Verzameld werk. Deel 7

[p. 770]

1 Mei socialistisch lentefeest

In dezelfde grote Vlaamse stad, waar ik onlangs snuggere boeren hun slachtvee zag volgieten met emmers water, zodat bedoeld vee een zeker aantal kilo's in gewicht toenam, welke kilo's dan maar spoedig op de weegschaal werden meegewogen als zijnde deugdelijk goed vlees de woekerprijzen waardig, - in diezelfde grote, Vlaamse stad heb ik, op 1 mei, het socialistisch lentefeest bijgewoond.

Het feest van de arbeid! wordt het genoemd. Juister zou het genoemd kunnen worden: het feest van de niet-arbeid en van de doodse stilte. Geen enkele tram reed en geen enkele fabriek werkte. De eindeloze straten en de grote pleinen lagen absoluut leeg en verlaten, want er waren zelfs geen wandelaars, hoewel het mooie weer tot wandelen moest noden. Er hing een enkele rode vlag zo hier en daar, die schitterde als een rote, felle bloem tussen het tere en frisse lentegroen van de omen. En verder was er niets, absoluut niets: geen zang, geen muziek, geen gejubel: men kreeg de eigenaardige indruk alsof men bij nachte door een of andere Noorse of Zweedse stad wandelde: een van die steden, waar de nacht 's zomers geen duisternis meebrengt, en die slapen, bleek en verlaten, onder het wazig licht van de middernachtszon.

Het zou een groots en plechtig feest zijn, had men ons voorgespiegeld. Misschien gebeurde de plechtigheid elders, daar waar ik niet was. Klokslag twaalf zou alle verkeer voor vijf minuten worden stopgezet, terwijl de stoomfluiten van fabrieken en locomotieven zouden loeien. Misschien werd er geloeid, maar ik hoorde 't niet; en het verkeer kon al niet meer stilstaan dan het stond, want er was geen verkeer.

Ik staarde als verbijsterd om mij heen en trachtte een globale indruk te verkrijgen. Die indruk was en bleef er een van buitengewone rust en vrede. De indruk van een slaapdag, met

[p. 771]

een gevoel van zalige heerlijkheid, omdat er geen trams reden: die abominabele dingen die het stadsleven zo grondig onuitstaanbaar maken.

Precies op klokslag twaalf was ik buiten de stad, en daar, langs de weg, woonde ik een aardig en touchant tafereeltje bij. 'n Kleine kerel van misschien een jaar of twaalf stond er roerloos onder een grote boom, met in zijn beide, saamgevouwen handen iets, dat van verre op een bundeltje rozenkransen leek. Ik kreeg de indruk of hij stond te bidden. Toen ik dichterbij kwam, merkte ik, dat het geen rozenkransen, maar schoenveters waren.

- Scheelt er iets? vroeg ik hem.

- Vaaf menuutses wachten, meniere, antwoordde hij glimlachend, maar volkomen zelfbewust, in zijn plat-steeds dialect. Dat was er blijkbaar een die de courant gelezen had, waarin gedrukt stond, dat elk bedrijf die dag, om 12 uur, gedurende vijf minuten moest worden stopgezet. Hij hield het trouw vol en toen de tijd verstreken was, bood hij mij zijn waren aan. Ik kocht hem een paar veters af.

Verder op het land waren de boeren, gewoon als elke dag, aan de arbeid. 't Was heerlijk weer om aardappels te planten en het vlas te wieden; en zij plantten aardappels en wiedden het vlas. Zij trokken zich de boel niet aan. En voor het overige speelde 't lentefeest alleen over het veld, waar alles bloeide en geurde; en in de lucht, waar de leeuwerikjes hingen te trilwielen, jubelend, jubelend, de hoge, blauwe hemel in, waar de zon glansde en straalde.