Verzameld werk. Deel 7

[p. 470]

Reisimpressies I

Alles wordt minder in deze tijd: ook en vooral het reizen. Het zal weldra onder de zogenaamde ‘distributie’ vallen.

Ik ken een Hollander die gewend was ieder jaar lange reizen in het buitenland te ondernemen. Sinds de oorlog is hem dit onmogelijk geworden. Nu reist hij in Nederland zelf, niet omdat hij daar nog zoveel nieuws te zien of te genieten heeft, maar omdat het reizen en trekken hem zó in het bloed zit, dat hij onmogelijk een tijdlang rustig thuis kan blijven. Hij vliegt nu door en rondom 't land, gelijk een eekhoorn die gevangen in een kooi zit. Vandaag zie je hem in Schiermonnikoog en morgen te Maastricht. Hij werd ontmoet in Bergendal op 't uiterste randje van de Nederlandse grens; hij zwom te Noordwijk aan Zee, de grage blik naar Engeland gericht en alleen de prikkeldraad-versperring hield hem tegen, toen hij, op een ochtend, als vroeger, op weg was voor een reis naar 't Zuiden.

Zó kwellend zit de reizen-hartstocht er bij mij gelukkig nog niet in. Dit land is mij nog niet te onbeduidend of te klein en ik ben er eens op uitgegaan, vergezeld van een vriend, die mij door zijn leuke, of rake, of zotte opmerkingen heel wat opgevrolijkt en geboeid heeft.

Die vriend,... ja, met welke nationaliteit zal ik hem nu nog bestempelen? Hij is eigenlijk een wereldburger, want, op Holland na, heeft hij zowat de hele wereld rondgezworven. Toen de oorlog uitbrak woonde hij sinds een paar jaren in Peru. Vandaar trok hij, over Panama en Colon, naar de Verenigde Staten en dezer dagen stond hij eensklaps vóór mij, in Den Haag. Ik was juist op het punt een tochtje door het land te maken. Ik inviteerde hem en, als een echte wereldreiziger, nam hij dat dadelijk aan.

[p. 471]

Wij wandelden door een prachtige bos-en-heidestreek.

- Dat hier nog geen ‘Palace’ is gebouwd! riep hij met verbazing uit.

- Er is een ‘hotel,’ antwoordde ik. - Straks komen wij eraan, en als ge 't goed vindt, zullen wij er ook dineren en overnachten.

- Uitstekend! Uitstekend! riep hij, opgetogen.

Door imposante bossen, door heerlijke lanen, langs zachte hellingen die roze-schitterden van bloeiende heide in de zon, kwamen wij bij een grasveld, waar, naast een hoge bomengroep, een niet onaanzienlijk gebouw stond met witte muren en groene luiken, dat omringd was door gezellige waranda's met stoelen en tafeltjes, waar enkele mensen aanzaten.

- Niet onaardig; een dependance van 't hotel? vroeg mijn vriend.

- Neen, het hotel-zelf, glimlachte ik.

- Zo! zei hij, ietwat koel, vagelijk teleurgesteld.

Wij namen aan een van de tafeltjes plaats. Ik vroeg mijn vriend wat hij wenste te gebruiken.

- Nee, nee, nu accepteer jij iets van mij.

- Zoals je wil, zei ik. - 'n Glaasje vermouth dan; 't wordt al wat laat voor thee.

- Garçon! riep mijn vriend, met zijn stok op het tafeltje kloppend.

Een kelner liep voorbij, maar deed precies of hij ons zag noch hoorde.

- Aannemen! riep dringender mijn vriend.

- Aannemen, meneer, antwoordde de bediende, zich met bekwame spoed van ons verwijderend.

- Rare bediening, hier, bromde mijn vriend. - Ze lopen van je weg!

Wij keken eens over de tafeltjes om ons heen. Bepaald vrolijk zagen de gasten er niet uit. Meestal getrokken, gedrukte gezichten en stille, als 't ware benauwde gesprekken. Er lag een soort matte berusting over het geheel.

Ook geen de minste elegantie. Blijkbaar was hier geen filiaal van Paquin of Doucet in de buurt.

- Is... is... dit een bekend hotel? vroeg mijn vriend aarzelend.

[p. 472]

- Het meest bekende en beste van de streek, verzekerde ik.

- Och kom! riep mijn vriend ongelovig.

Eindelijk kwam de kelner naar ons toe.

- Wat wensen de heren?

- Twee vermouth.

- Asjeblief, meneer.

- Het weer is prachtig en zo warm en stil. Zullen we straks dáár maar dineren, bij dat tafeltje onder die bomen, wij hebben daar een heerlijk uitzicht? stelde mijn vriend voor.

- Best, antwoordde ik.

Daar kwam de kelner, terug, maar zonder glazen.

- Vermouth is er niet meer, meneer. Wilt u soms port, of sherry?

- Vervelend! bromde mijn vriend. - Nou, twee witte port dan maar.

- Alleen roje, meneer, de witte is op.

- Nou, roje, dan. Maar zeg eens: kunnen we straks daar aan dat tafeltje, onder die bomen, dineren?

De kelner trok een diep-ontsteld, bijna beledigd gezicht.

- Nee, meneer! antwoordde hij zeer beslist.

- Waarom niet? vroeg mijn vriend.

- Dat gaat niet, meneer.

- Niet? Nou dan hier, onder de veranda?

- Ook niet, meneer. Alleen daarbinnen, in de eetzaal, wordt gediend.

En hij wees naar donkere vensterramen, waarachter wit-gedekte tafeltjes schemerden.

- En blijven al die ramen dicht met dit mooi weer? kreet wanhopig mijn vriend.

- Zeker, meneer, anders is er tocht.

Verder drong mijn vriend niet aan. Moedeloos liet hij zijn armen zakken en zuchtte:

- 't Is hier 'n strafkolonie! Kijk maar naar de gedrukte gezichten van al die mensen, die zich zogezegd komen amuseren. De stumperds! En 'k wed dat ze nog duur betalen ook. O! als men zo'n gelegenheid had, in Lima, of in Bogota, of in Jacksonville, of waar ook in het buitenland!

- Mijn goede vriend, zei ik, - maak je maar niet bezorgd. Die mensen hebben het hier zoals ze 't ongeveer verlangen. Als

[p. 473]

dat niet zo was, dan zou het immers wel veranderen. En het verandert niet. Dat is hier een zeer specifiek ‘Hollands’ luxehotel. Wanneer ze iets anders verlangen, dan reizen ze daarvoor naar ‘'t buitenland.’ Dáár willen en zoeken ze juist alles wat ze hier missen. Hier zou bijna schandaliseren wat ze buiten de grenzen eisen. En daarom is het juist zo'n knak in de fut van hun leven, dat ze nu sinds de oorlog niet meer reizen kunnen. Ik zal je trouwens straks daar wel meer van vertellen.