Verzameld werk. Deel 7

[p. 669]

Le Boche s'amuse

Mijn molenaar heeft mij zijn arrestatie verteld en alles wat daarmee in verband stond.

Toen de Duitsers in Deurle aankwamen, was mijn molenaar kalm bezig te werken. Er woei een fraai zuidwester-briesje, er was veel graan te malen en de grote wieken wentelden, als rode zwaarden door de lucht. Opeens waren zij daar! Opeens stonden zij beneden aan de Molenberg, een massa grijze mannen; en zij schreeuwden iets met harde, boze stemmen dat mijn molenaar niet goed verstond. Hij lei zijn molen stil en kwam beneden.

Zij grepen hem dadelijk bij de borst en schudden hem heftig, weer woorden schreeuwend, die hij niet verstond.

- Ik werk, antwoordde mijn molenaar eenvoudig; - ik werk en weet niet wat ge van mij wilt.

- Dat zullen we u gaan beduiden! brulde een barre kerel. - Gij zijt een spion! Gij doet tekens met uw molen naar de Engelsen! Wij nemen u gevangen en gij wordt gefusilleerd! En meteen gaf hij bevel mijn molenaar de boeien om te slaan. Boven op de molen was de molenknecht gebleven. Hij keek benauwd door een loergat, de Duitsers zagen hem, renden de trap op, namen hem insgelijks gevangen. En op hetzelfde ogenblik kwam de ‘ketser’ met een kar vol zakken de molenheuvel opgereden, en ook hem namen de Duitsers dadelijk gevangen.

Daarop trokken zij met de drie mannen heen.

Zij liepen vlug en ver, de gevangenen vóór zich uit duwend. Mijn molenaar poogde een paar keren een uitlegging te geven of te vragen. Telkens werd hem bars, met een ‘smoel houen’ de mond gestopt. De drie gevangenen werden doodmoe van 't harde lopen, doch zodra zij ook maar eventjes hun gang vertraagden, kregen zij brutale stompen van geweerkolf in de

[p. 670]

rug en werd een onmeedogend ‘vorwärts’ uitgebruld. De mensen langs de weg, die hen allen goed kenden, sloegen hun handen ten hemel en vroegen wat er in godsnaam toch gebeurd was, waarop de beulen telkens grijnzend antwoordden:

- Spionnen. Zij worden gefusilleerd!

Mijn molenaar sprak geen woord meer, in 't ongeluk geresigneerd. Zijn knecht, die in elkaar kromp van angst, zei voortdurend met luider stem gebeden op; de ‘ketser,’ die woedend was, vloekte aanhoudend. Hun bleke gezichten waren zo wit als hun met meel bestoven kleren.

- Meniers, 'k 'n kán nie mier! Schiet mij hier moar dued! zei mijn molenaar, toen ze zowat twee uur lang gelopen hadden.

De kerels maakten halt en grinnikten. Wel, het kon hun weinig schelen, hier of verder. Er stond daar een huis, de drie mannen werden geblinddoekt en tegen de muur gesteld. Mijn molenaar uitte geen enkel woord, zijn knecht zonk op zijn knieën, bad en smeekte en schreide; de ‘ketser’ schold en vloekte.

Zij dachten ieder ogenblik de knal te horen en ineen te storten. Dat wrede wachten duurde seconden die uren schenen. De molenknecht kreeg een zenuwcrisis. Hij begon eensklaps luidkeels te gillen en te brullen. Mijn molenaar dacht, dat hij krankzinnig was geworden. Hij wou iets zeggen of vragen, maar vóór hij de woorden kon uitbrengen, voelde hij plotseling een ruwe hand, die de blinddoek van vóór zijn ogen wegrukte. Ook de knecht en de ‘ketser’ waren reeds ontdoekt en een bevel werd gebruld:

- Neen, hier niet: ginds verder, in 't dorp.

Daar kwam een boer met een kar aangereden. Het span werd gerequireerd en de drie gevangenen werden er met porren en geweerkolf opgeduwd. De beulen grinnikten en lachten:

- Nog 'n kwartiertje langer te leven!

De kar ratelde langzaam naar het dorp toe. Dat dorp heet Vinkt. Nog nooit, zo vertelde mij mijn molenaar, heb ik de witte kerktoren van Vinkt met zoveel aandacht bekeken. Dáár zou ik dus over enkele minuten sterven en vermoedelijk begraven worden. Bang was ik niet, absoluut niet, maar zo buitengewoon diep geïnteresseerd in alles wat ik om mij heen

[p. 671]

zag en in mij opnam. Ik zie daar nog een vrouw staan, op de drempel van een klein, laag huisje bij de weg, die plotseling begon te lachen toen zij ons zag. Waarom? Was het om mij, of om de knecht, die nog aldoor luidop gebeden opzei, of om de ‘ketser’, die nog aldoor schold en raasde en vloekte? Ik weet het niet; ik heb het nooit begrepen.

Wij kwamen in het dorp en hielden, zoals ik wel dacht, vóór de kerkmuur stil. Ruw werden wij van de kar getrokken, opnieuw geblinddoekt, langs de muur opgesteld.

Doodse stilte!... Opeens hadden zelfs de knecht en de ‘ketser’ ook gezwegen. 't Was of ze reeds dood waren.

- Ein... zwei... drei! klonk het hard en langzaam, als het ware afgebeten.

En dan ineens niets meer!... Niets... en 't ogenblik daarop een harde, ruwe schaterlach!

Onze doeken werden afgerukt, wij zagen de kerels staan, tegen een herberg aan ae overkant, brul-lachend, schoklachend om de doodsangst die zij ons hadden aangedaan.

- Zijn we vrij! Meugen we goan? vroeg ik eenvoudig.

Zij schoklachten van ja, en wij gingen.

- Mijn gebeden hèn g'holpen, snikte de knecht.

- Mijn vloeken uek! donderde de ‘ketser.’

Wij voelden ons alle drie zeer zwak in de benen, en gingen in de naastgelegen herberg elk twee borrels drinken. Wij zeiden onderling tegen elkaar dat we zeer bleek zagen. De spiegel zei het ook.

De Duitsers waren ondertussen verderop getrokken.

Aldus vertelde mijn molenaar...