Verzameld werk. Deel 7

[p. 557]

De ‘louchiée’

Een Belgische dame, - oude vriendin van mij, - is mij een poos geleden komen raadplegen.

Die dame woonde vroeger op een prachtig buiten, in Vlaanderen, waar ze altijd veel gasten ontving. Dat hoort nu tot 't verleden, tot het grijs en ver verleden. Haar buiten is door de vijand geplunderd en bezet, haar beide zonen dienen in het leger en met haar man en dochter is ze naar Holland uitgeweken.

Zij, en ook haar man en dochter, maken er zich nuttig aan liefdadige, vaderlandse werken. Ook hier zijn ze buiten gaan wonen, omdat ze van de stad niet houden. Zij hebben een kleine villa gehuurd, wel aardig gelegen, in een bosrijke streek, waar nog veel andere villaatjes als paddestoelen uit de grond verrijzen, en zij leven er rustig en netjes, een beetje heimweeïg na al de heerlijkheid en weelde, die zij vroeger zo ruim hebben gekend.

Zij heeft hier goede hulp genoten in haar onderneming van een Hollands jong meisje en om dit meisje voor haar hulpvaardigheid te belonen, heeft zij haar een poosje bij zich te logeren gevraagd. Zij geniet nu, volgens Hollands begrip, van een logée, of ‘louchiée’ zoals het hier uitgesproken wordt.

Zij kwam dus bij mij aanbellen en, zodra zij in mijn kamer binnen was gelaten, kon ik aan haar uiterlijk merken, dat er iets met haar haperde. Haar anders zo mooi en fris, regelmatig gezicht was bleek en getrokken en haar ogen staarden dof.

- Toch niet ziek, mevrouw? vroeg ik belangstellend, haar handen drukkend.

- Neen, gelukkig niet, maar ik heb wel zorgen, zuchtte zij.

- Uw man ongesteld? Of Yvonne? Of misschien minder gunstige berichten van de jongens?

- Neen, neen, dat is het niet, antwoordde zij gedrukt; - maar

[p. 558]

ik heb 'n logée, weet u, en...

- Louchiée, verbeterde ik.

- Louchiée dan, glimlachte zij flauwtjes; - en, het is een vriendelijk en aardig meisje, dat ons grote diensten heeft bewezen; maar, ik begrijp er niets van, zij schijnt bij ons niet te aarden, en we doen toch ons best, en u weet hoe we gewend waren mensen te ontvangen en hoe...

- Maar geen Hollandse ‘louchiée!’ viel ik haar in de rede.

- Neen, antwoordde ze heel rad, - geen Hollandse ‘louchiée’ en daarover kwam ik u juist raadplegen, u die dit land al vele jaren kent, wat we eigenlijk moeten doen om het dat meisje naar de zin te maken.

Ik verzocht mijn vriendin te gaan zitten, om daar eens rustig over na te denken en te praten.

- 't Is jammer, zei ze, in een gemakkelijke stoel plaatsnemend, - dat u het meisje niet kent; dan zou u misschien beter begrijpen wat ze zoal gewend is of verlangt.

- Helemaal niet nodig, mevrouw, verzekerde ik haar. - De ‘louchiée’ in Holland is 'n algemeen bekende, nationale institutie, een beroep, zou ik haast zeggen. Er bestaan vaste regels en gebruiken voor. Is uw ‘louchiée’ soms een beroepslouchiée?

- Ik zou het heus niet kunnen zeggen, aarzelde zij.

- Maar u kent toch wel de codex van de rechten en de plichten der ‘louchiées!’ drong ik aan.

Mijn voorname vriendin twijfelde, weifelde.

- De ‘louchiée’ heeft rechten, maar geen plichten. Wie de ‘louchiée’ in huis neemt heeft plichten maar geen rechten: die vaste grondregel is u toch wel bekend!

Mijn goede vriendin haalde wanhopig haar schouders op.

- U weet toch, dat de ‘louchiée’ in de eerste plaats bij u is om te ‘genieten?’ ging ik onmeedogend voort.

- Wij doen ons best daarvoor, maar ik vrees erg dat het niet lukt, klonk het ontmoedigd antwoord.

- Is de ‘louchiée’ dikwijls moe? vroeg ik nog.

- Altijd moe! zuchtte mijn vriendin.

- Dus ‘geniet’ ze niet, was mijn besluit. - Dit is heel erg, mevrouw; dat zondigt tegen de eerste wetten van 't louchiëren. De ‘louchiée’ móét aldoor ‘genieten’ of anders wordt ze

[p. 559]

‘moe.’ Er is dus iets niet in orde. Laten we eens samen trachten uit te maken wat dat wel zou kunnen zijn.

Er ontstond een lange stilte in ons gesprek en roerloos zaten wij tegenover elkaar, met inspanning en strak-gefronste wenkbrauwen daarover nadenkend.

Eensklaps ging mij een licht op.

- Hoe is uw man met de ‘louchiée?’ vroeg ik.

- Heel goed; volkomen beleefd en correct, zoals hij trouwens altijd is, verzekerde zij.

- Maakt hij wel het hof aan de ‘louchiée?’

- Maar, meneer! riep ze verontwaardigd, met schielijk hoogkleurende wangen.

- Mevrouw, zei ik heel kalm, - de ‘louchiée’ heeft het recht dat haar door de man, of de zoon, of door welk mannelijk lid ook van de familie bij wie zij logeert, het hof worde gemaakt. Schrik niet, mevrouw; doe niet verbaasd of verbolgen, ik geef u de verzekering dat het een vaste wet, een onvervreemdbaar recht is. Ik heb jongelui gekend, die pas getrouwd waren en hun eerste ‘louchiée’ hadden (terloops zij opgemerkt, mevrouw, dat een jong gezin, maatschappelijk gesproken, niet bestaat zolang het niet zijn eerste ‘louchiée’ heeft gehad, waarvoor dan ook eerst en vooral, onmiddellijk na de wittebroodsweken, gezorgd wordt); ik heb dus jongelui gekend, zeg ik, die pas getrouwd waren en hun eerste ‘louchiée’ hadden en waar het jonge vrouwtje knorrig werd tegen haar man, omdat hij de ‘louchiée’ niet vlug en warm genoeg het hof maakte. U begrijpt dus wel met hoeveel meer drang en kracht de ‘louchiée’ die u thans hebt, haar recht wil zien eerbiedigen.

- Maar meneer, dat is onzedelijk; mijn man, ook al was hij niet met mij getrouwd, zou wel haar vader kunnen zijn! riep mijn vriendin buiten zichzelf.

- Niets onzedelijk, mevrouw, betuigde ik doodkalm. - De ‘louchiée’ is tevreden met wat flirt, met wat schijn, zoals trouwens ook haar hele leven is in dit land van te veel vrouwen. Zij heeft geen eigen huis, daarom gaat zij bij anderen logeren. Zij heeft geen eigen man, daarom moet de man van een ander haar de illusie geven, dat zij wel een man zou kunnen hebben. Begrijpt u? 't Is heel eenvoudig en eigenlijk nogal zielig...

[p. 560]

Enkele dagen later ontmoette ik mijn goede, oude vriendin op de fiets. Vroeger had ze auto's, nu was de fiets ook al een weelde. Zij stapte vlug af zodra ze mij gezien had; ik deed hetzelfde en wij drukten gul elkanders hand. Zij zag er rayonnant uit, met frisse wangen en levendige ogen en mijn eerste vraag was:

- Hoe gaat het met de ‘louchiée?’

- Uitstekend, voortreffelijk! jubelde zij. - Verbeeld u: mijn man en de ‘louchiée’ zijn samen op excursie uit en daar ontvang ik juist een telegram dat ze vanavond niet terugkomen en waarin ze mij en Yvonne vragen om per trein bij hen te komen en morgen samen een excursie van een ganse dag te maken.

- Heb ik u niet gezegd...! glimlachte ik.

- U hadt gelijk, stemde ze toe; - en 'k ben zo blij, weet u, want het is zo'n aardig meisje en ze doet enorm veel voor onze arme landgenoten. Ik ben alleen maar bang, dat ze zich zal oververmoeien.

- Geen vrees, mevrouw, zei ik. - De ‘louchiées’ worden alleen maar moe wanneer ze niet, zij het dan op hun manier, ‘genieten.’