Verzameld werk. Deel 7

[p. 587]

Een sprookje uit het grijs verleden

Het land is blond onder de lieve, blauwe hemel, waarin witte, bolle wolkjes zeilen...

Het is blond van blonde zandwegen, die kronkelend vanuit de wijde velden naar het dorpje komen; en het is blond van 't blonde, hoge koren, dat alom golft en wuift en deint onder de streling van de zachte, luwe wind.

Hier en daar zijn vlekken en strepen van intenser kleur. Het bloeiend koolzaad stroomt als in beken van tintelend goud tussen het helle groen der weilanden. Een bloeiende vlasaard is als één groot blauwe-bloempjes-tapijt, dat uit de blauwe hemel op de schone aarde neergevallen is; en langs de randen van de akkers schitteren en stralen ganse bossen rode papavers, en witte asters, en blauwe korenbloemen, en paarse wilde-nardussen, die mee met de korenaren in het luwe windje wiegelen en deinen als lachende en stoeiende kinderen, of als zacht-wuivende wimpels en vlaggen van vrolijkheid en kleurenweelde.

Het heel, héél oude, grijze, spitse kerktorentje vlagt en de luttele, er omheen geschaarde, kleine huisjes vlaggen. Er is feest op het dorp: het is de jaarlijkse, traditionele dag van de paardenwijding!

Daar komt ginds de stoet in de verte, onder de lichte hemel, over de blonde deining van het golvend koren. De wapperende banieren glanzen; de ruiters, met gekleurde sjerpen om hun lenden, schijnen te waden door de zee van 't koren. Het mulle zand van de wegen stuift in blonde kolken op en drijft in dwarse rookwolk over de rijke velden weg. En in die wolk ziet men alleen de hoofden van de paarden, die als met rukken op en neer gaan, terwijl de tuigen en gebitten glinsteren in de zon.

Op het kerkhof, vóór het kerkje, heeft zich de menigte ge-

[p. 588]

schaard. Een roodfluwelen kleed hangt als een ornament over het lage, door de jaren scheefgezakte kerkmuurtje; en daarachter, op een verhoog, staat wachtend, in witkanten koorhemd, meneer de pastoor, met de zilverglinsterende hamer van de zegening - de hamer van Sint Elooi! - in zijn rechterhand. Een fanfaremuziek speelt, in jubelende tonen; en in de richting van 't kasteel bonst en bomt herhaaldelijk het feestkanon.

Dáár zijn ze! Aan 't hoofd mevrouw de barones en meneer de baron van 't kasteel! Mevrouw de barones zit op een mooi, bruin paard en zij is elegant en fijn, met een witte voilet vóór haar gezicht. Zij trekt haar voilet even op, buigt voorover en kust de zilveren hamer, die meneer de pastoor eerbiedig naar haar lippen uitsteekt.

De mensen kijken, geboeid. Sommige lippen bewegen even machinaal, alsof zij mee zoenden. Mevrouw trekt haar voilet weer neer, geeft haar mooi paard een tikje met de zweep, maakt plaats voor de baron.

Hij kust op zijn beurt de hamer, eerbiedig zijn hoed afnemend. Hij heeft een banaal-gedistingeerd gezicht, fris en gezond, met een fijn-gesoigneerd, grijzend snorretje en zorgvuldig gekamde en gestreken, gespikkelde haren. Hij volgt zijn vrouw, groet even om zich heen, glimlacht.

Dan komen de boeren. Op hun dikke, lompe werkpaarden, die schuw en schichtig zijn en ongewend aan al die drukte en menigte, naderen zij met inspanning tot bij het kerkmuurtje, nemen hoed of pet af, kussen de hamer. Soms lukt het niet, soms moeten zij het drie- en viermaal herbeginnen. Zij reikhalzen naar de hamer, zij steken er als een trechter hun begerige lippen naar uit, zij wringen zich krampachtig op hun zadel; want zij willen en zullen hem kussen, het koste wat het wil, aangezien dit zegen, voorspoed en geluk brengt over hun paarden en ze tegen ziekten en rampen moet vrijwaren.

Zo volgen zij elkander op in dichte rijen, elk dorp met zijn afzonderlijk banier en zijn kleuren, steeds aangevoerd door zijn heer en zijn dame; en in het kleine, vlaggend dorpje, waar zij, uit aloude traditie, van uren in de omtrek heengekomen zijn, is er weldra geen plaats meer; en de ruiters scharen zich in gelederen en in gestrekte draf rijden zij huiswaarts. Het

[p. 589]

zand stuift op, de vlaggen en de sjerpen wapperen en stralen in de zonneglans, en het golvend, blonde koren schijnt hen na te wuiven, en de rode en witte en blauwe en paarse bloemen staan daar als blozende en stralende kinderen, in geluk en vrolijkheid, aan de rand der mooie akkers van vruchtbaarheid te wiegelen en te lachen...

Hoe lang is dit alles geleden...? Hoeveel jaren... of eeuwen? Heeft het werkelijk ooit bestaan... en in welk zalig land van weelde en vrede is het dan gebeurd? Of is het slechts een sprookje..., een van die stille, zachte, schone dingen, die men aan kleine kinderen wel eens vertelt... aan kinderen die met grote ogen van geboeidheid kijkend luisteren, alsof zij de taferelen, in al hun kleurrijke beweging zien leven...?

Het is gebeurd; het is geweest! Ik zag het, ik woonde het bij, uit oude traditie, evenals ieder jaar, in een heel klein dorpje van het mooie Vlaanderen, de achtentwintigste juni van het jaar negentienhonderd en veertien!

Iets meer dan een maand later zag ik langs diezelfde blonde wegen talloze ruiters, die naar geen zegenende bedevaart heentogen; en over de schone velden van vroeger geluk en vruchtbaarheid, waar bij plaatsen nog de schitterende bloemen in het rijpe koren stonden te glanzen, hoorde ik het dreunen van schoten, die niet door het vreedzaam feestkanon van het kasteel afgevuurd werden...

Maar dat lijkt alles nu zo ver, zo heel, héél ver en lang geleden. Het is misschien nog wel geen sprookje uit het grijs verleden, maar het wordt er een, helaas!