Lelu! Lelu! Het lied der vervreemding

[p. 603]

Orale verzen 24

Eindelijk het lied waarmee deze sektie werd geopend. Dat wil zeggen, een regeltje eruit als motto van deze afdeling. Het beeld van het kontakt met de voorvaderen is duidelijk, evenals het feit dat voorouderverering van groot belang is binnen deze orale kultuur (zoals het binnen vele kulturen het geval is).

Een mens kan dan ook door een van de voorouders geërfde geest, een stamgeest (konfo) bezeten worden. Of hij heeft zijn winti (geest) rechtstreeks van hen. Hij kan ook door de persoonlijke geest (jorka) van een overledene of voorouder worden bezocht, in deze zin dat ‘die ander’ hem gebruikt als medium voor het orakel, om te dansen, of om gewoon een gesprek (eventueel in geheimtaal) te voeren.

Braka doifi e fré pasa:
na en! Mtata bar'oi!
Mtata bar'oi!

Na en! Na en!
Na hen! Na hen!

Mtata bar'o,
na man fu Afremuja-ye!

Fu: DAT VUUR DER GROTE DRAMA'S, 1982

[p. 604]

gezang

 

Een vlucht vol zwarte duiven

 

klieft de lucht: hier spreekt

 

het beeld der vaderen, oh mij!

 

in het voorbijgaande, in vogel-

 

vlucht! O ziel, O Afremuja!

Uit: DAT VUUR DER GROTE DRAMA'S, 1982

Kommentaar (bij de Sranan-tekst): Hierboven vinden we een mooie variant in de toepassing van het AB-principe. Er wordt geopend met een regel. In plaats van deze zoals het hoort te herhalen volgt er een tweede openingsregel die dan wèl herhaald wordt.

Dus niet de openingszin zelf, maar de openingsaktiviteit wordt herhaald!

Soms vindt de variatie plaats door aan het eind van zo'n liedtekst af te wijken van de basisregel. Dat variëren hoeft lang niet altijd afleesbaar te zijn aan de tekst!

In beginsel kan een segment uit een lied dezelfde funktie vervullen als een openingslied in een verhaal. Of een lied dat onderbreekt, doorsnijdt, afsluit etc.

Kortom: twee kernen waar je vóór, tussen of achter ‘iets’ kunt plaatsen: een versregel, een raadsel, een gezegde, een lied, een ingebed verhaal, een klank, een zangnoot, een drumslag, een danspas... etc. etc.

[p. 605]

Kommentaar (bij de vertaling): hoe moeilijk het zit met vertalen toont het begrip singi aan. Dat is letterlijk: singing, een aktiviteit, die duidelijk eerst het zingen inhoudt. Pas later komt singi in de betekenis van zangtekst/lied/gezang etc. Het eerste legt de nadruk op het gebruik van teksten (in welke kontekst dan ook) terwijl het tweede een soort van tekst aangeeft. Deze dubbelzinnigheid van het begrip singi heeft een aantal analytische konsekwenties.