Verzameld werk. Deel 7

[p. 486]

De algemene wereldtaal

‘De taal is gans het volk,’ beweren sommige nationalisten, o.a. de steile flaminganten. Larie! Wie in deze tijd 'n beetje om zich heen kijkt en goed opmerkt, komt al spoedig tot de overtuiging, dat een algemene wereldtaal, die trouwens zo oud is als de wereld zelf, meer en meer beoefend wordt.

Het is dan ook zo'n prettige en heerlijk-gemakkelijke taal, die overal, in alle landen, wordt verstaan. Het is een gevoelstaal, een soort ziels-esperanto, een taal, die men dadelijk kent en feitelijk meer ‘ziet’, dan wel ‘hoort’ spreken.

Zo heb ik haar verleden jaar herhaaldelijk ‘zien’ spreken, en hoe!... te Londen, tussen Belgische soldaten en Engelse meisjes. In Frankrijk woonde ik uiterst-veelzeggende gesprekken bij tussen Engelse militairen en Franse juffies; en achter dat gedeelte van het Belgisch front, waar Franse troepen liggen, - ik weet wel waar het is, maar zal het u niet zeggen - nam ik ook bijzonder interessante conversaties waar tussen Franse poilus en blonde, struise, Vlaamse deernen.

Veel omhaal van woorden hadden ze daarbij niet nodig. De Uilenspiegelachtige Belg sprak vooral met zijn handen; de Engelsman sprak met de glimlach van zijn heldere ogen, terwijl hij zijn kort houten pijpje tussen de witte tanden en zijn grote, lange handen in zijn broekzakken hield; en de Fransman sprak een beetje sceptisch, met fijne lip en heimelijke spotblik, als een die er maar liefst niet in wil lopen.

En de meisjes antwoordden, ieder op haar manier en volgens de traditie van haar ras: de Engelse vrijpostig, met tanden die lachten en ogen die onbeschroomd peilden; de Franse in schijn meer gereserveerd en zakelijk, maar daarom niet minder veelzeggend in haar bepoeierd décolleté en zwartomrande kijkers, terwijl de Vlaamse sprak zoals ze was: goed, plantureus en rondborstig, als de mooie, blonde vrouwen van

[p. 487]

Rubens en Jordaans. En er werd niet of bijna niet gekibbeld in die gezellige wereldtaal, die allen zo uitnemend verstonden zonder er ooit in gestudeerd te hebben, zodat men inderdaad de weldadige indruk kreeg, dat de mensen, ondanks al de oorlogsrampen, op de wereld zijn om elkander te begrijpen.

Ik moest daar even weer aan denken, verleden week, terwijl ik, op een prachtige najaarsdag, langs 't strand van Scheveningen wandelde. Vóór mij uit liepen veel andere wandelaars, nog eens tot aan de zee gelokt door 't mooie weer, als 't ware in een bedevaart van dankbaarheid voor alles wat zo heerlijk en zo ruim genoten was, gedurende de lange, schone, pas-vervlogen zomer. Zacht en stil daalde de avond, oranje-glanzend door de hoge, grijze luchtkastelen van de wolken over de blond-groene, ietwat kille deining van de zee; en de duinen schenen reeds in 't onbestemde weg te grijzen en te doezelen, als 't ware zich omsluierend met lichte nevelen, vóór 't rustig slapen gaan. Het licht op de vuurtoren schoot pas zijn eerste flikkerschichten, ziekelijk zwak en bleek nog in die kleurenweelde van de schemering.

Onder de talrijke verliefde paren, die vóór mij uit liepen, herkende ik eensklaps een Belgisch geïnterneerde, - een Waal, - met een Scheveningse vrouw in nationale klederdracht. Het is een leuke, jolige knaap, een knappe jongen, flink in zijn donker uniformpak met de donkere ‘putties’ om zijn stevige kuiten en wiens bijzonder opgewekt en goed humeur, evenmin als zijn benijdenswaardige gezondheid, onder de jarenlange ballingschap in het minst geleden hebben. Hij heeft een frisse gelaatskleur en draagt een fijn, zwart, opgekruld veroveraars-snorretje waaraan hij gaarne met zijn vingertoppen draait, terwijl zijn ogen aldoor tintelen en lachen, alsof hij voortdurend de vrolijkste dingen bijwoonde. Hij heeft zich hier volkomen aangepast en ingeburgerd, maar, hij is een Waal en, als zodanig, heeft hij in die drie jaar tijd nog geen zinnetje in behoorlijk Nederlands leren uitspreken. Wát mocht hij in godsnaam wel te vertellen hebben aan die oer-echte, zwaar-gerokte, wit-gekapte, waggel-wandelende Scheveningse vrouw in nationale klederdracht? Ik moest het weten en volgde hen tersluips op de hielen.

[p. 488]

- La mer est belle, Cobá! hoorde ik hem zeggen. En veroverend keek hij de Scheveningse aan en draaide aan zijn snorretje.

- Cóóba, heb ik je gezegd! antwoordde zij, en lachte.

- Cóóba! herhaalde hij, ook lachend. Maar hij schudde zijn wispelturig hoofd en hernam:

- Non, Cóóba c'est lourd, c'est laid. Je préfère décidément Cobá.

Zij lachte weer, gaf hem een stomp, en samen wandelden zij verder: hij, correct en slank in zijn donker uniform met nerveuze ‘putties’-benen, zij, log en zwaargerokt, met waggelgang en witte kap, waaruit, als twee fijne horentjes, de paarlen-speldetjes opstaken.

Ja, ja, dacht ik, la mer est belle, Cobá; en ook la dune est belle, pas maar op, Cobá: hij spreekt de algemene wereldtaal, en vloeiend, hoor!

Maar geen van beiden scheen zich in het minst aan de bespiegelingen van mijn gedachtengang te storen: zij wandelden maar rustig verder, de strakke, slanke silhouet en de log-waggelende; en de vuurtoren-flits, die van lieverlede feller en helderder werd, zwaaide beschermend, en zegenend als 't ware, zijn snelle lichtbundel over hen heen.

Ik twijfel er geen ogenblik aan, dat zij elkaar heel goed begrepen hebben.