Shit my mar lek

(1998)–Meindert Bylsma– rechtenstatus



[pagina 63]
Njoggen ‘Dan binne wy no oankommen by punt seis fan 'e wurklist.’ It wurdt rillegau stil: punt seis, dêr wie it ommers om te rêden. ‘Foarsitter, ik soe...’ ‘Jo sille neat, alteast net op dit stuit.’ ‘Wat sille wy no ha, ik haw amperoan wat sein en jo jouwe my al in snútslach.’ ‘Dat wie de bedoeling net.’ ‘Mar jo dogge it al.’ ‘Ik woe it earst eefkes oer de proseduere ha.’ ‘Wy soenen it oer punt seis fan 'e wurklist ha.’ ‘Krekt.’ De foarsitter pakt de foarsittershammer. ‘Ik soe it jûn graach sûnder hammer oprêde wolle, mar dan moatte wy ús al oan wat spulregels hâlde.’ ‘Jim spulregels tink!’ ‘Us spulregels! Wy sille elkoar wat romte jaan moatte.’ ‘Romte sizze jo. Ik mocht net iens wat sizze.’ ‘Dan ha jo net goed harke, ik ha sein: op dit stuit net. Aanst meie jo alles sizze wat jo op 'e lever hawwe.’ It bewyske fan protest dat troch it doarpshûs ware jout him, noch in bytsje neiïggewearjend, stadichoan del en de foarsitter leit de hammer del. ‘Sa't ik al sei, dan binne wy no bedarre by punt seis fan 'e wurklist. Us doarpskrante, ús “Om 'e Toer”. Foar alle dúdlikens woe ik earst de sitewaasje noch eefkes sketse.’ ‘Der hoecht neat sketst te wurden, it is wol dúdlik.’ ‘Foar jo, mar der binne ek oaren.’
[pagina 64]
‘Dat tinke jo.’ As hat er neat heard, sa giet de foarsitter fierder. Mei de rjochterhân taast er, ûnbewust nei alle gedachten, nei de hammer. ‘Sa't ik al sei, foar alle dúdlikens: der binne yn ús doarp in stikmannich minsken...’ ‘In stikmannich? Der binne in hiel soad!’ ‘... der binne yn ús doarp minsken dy't fan betinken binne dat der tefolle Frysk yn “Om 'e Toer” stiet.’ ‘Net tefolle, fierstentefolle!’ ‘Foarsitter, mei ik ek eefkes wat sizze? Yn it foarste plak soe ik de lju dy't der hieltiten trochhinne raze, freegje wolle dêrmei op te hâlden: dy't it fûlst raast, hoecht noch net gelyk te hawwen...’ ‘Mar ek net ûngelyk.’ ‘... en yn it twadde plak soe ik der op wize wolle, dat sa't jo it no stelle, it der op liket, dat wy tsjin it Frysk binne. En dat is net sa.’ ‘Wy, wa binne dy wy? Kop en kont neame, der net omhinne lulle.’ De foarsitter hat it eefkes gewurde litten, mar besiket no mei in fikse klap in ein oan 'e lêbige diskusje te meitsjen. It duorret eefkes, mar it slagget. ‘Lit ik it dan sa sizze: der binne minsken yn ús doarp dy't fan betinken binne dat der temin Hollânsk yn ús krante stiet.’ ‘Praat út in hynstekop: dêr't Frysk stiet kin gjin Hollânsk stean. Wy kinne net elke moanne in krante útjaan fan hûndert siden.’ Klap mei de hammer. ‘Ik haw it niis ek alris sein, ik soe it graach sûnder
[pagina 65]
hammer oprêde wolle, mar as elkenien der trochhinne begjint te blaffen.’ ‘Woef, woef!’ Ha ha ha. De foarsitter slacht, wachtet, slacht wer en dan mei wat fan berêsting: ‘Jo dan mar.’ ‘Moai sa. Dan woe ik earst dit sizze: witte jo wol wêrom't der gjin nijkommers yn dizze seal sitte? Ik sil it jo sizze: omdat se der dochs neat fan ferstean kinne. En dat fyn ik ûnfatsoenlik. Ik ha krekt in nije buorfrou krigen. Dat minske komt fan oer de Ofslútdyk, dy hat noch noait in wurd Frysk heard. En se hat it al swier genôch, in bystânsmem mei twa bern, no dan witte jo it wol. En dan fyn ik dat wy har wat temjitte komme moatte. En dat jildt ek foar “Om'e Toer”.’ ‘Krekt!’ ‘Moai sein.’ ‘Sjapo!’ ‘No jo wer.’ De hammer driget, mar hoecht net te slaan. ‘Dy buorfrou fan jo... lit ik it sa sizze: binne jo net in bytsje te gau foar har omlizzen gien...’ ‘Die se dat mar foar jo, dat soenen jo wol wolle.’ Ha ha ha. ‘... jo hienen it ek sa sizze kinnen: frou, wy binne bliid dat jo hjirre kommen binne te wenjen. Wy prate hjir Frysk. Wy binne wiis mei ús taal, in taaltsje dat ekonomysk besjoen net folle hat om by te setten, mar wy hâlde de kop derfoar, wy litte ús hjirre de taalwet net stelle. Yn 't earstoan sille wy jo fansels wat temjitte komme, mar nei ferrin fan tiid ferwachtsje wy fan jo dat jo ús yn ús eigen
[pagina 66]
taal ferstean sille en noch leaver soenen wy mei jo yn ús eigen taal prate wolle. Wa wit wurde jo noch wolris like grutsk op dat lytse ferhûddûke taaltsje as wysels binne.’ De foarsitter hâldt op. Eefkes is it stil. ‘Jou my mar in pilske,’ klinkt it efteryn 'e seal. ‘Bêst,’ reagearret de foarsitter, ‘wy ûnderbrekke de gearkomste eefkes.’ En dan wurdt der klonken en dronken en roppen en raasd, wurdt der lake en gnyske en flokt en dan slacht de foarsitter mei de hammer. ‘Ik woe mar wer los, it wurd is oan 'e redaksje fan “Om 'e Toer”.’ ‘Foarsitter oanwêzigen, ik hie eins al folle earder it wurd hawwe wollen en dat hie ik, ik tink dêrby oan it ûnderwerp dat wy by de kop ha, ek earder ha moatten tinkt my, mar hawar, ik koe der net tusken komme sille wy mar sizze. Der is niis sein dat der temin Hollânsk yn ús krante stiet. Goed, bêst, mar dat is dan eigen skuld.’ ‘Eigen skuld?’ ‘Wat sille wy no ha.’ ‘Ja, eigen skuld, want it stiet jimme frij om stikjes foar ús krante te skriuwen en it stiet jimme ek frij om dat te dwaan yn 'e taal dy't jim sels wolle. Om my dogge jimme it yn it Arabysk.’ ‘Wel ja, helje de Arabieren der ek noch mar by.’ ‘Wês bliid dat wy dy hjir net hawwe.’ ‘Moat der soms ek noch in moskee boud wurde?’ Klap mei de hammer. ‘Dat Arabysk bedoelde ik fansels by wize fan sprekken: wy publisearje de stikken yn 'e taal dêr't se yn skreaun binne.’
[pagina 67]
‘Dat kinne jim no wol sizze, mar jimme as redaksje skriuwe de krante foar trijekwart sels fol.’ ‘Der sil dochs ien it dwaan moatte.’ ‘Mar as jimme it dogge, dan dogge jimme it yn it Frysk.’ ‘Elk is frij, haw ik niis sein, om it te dwaan yn 'e taal dy't er sels wol. Dat jildt ek foar ús.’ ‘Jimme soenen it fatsoen hawwe moatte om yn it Hollânsk te skriuwen.’ ‘Frysk skriuwe is dus ûnfatsoenlik.’ ‘De krante komt ek by minsken dy't it net lêze kinne.’ ‘Lêzen is te learen.’ ‘Ik bedoel Frysk lêze.’ ‘Dat is ek te learen.’ ‘Mar jo kinne de minsken dêrta net ferplichtsje.’ ‘Se binne ek net ferplichte om ús krante te lêzen.’ ‘Mar as wy de minsken by ús doarp behelje wolle, dan moatte se de krante wol lêze kinne: dêr stiet it ferieningsnijs yn en sa en jo kinne ek wol Hollânsk.’ ‘Dus omdat ik wol Hollânsk kin, hoege sy gjin Frysk te learen.’ ‘As se jo net fersteane en jo kinne jo wol fersteanber meitsje, dan fyn ik it ûnfatsoenlik om it dan net te dwaan.’ ‘En as se my net ferstean wolle, dan is dat hiel fatsoenlik tink?’ ‘Sy ha gjin belang by it Frysk.’ ‘Dus as in oar der gjin belang by hat, moat ik it ek mar ferjitte.’ Eefkes stilte. ‘Mar jo oerdriuwe.’ ‘Ik wol mysels bliuwe. As jimme fine dat ik dêrmei oerdriuw, dan sykje jimme foar my mar in oarienien. En sa
[pagina 68]
tinke de oare redaksjeleden der ek oer.’ ‘Dat is sjantaazje, jo witte likegoed as wy, dat net elkenien samar wat op papier krije kin. As jimme der mei ophâlde, fyn dan mar ris in nije redaksje.’ ‘Mar wy wolle hielendal net ophâlde.’ ‘Nee, as jimme jim sin mar krije.’ ‘Ik wol mysels bliuwe, dat haw ik niis ek al sein.’ ‘Dus, as wy stimme en de mearderheid is foar mear Hollânsk, dan hâlde jimme der mei op.’ ‘Dat liket my dúdlik: ik wol de frijheid ha om te skriuwen yn 'e taal dy't ik sels wol.’ ‘Stimme!’ wurdt der roppen. ‘Toarst,’ roppe oaren. ‘Pauze!’ beslút de foarsitter.
[pagina 69]

Vorige Volgende

Njoggen