Verzameld werk. Deel 7

[p. 708]

In de natuur

Laten we nu maar eens even de oorlog en de algemene wereldverbeesting vergeten. De grote heren zitten in Parijs, of in Versailles (waar zitten ze ook weer; 'k herinner 't mij niet meer!) te leuteren; en misschien, als deze regelen verschijnen, zullen ze reeds iets moois tot stand hebben gebracht. Misschien ook niet; dit lijkt mij wel het meest waarschijnlijke. Ik hoor dat ze zich ginds vervelen - anders wel een heel goed teken! - en dat Parijs niet amusant meer is (uitstekend! uitstekend!) en dat ze er allemaal meer dan genoeg van hebben. En wij dan! Enfin, er is toch enige hoop.

Hier, op de Molenheuvel, is er allang geen sprake meer van oorlog. De bewoners van de Molenheuvel hebben er trouwens nooit heel erg aan meegedaan. Er is mij uit de beste bron medegedeeld dat de leeuwerikjes er nooit hun gezang voor hebben gestaakt; dat de mieren, ondanks de strenge verboden van de Duitsers, nooit hebben opgehouden hun ondergrondse voorraadschuren bij te vullen; en dat roodborstjes en meesjes, als nooit tevoren zich vermenigvuldigd hebben. Alleen de wilde konijnen zijn wat schuw geweest, - dat ligt zo in hun aard, - en hebben zich een hele poos onzichtbaar in hun loopgraven verborgen gehouden. Maar ook dáár hebben zij hun tijd in ledigheid niet gesleten en dezer dagen zijn ze weer te voorschijn gekomen, talrijker en losbandiger dan ooit.

Het is nu lente en het waait en vriest, erger dan in volle winter. Maar de zon glanst aan de week-lichtblauwe hemel en op de Molenheuvel is er altijd een of ander dol-gezellig plekje te vinden waar het niet waait en waar de zon - áls die er is - heerlijk bakt en koestert.

Op zulk een plekje lig ik, op een leger van zacht mos en droge bladeren.

[p. 709]

Boven mijn hoofd wuiven en zwiepen de ruisende takken van heesters en bomen, maar ik heb er niet de minste last van. Als ik mijn ogen sluit en de zachte zon op mijn handen en wangen voel stoven, kan ik mij inbeelden dat ik ergens aan de oever van de Middellandse Zee lig. Als ik mijn ogen open en rustig om mij heen staar, zie ik het stille leven van de ontwakende natuur.

De brons-groenende, wilde kamperfoelie slingert reeds alom zijn guirlandes en festoenen door de naakte twijgen van de eikenheesters. De knopjes van de lijsterbes zwellen en worden lichtblond; aan mijn voeten bloeit een teer-roze anemonenstruik.

Op een takje van een lariksboom, dat reeds vol groene pukkeltjes staat, klein als minuscule erwtjes, komt een roodborstje zitten. Het zit daar even, met zijn grijsgroen jasje en zijn bruinrood befje, het kijkt mij aan met zijn rond, donker oog en zijn heel fijn bekje prazelt iets, dat ik niet kan verstaan. Zijn pootjes zijn dunner dan lucifertjes en lijken stijf en broos als glas.

Ik heb niet begrepen wat het mij verteld heeft, en daarom herhaalt het dat nog eens. En omdat ik nu nóg niet begrijp, krijgt het plotseling een soort van wanhoopsaanval en laat zich stijf, met strak-gestrekte vleugeltjes ten gronde vallen, alsof het zelfmoord pleegde.

Het pleegt geen zelfmoord. Het pikt daar uit het mos iets op, met nijdig-vlugge snavel, vliegt weer op het takje, kijkt mij weer aan, prazelt opnieuw zijn geheimzinnig zinnetje.

Nu heb ik het begrepen! Het zegt mij duidelijk, dat ik daar maar niet moet blijven liggen, want dat dit zijn plaatsje is, waar het elke ochtend zijn wormpjes komt halen. Ik hinder het; ik moet daar weg!

Terstond, gehoorzaam van aard als ik ben, rijs ik voorzichtig overeind. Maar hoe voorzichtig ik dat ook al doe, mijn beweging is alvast nog véél te ruw voor 't roodborstje, want met een gilletje verlaat het zijn takje en vliegt ijlings van mij weg, met zijn eigenaardige, half ridicule, half tragische vlucht, alsof het zich uit overdreven wanhoop wou gaan suicideren. Het blijft dan een misverstand tussen ons. 't Is wel jammer; ik wou het zo graag anders. Toch geef ik de hoop nog niet op,

[p. 710]

dat wij elkander weldra goed zullen verstaan. Ik zal er heus mijn best voor doen.

Ik lig op 't zelfde plekje uit de wind en in de zon te mijmeren en te dromen. Wat zweeft daar eensklaps langs mij heen? Een vlinder, een prachtige roodbruine vlinder met blauwe ogen op zijn vleugels, nu reeds, in dat gure weer, nog vóór het einde van april! Ik twijfel, kan het haast niet geloven, richt mij overeind om goed te zien!

Toch is het zo; en 't lijkt iets zó ontijdigs, zó abnormaal en zó onzinnig, dat het denken doet aan een vergissing van de natuur. Het is als iemand die veel te vroeg uit zijn bed werd opgealarmeerd en zomaar grijpend wat hij grijpen kon, de hand gelegd heeft op een fantasie-vest met geweldige kleuren, en dit zomaar op zijn naakte body aangetrokken heeft en zo daarmee de straat is ingehold. Is die vlinder gek? Wat zal hij kou vatten, pleuris, longontsteking oplopen! Ik geef geen cent meer voor zijn leven. Hij dwaalt, hij zwenkt, hij ziggezaagt, als dronken; hij stijgt in machteloze, hopeloze bochten naar de zon toe, die hem naar zich schijnt toe te zuigen, om hem tot straf te verslinden.

Een fijn en zangerig geprazel, en daar is weer het roodborstje op 't larikstakje. Heeft het de gekheid van die rare naaktloper gezien en komt het mij daarvan vertellen? Neen; het laat zich nog eens vallen alsof 't zich suicideerde en haalt, nijdig pikkend, een wormpje uit het mos. Dat is al veel verstandiger werk en wij beginnen elkander te begrijpen.

Het zal wel gaan tussen het roodborstje en mij. Maar die vlinder, die absurde vlinder...!