Verzameld werk. Deel 7

[p. 628]

De Antikopersbond

Het briefje, waarin mijn vriend mij zijn bezoek aankondigde, was geschreven op de keerzijde van een gedrukte circulaire en als omslag diende een oude enveloppe, waarvan het eerste adres met inkt was doorgestreept, terwijl de gestempelde postzegel met een nieuwe postzegel was overplakt.

Mijn vriend kwam binnen. Hij droeg een blauw serge pak, goed van snit, maar wel versleten en dat bij plaatsen als een spiegel glom. Ook zijn hoed leek mij vrij oud en niet bepaald ravezwart meer; en in zijn laarzen lagen kenen, die weldra gaten zouden worden. Ik kon ook merken dat ze, in plaats van met veters, met zwartgemaakte touwtjes dichtgeregen waren. Zijn houding had iets vastberadens en bijna uitdagends; zijn ogen keken strak en schitterden met een sectarische glans.

- Scheelt er wat? vroeg ik, hem de hand reikend.

- Niets buitengewoons, antwoordde hij. - Ik kom je alleen maar vragen of je lid wil worden van de Antikopersbond.

- Van de Antikopersbond! riep ik verbaasd.

- Van de Antikopersbond, herhaalde hij met ferme nadruk. En hij betoogde als volgt:

- Ik, en velen met mij, hebben er ten slotte genoeg van, door winkeliers et tutti quanti bedrogen, bestolen, beledigd, beschimpt, en, met één woord, levend gevild te worden. Wij walgen van de onuitstaanbare arrogantie van deze lui, die je, tegen ongehoorde O.W.-ers-prijzen, hun slechte waren verkopen, alsof ze je grote gunsten verleenden. Wij haten ze en wij verachten ze. En wij zijn vast besloten niets meer te kopen dan hetgeen wij absoluut en onontbeerlijk nodig hebben. Wij zetten nooit een voet meer in een koffiehuis, waar ze trouwens niets meer hebben dan allervieste uitschot en ersatz; wij mijden zoveel mogelijk de restaurants, waar je walgt

[p. 629]

van wat ze eten noemen; en zie mijn pak: 't is meer dan vier jaar oud en het glimt als een spiegel; maar ik draag het en ik zal het blijven dragen, tot het op de draad versleten is.

- Nog nooit, voer mijn vriend geestdriftig-opgewonden voort, - nog nooit heb ik mij trotser en gelukkiger gevoeld, en nog nooit heb ik beter, en zuiniger en tevredener geleefd, dan sinds ik actief lid van de Antikopersbond geworden ben. Mijn gezondheid is erop vooruitgegaan en ik denk erover om renderende aandelen in een of ander goed fonds te nemen. Ik maak economies voor later, na de oorlog, als we weer zullen kunnen leven en van ons geld genieten. En meteen maken we ‘zwarte lijsten’ op: lijsten van fournisseurs, die zich speciaal onhebbelijk gedragen hebben en die wij na de oorlog onverbiddelijk zullen blijven boycotten. Er staan al heel wat namen op en het aantal neemt dagelijks toe. En wat de Bond zelf betreft: reeds meer dan vierhonderd leden, alleen in deze stad; en wij zijn druk bezig met afdelingen in de andere steden op te richten! Ik hoop dat je meedoet, dat ik je als lid mag aangeven.

- Hoeveel, mijn vriend, bedraagt het lidmaatschap? vroeg ik.

- Slechts twee vijftig per jaar; we hebben weinig of geen onkosten.

- En heb je ook reeds veel dames-leden, amice?

Er kwam iets als een weifeling in de hartstochtelijke ogen van mijn vriend en hij schetste een diep-teleurgesteld gebaar.

- Helaas, haast geen, bekende hij neerslachtig. - Het is een wanhoop met de dames. Die kopen maar, zonder op de prijs te letten. Je weet niet hoe dat ons ergert. 't Is om erbij te huilen. En het is ook een schande, want terwijl de man zich halfdood werkt, maken zij de boel maar op en klagen nog op de koop toe, dat ze geen kleren aan hun lijf meer hebben.

- Hierin hebben zij misschien geen ongelijk, amice. Ik weet niet of 't je opgevallen is, maar hoe duurder de dameskleren worden, hoe minder de dames - in de letterlijke zin - om 't lijf hebben. Hoe dan ook, ten zeerste raad ik je aan, in 't belang van de Bond, damesleden aan te werven. Met en door hen valt of staat de onderneming. Heb je niets anders meer om aan te trekken dan het schunnig pakje dat je thans draagt?

[p. 630]

- Jawel; ik heb er nog een paar betere, maar ik houd ze in ere.

- Trek er spoedig een van aan, amice, mitsgaders andere laarzen. Ga naar de dames toe en zeg hen dat die nette kledingstukken meer dan vijf jaar oud zijn. Ze zullen je geloven. Vrouwen geloven alles. Ze zullen je bewonderen, lid van de Bond worden, en misschien iets van je beginselen in praktijk brengen.

Hij stond op, aangemoedigd, ofschoon niet overtuigd.

- Ik wil het toch wel eens proberen, zei hij.

- En, voegde ik er als slotrede aan toe, - wend je bij voorkeur tot dát soort van dames die zelf 't geld moeten verdienen dat ze verteren, ik geloof dat je bij hen de meeste kans op succes zult hebben.

Ietwat vreemd keek hij mij aan, glimlachte even, knikte een paar malen met het hoofd, en ging.