Verzameld werk. Deel 7

[p. 457]

In de natuur

Voor het eerst, na drie eindeloze, lange jaren, ben ik weer eens een dag buiten geweest.

Ik leefde in de waan, dat ik dit reeds vroeger, en herhaaldelijk, had gedaan; want talloze malen, had ik, gedurende dat lange tijdsverloop, inderdaad de stad verlaten. Nu weet ik echter, dat het slechts schijn en illusie was.

In 't liefelijk oord waar ik geweest ben, staat geen enkel kasteel, villa, of hotel. Het ligt ver verwijderd van alle grote verkeerswegen en toeristen of excursionisten worden er niet gezien. Het is de wijde, stille, landelijke eenzaamheid van de vruchtbare velden.

Er ligt een grote boerderij, als een eilandje in 't midden van een zee; en aan de verre einder nog een boerderij, en dat is alles. Daar overheen de grandioze blauwe hemelkoepel, met de stralende zon en de schitter-blanke, hoogdrijvende wolkjes.

In die stille uitgestrektheid heb ik een dag lang rondgewandeld. De boer ging met mij mee en samen keken wij en spraken over wat wij zagen.

Wij zagen, het land! De nog groene tarwe rees rechtop, met al haar dikke, zware aren, als een weelderige muur van ondoordringbaarheid. Daar stond het goede, milde menselijke voedsel te wachten op de hand die het zou oogsten. Er steeg een malse, zoete geur uit op. Het rook naar verse tarweboterhammen. En over die brede rijkdom hingen de leeuwerikjes hoog in 't fijn azuur te orgelen en te trilwieken; en 't was alsof zij eindeloos en alom zongen de zacht-poëtische lof-en-jubelzang van zoveel goede weelde en geluk.

De rogge was reeds rijp en stond gemaaid in schoven op het

[p. 458]

stoppelveld. Het waren, in de stille, gouden avond, die zacht naderde, als schone blonde vrouwen, die elkanders gestalten beschermend omarmd hielden. Zij wierpen lange, dwarse schaduwen ver vóór zich uit en over 't bruine goud van de korte stoppelhalmen zweefden kleine kapelletjes: oranjerode en hemelsblauwe, die met elkaar schenen te stoeien, of even stil, met mes-fijn dichtgeknepen vleugeltjes op een graspijltje zaten, als in roerloze bespiegeling.

De haver leek van verre op een onbewogen, lichtgele zee. Zo straalde zij zacht naast het donkere groen van de tarwe maar als men er dichtbij kwam zag men hoe zij leefde, hoe al haar gele belletjes schenen te tintelen en te trillen en hoe er kevertjes aan hingen: glanzend-bruine en glanzend-groene, die dan eventjes hun vleugels openspreidden, een poosje als het ware met kruiselings-gestrekte armpjes in aanbidding zaten, en dan wegzoemden, de blauwe zonlucht in.

De malse klaver bloeide. Zij bloeide zacht-paars en zij geurde als honig. En zij gonsde en leefde als 't ware van de bij en die er in de trosjes drongen; en de grotere witte, gele en bruine vlinders die er overheen fladderden, waren ook als bloemen, als levende bloemen op speels bezoek bij de deftige, nuttige, paarse bloemen, die zich van hun stengels niet bewegen mochten.

Zo was dat alles in die stille, rijke heerlijkheid. Op het weiland liepen de koeien te grazen en de paarden kwamen nieuwsgierig naar ons toe en keken ons met hun schone, jonge ogen aan. Er was een merrie bij met haar klein veulentje; en dat dronk zo aardig aan de moeder; en de moeder likte 't aaiend in de korte, kroezelige manen terwijl het dronk en zwiepte langzaam met haar lange, zwarte staart, de plagerige vliegen van zijn rug.

Toen kuierden wij langzaam naar het huis, naar 't boerenhuis. Gedrochtelijk lang en groot gingen onze uitgerekte schaduwen met ons mee, dwars over 't gouden, korte gras. De veldarbeiders keerden van het land terug. Zij hadden gebruinde gezichten en droegen, onder het genoeglijke roken van een pijpje, hun gereedschap over de schouder. De vogels

[p. 459]

schalden luider en riepen naar elkaar, zoals zij doen vóór 't slapen gaan. En stilaan begon alles zacht te tanen en een grote, gróte rust daalde over de aarde neer.

De boer en ik waren uitgepraat. Wij hadden niets meer te zeggen, en wij zwegen. En stil ging ik weg, vol van alles wat ik gezien had en genoten.

En terwijl ik dat heerlijke oord van natuur-rust verliet drong in mij het zacht gevoel, dat ik die ganse schone dag niet aan de akelige oorlog had gedacht en dat er met geen enkel woord over gesproken was.

Maar terwijl ik dacht, dat ik er niet aan had gedacht, dacht ik er natuurlijk weer aan, helaas, en dat vergalde en versomberde mijn puur genoegen.

Toch was ik één dag van de nachtmerrie verlost geweest.