Verzameld werk. Deel 7

[p. 427]

Kunstrijden

Er bestaan diverse verhandelingen over het kunstrijden op schaatsen en vrijwel alle kunnen - vooral door beginnelingen - met vrucht gelezen en bestudeerd worden. Men make zich echter geen illusies: kunstrijden is hard, hárd werk, dat oneindig veel geduld en inspanning vergt. Aan de leerling-golfspeler zegt en herhaalt men met nadruk: ‘Kijk naar je bal!’ Aan de leerling-kunstrijder zou ik steeds willen herhalen: ‘Kijk niet naar je voeten!’ De voet van de kunstrijder is slechts de pijler die het lichaam draagt. Natuurlijk moet hij eerst en vooral goed geplaatst worden. Maar is dit eenmaal bereikt, dan doet de houding van het lichaam de rest; de schouder zoveel mogelijk weg; het niet-rijdend been zover mogelijk achter het rijdende en de blik horizontaal, liefst in het verschiet gericht.

De leerling-kunstrijder mag niet bang zijn voor het vallen. Hij moet dikwijls vallen en hij moet ook leren vallen. Dat wil zeggen: soepel neervallen, met een minimum-kans op bezering. Hier komt men aan het gewichtig vraagstuk van het al of niet buigen van de rijdende knie. Op grond van jarenlange ondervinding ben ik voorstander van een lichte, soms nauwelijks merkbare kniebuiging. Het geeft iets verends aan het rijden en meteen, bij het weer opkomen, een soepele, versnelde, gracieuze vaart. Ik weet dat sommige, zeer bekwame kunstrijders er anders over denken, steunend op het beginsel dat de ledematen onder het rijden zich om zo te zeggen niet zichtbaar bewegen mogen. Dit is volkomen juist gezien, maar behoort tot de kunst der echte professionelen; en vóór men het zover brengt hebben heel wat armen en benen in het wilde geslingerd en gezwaaid, daargelaten nog de niet te tellen valpartijen. Mijn persoonlijke ondervinding is - ik spreek met

[p. 428]

het oog op de amateurs - dat de overtollige bewegingen vanzelf minder en soberder worden naarmate men de volmaaktheid van een of ander figuur van dichtbij benadert; zodat men er ten slotte toe komt met onzichtbare, als het ware innerlijke lichaamsbewegingen, een sierlijke gang te bereiken.

Soms denk ik aan de ontelbare krullen die ik in mijn leven over de gladde ijsbanen heb afgedraaid en aan de ontzaglijke afstanden die ik op mijn schaatsen heb afgelegd. Wanneer dat alles aan elkaar moest liggen, het zouden duizenden en duizenden en nog eens duizenden kilometers zijn. Ik heb gereden als kleine jongen op de boerensloten langs de hoeven; ik heb gereden als student met andere studenten over de wijd-overstroomde weilanden rond Gent; ik heb gereden in Amerika, dwars over het Erie-meer, van Detroit naar Cleveland, in drie dagen, met oponthoud in de hotelletjes van de eilanden; ik heb gereden op een vijvertje in een dorp van Indiana, waar ik door een politieman werd weggejaagd omdat het... zondag was! Ik heb gereden in het Palais de Glace te Montreal; ik heb gereden op de lange kanalen van Holland; ik heb gereden op de kleine ijsbaantjes van het Zwitserse hoogland. O! herinneringen van zo lang geleden soms! Een van ons was eens naar Wenen geweest en had daar gemengd prachtrijden gezien. Dat moesten wij ook instuderen. Het spelletje liep vlot van stapel en in minder dan geen tijd waren we alle vier zwaar verliefd op onze gracieuze mede-rijdstertjes. Herinner je je nog wel, mijn oude vriend Maeterlinck? Kunstrijden is steeds mijn geliefkoosde sport geweest en is het nog. De jaren zijn over mij en met mij heen gegaan, maar zolang als ik nog op één been kan blijven staan, zal er, bij gelegenheid, de kunstschaats aan worden vastgemaakt.