Verzameld werk. Deel 7

[p. 772]

Van vogels

Aan de heer Jac. P. Thijsse

Het doet mij groot genoegen, dat de heer Jac. P. Thijsse niet gedacht heeft dat ik hem bedoelde waar ik het hier onlangs had over wetenschappelijke droogstoppels, die mij wellicht, naar aanleiding van mijn artikeltje ‘Vogels-verkenners’, van gefantaseer, om niet te zeggen van wetenschappelijke ketterij zouden beschuldigen. Ik lees steeds trouw en met veel belangstelling, in De Telegraaf, de bijdragen van de heer Thijsse, die zowel van een ontroerd dichter als van een fijn natuurkenner en dus allerminst van een droogstoppel zijn. De kwestie van de vogels-verkenners, waar wij het niet helemaal eens over zijn, laat ik terzijde; maar even zou ik de aandacht willen vestigen op iets dat mij, althans in Vlaanderen, getroffen heeft; namelijk dat daar, sinds de oorlog, iets veranderd is in de vogelwereld.

Wij zien en horen nu in onze parken en tuinen, een aantal vogels, die er vroeger weinig of niet waren. B.v. om slechts twee soorten te noemen: houtduiven en spechten. Die woonden eertijds in grote hoeveelheden in de uitgestrekte wouden van Ploegsteert en Houthulst. Die bossen zijn, zoals men weet, totaal van de aardbodem verdwenen, terwijl de particuliere parken en tuinen door de Duitsers nog enigszins ontzien werden. En ik denk, maar met zekerheid weet ik het natuurlijk niet, dat die door de oorlog verjaagde vogels nu bij ons gekomen zijn. Hoe dan ook, een onloochenbaar feit is het, dat wij nu méér vogels hebben en van ‘diverser pluimage’ dan vóór de oorlog.

Maar er is meer. Bij enkele vogels, o.a. bij de lijster, is het alsof de zang zich had gewijzigd. Zoals genoeg bekend, worden de militaire commando's tegenwoordig meestal door gefluit ingeleid. Welnu, ik hoor hier af en toe een gefluit, zó typisch, dat ik meer dan eens buiten kom om te weten wie dat

[p. 773]

doet en dan telkens, tot mijn grote verwondering, constateer, dat het niets anders als een lijster is. Doch het grappigste van al woonde ik bij in een heel klein en ver-afgezonderd, landelijk herbergje. Daar zat een kanarievogel in een kooi en plotseling begon dat dier, midden in zijn gewoon gezang, enkele tonen van de ‘Wacht am Rhein’ te fluiten, zó helser en zó duidelijk herkenbaar, dat ik er verbaasd van opkeek.

- Wie heeft hem dat geleerd? vroeg ik aan de herbergiersvrouw.

- Niemand, meneer, antwoordde zij. - Maar we hebben hier drie jaar lang ‘Duiten’ gehad en ze hadden zo'n ‘ding’ bij zich, waar ze altijd dat ‘aireken’ op speelden. Hij doet dat somtijds na.

Dat de zang der vogelen zich onder bepaalde omstandigheden, - en misschien slechts tijdelijk, - wijzigt, daar ben ik overtuigd van, maar ik ben toch blij dat de lieve nachtegaal, die zoete ‘muse des forêts et des champs,’ zoals de grote natuurvriend André Theuriet hem noemde, onder de meer dan 75 verschillende wijsjes, die de heer Thijsse hem toekent en die hij zonder twijfel zingt, zijn heerlijk ‘tio... tio... tio... tix’ niet heeft vergeten en dat hij 't zingt en amoureus blijft zingen als het mooiste wat hij kent, onveranderd, ongewijzigd sinds eeuwen; precies dezelfde schone klanken die de gemoedelijke Aristophanes eeuwen geleden hoorde en zo ontroerd en trouw in al hun dromerige poëzie voor ons wist op te tekenen.

Nu is hij hier weer vast voor heel de zomer, met of zonder verkenner gekomen en hij zingt dag en nacht voor mij in onze tuinen, zoals hij voor de heer Thijsse, die naar hem weet te luisteren, in de prachtige Bloemendaalse bossen zingt.