Verzameld werk. Deel 7

[p. 637]

De vergeten clausule

De gruwelijke nachtmerrie is dus geëindigd! De oorlog is uit! Gedurende dagen en dagen kon de betekenis van deze wereldgebeurtenis niet tot mij doordringen. Nu pas begin ik het te ‘realiseren’ zoals men hier zegt.

Ik heb de voorwaarden van de wapenstilstand met aandacht gelezen. Veel mensen vinden ze te sterk, te onmeedogend. Ik ook vind ze op een enkele plaats te hard, maar verder acht ik ze nog veel te zacht.

Als ik er iets in te zeggen had gehad, dan zouden de Duitsers geen 5000 kanonnen, 30000 machinegeweren, 2000 vliegtuigen, enz. hebben uit te leveren, maar al hun kanonnen, en al hun machinegeweren, en al hun onderzeeërs, slagschepen en kruisers, met één woord, hun ganse oorlogstuig! Zij hebben die dingen niet meer nodig. Die hebben nooit anders dan kwaad gesticht in de wereld en wel in de eerste plaats in Duitsland zelf. En Krupp en soortgelijke moordtuigkrochten zou ik tot de bodem doen vernielen, er zouden geen twee stenen op elkaar van blijven staan; en in de omgeploegde grond zou ik te eeuwigen dage aardappelen, bonen en dies meer doen planten en zaaien, zodat die ellendige plekken, in plaats van kogels en granaten op te brengen om er mensen mee te vermoorden, eindelijk eens vruchten zouden dragen, die de mensen laten leven.

De onverwijlde ontruiming van België en Noord-Frankrijk zou er, in mijn bepalingen, inderdaad een onverwijlde zijn geweest. Niet veertien dagen, maar op zijn allerhoogst vier dagen zouden zij daarvoor gekregen hebben. De Duitsers hebben in de laatste tijd afdoende bewezen, dat zij hard genoeg kunnen lopen als het erop aankomt. Ik zou hen dus nog een laatste maal op de proef hebben gesteld, niet om het genoegen ze hals over kop te zien hollen, maar om hen te

[p. 638]

beletten nog meer te stelen en te vernietigen dan ze reeds, in die ongelukkige streken, gedurende meer dan vier eindeloos lange jaren, zo overvloedig gedaan hebben.

Doch in mijn wapenstilstandsbepalingen zou niet de zware en wrede paragraaf van de blijvende blokkade voorgekomen zijn.

Duitsland, niet alleen zijn vroegere regering, maar ook de ganse Duitse bevolking, heeft zich door deze oorlog aan een gruwelijke en schandelijke misdaad schuldig gemaakt. Thans horen wij, vanuit Duitsland, ontelbare afkeurende stemmen opgaan en zien wij daar een revolutie losbarsten, die het snode werk van de heersers en tirannen omverwerpt. Dat is goed. Doch men vergete nooit, dat die gebeurtenis enkel en alleen aan de complete, geleden nederlaag te danken is. Ware de door de militaire partij verzonnen schurkenstreek geslaagd, dan zouden er wellicht, op de zeventig miljoen inwoners van Duitsland, geen zeventig individuen gevonden zijn om de mensonterende wandaad af te keuren.

Duitsland, - ook het tegenwoordige Duitsland, - heeft dus niet het minste recht op enige achting of waardering. De grote schuldigen, - de chefs, van wie de namen welbekend zijn - moeten en zullen, óf door Duitsland zelf, óf door het wereldgerecht, als gewone moordenaars en misdadigers gevonnist worden; maar ook het volk, de grote, bedrogen en toch schuldige massa, zal, van haar kant, lang en veel moeten boeten en lijden.

Er zijn twee uitkomsten. Ofwel men wil dat slaafse en schuldige volk vernietigen en dan moet er van geen wapenstilstand sprake zijn; ofwel men wil het laten leven om tot betere inzichten te komen; en dan moet men het de middelen geven tot bestaan, met andere woorden: het voeden!

Ik verkies dit laatste, al was het ook maar uit louter eigenbelang. Ik meen dat de wereld niets geen voordeel heeft aan een totaal vernietigd Duitsland, terwijl een beter Duitsland, een Duitsland, dat zijn sociale achterlijkheid van ruim een eeuw zou weten in te halen, de wereld nog grote diensten kan bewijzen.

In de voorwaarden voor de wapenstilstand is echter een belangrijke clausule vergeten.

[p. 639]

Er staat daar ergens in Berlijn een standbeeld, een houten reuzengedrocht, vol geslagen met spijkers, van de beruchte veldheer Hindenburg.

Dat sinister ding mag niet vernietigd worden. Wij moeten het hebben. Het moet ons afgeleverd worden met een van de reuzenkanonnen die destijds Parijs beschoten en ik wens het te eeuwigen dage te zien opgesteld in 't bos van Saint-Gobain, onder de hoogvlakte van Laon: houten spijker-Hindenburg gedrochtelijk oprijzend midden in de bomen, met het gedrochtelijk kanon tussen zijn gedrochtelijke spijker-poten, als het monstrueus symbool van brute kunst in dienst van brute macht.

Daar moeten de generaties naar komen kijken!