Verzameld werk. Deel 7

[p. 478]

Reisimpressies III

‘In de meeste Hollandse hotels, - en wel voornamelijk in de buitenhotelletjes, waar men voor zijn plezier heet te vertoeven, - zo ving mijn vriend weer aan, terwijl wij ons ontbijt genoten, - krijgt men dus wel zeer duidelijk de indruk dat men een straf ondergaat, evenals men vroeger, reizend per trein, in België, b.v. zeer duidelijk de indruk kreeg, dat men een laakbare daad verrichtte en bijgevolg als vijand moest behandeld worden. Die behandeling van de spoorwegreiziger in België was er, vanwege de beambten, doorgaans een van de onhebbelijkste soort, terwijl de behandeling van de hotelreiziger in Holland zich vrijwel op meer beschaafde, doch daarom niet minder hatelijke wijze uit, door het aanbieden, even vóór 't vertrek, van een soort acte van beschuldiging, waarin al de grieven van de hotelier in sprekende cijfers worden opgesomd en samengetrokken tot een bedrag, waarmee de reiziger zijn straf en boete moet betalen.’

Zo sprak mijn Peruaanse vriend en wereldburger, en ik beaamde zijn woorden terwijl hij zacht de linkerhand had liggen op een dubbel-toegevouwen stuk papier, dat hij 'k weet niet waar of hoe bemachtigd had en stil-hardnekkig weigerde mij ook maar eventjes ter inzage te vertonen.

- Neen; jij hebt gisteren en eergisteren de boete betaald; heden is het mijn beurt, herhaalde hij onveranderlijk.

- Zijn we erg zwaar gestraft? vroeg ik.

- Doet er niet toe, hoofdschudde hij. En hij deed mij een grappig verhaal, van een oom van hem, die ook eens in Holland reisde en er niet van bekwam hoe duur daar alles was. Te X., zo vertelde die oom, had ik met een vriend een nacht in 't hotelletje gelogeerd en vroeg de volgende ochtend om mijn rekening. De ‘ober’ bracht mij die, 't Was peper... nee maar! Enfin, betalen moest ik wel en ik haalde alvast mijn por-

[p. 479]

tefeuille uit, toen de ‘ober’ weer naar mij toekwam en heel beleefd vroeg:

- Hebben de heren ook sigaren gehad?

Wij hadden geen sigaren gehad en antwoordden dus ontkennend.

- Neem me niet kwalijk, meneer, dan moet er iets aan de rekening veranderd, glimlachte de ‘ober.’ En hij nam het papiertje weer mee.

Da's nogal netjes, dacht ik bij mezelf, een vermindering verwachtend.

Steeds vriendelijk glimlachend was de man daar dadelijk terug en bood mij weer de rekening, op een presenteerblad, aan. Ik ontvouwde die nieuwsgierig en, wat las ik onderaan, niet afgetrokken, maar met potlood bij de som gevoegd...?

‘Geen sigaren gehad: 1 gulden!’

Mijn Peruaanse vriend schaterde nog eens van 't lachen bij 't vertellen van dat gek verhaal en ik schaterlachte met hem mee; en, daar wij klaar waren met ons ontbijt en mijn vriend, ondanks al mijn hernieuwd aandringen, acte van beschuldiging en strafboete verrekend had, stonden wij op en verlieten het tuchtoord om verder ons reisje voort te zetten.

Wij kwamen op de schone hei, die roze bloeide en keken in de volle, eenzame verlatenheid, naar de heerlijk-stille vergezichten. Er was daar een begroeide hoogte met een uitkijktoren.

- Laten we daar eens op klimmen, stelde mijn vriend voor. Hijgend en met inspanning bestegen wij de top.

- O, wat heerlijk in die volle eenzaamheid, zonder een enkel levend wezen om je heen! jubelde, gans onverwacht, mijn vriend. - Natuur, niets dan natuur! riep hij. - Hier zou ik een poosje willen leven, alleen, met 'n beminde vrouw!

Doch nauwelijks had hij zijn jubelklanken uitgegalmd of zijn gelaat versomberde, terwijl zijn wenkbrauwen zich fronsten.

- Tóch mensen, ook hier in deze eenzaamheid! jammerde hij. En hij wees mij een man in de diepte, die in aller ijl over de heide kwam aanlopen.

- Wat mag er hier wel kunnen gebeuren, dat die man zich zo haast! pruttelde mijn vriend. - Willen we eens gaan zien wat het is?

[p. 480]

Wij daalden nieuwsgierig van de top en nog vóór we gans beneden waren, stond de man al hijgend vóór ons en vroeg:

- Willen de heren de namen van de torens kennen in 't omliggende?

- Dank u wel, mijn vriend, wij kennen die van buiten.

- Die toren, daar... begon aarzelend de man.

- Niet nodig; we weten er alles van, mijn vriend gaat hier 'n groot hotel bouwen.

- U meent het niet, meneer! deed de man, haast schrikkend.

- Jawel, een Palace; het Heide-Palace, volgend jaar. Tien gulden pension per dag en soep om 6 uur prompt op tafel.

- Meneer, meneer, zult u aan mij denken; ik ben hier zowat de gids van de uitkijk! holde de man ons na.

Hij liet ons niet meer los, ik gaf hem 'n gulden, hij dankte dat hij er bijna van snikte en spoedde zich weg over de hei, om het ontzettend nieuws te gaan vertellen.

Wij gingen verder, wij wandelden uren en uren, die dag, en in de gouden avondschittering kwamen wij aan 't uiteinde van de streek, alwaar een landgrens is.

- Stop! zei ik. - Dáár, over dat beekje, pikken ze mij in. Wij maakten halt. Aan deze zijde van het heel smal beekje stond een boerderijtje, de muren witgekalkt, het dak van stro, zacht gloeiend in de rode avondzon; en ook aan gene zijde van het beekje stond een boerderijtje, de muren witgekalkt, het dak van stro, zacht gloeiend in de rode avondzon. Vóór 't hoevetje aan deze zijde van het beekje zaten drie kleine kinderen in 't gras te spelen; bij 't boerderijtje aan de overzijde stond een kar, waarop een oude man en een jong meisje aardappels laadden... Hier mocht ik vrij rondlopen. Dáár moest ik worden doodgeschoten of in de gevangenis gestopt. Mijn Peruaanse vriend en wereldburger nam dat alles aandachtig en met strakke ogen op. Een hele poos stond hij volkomen roerloos, als in diepe gedachten. 't Was nog de eerste maal, sinds de oorlog, dat hij aan een vijandelijke landgrens kwam en 't scheen een zonderlinge indruk op hem te maken. Maar hij zei niets, absoluut niets.

- Nou? vroeg ik eindelijk, teleurgesteld.

- Wat meen je? zei hij, mij strak aankijkend.

- Wat je ervan denkt?

[p. 481]

- Wat ik ervan denk... herhaalde hij heel langzaam... - wat ik ervan denk...? Snert! bulderde hij eensklaps, als razend. En met een geweldige vloek keerde hij het schouwspel de rug toe.