Verzameld werk. Deel 7

[p. 387]

Het Belgisch volk

Toen de Barbaren, na de orgie-nacht in de paleistuinen van Hamilcar, op hun weg van Carthago naar Sicca, door de woeste passen kwamen, die uitlopen in de woestijn, ontwaarden zij, in lange rijen, door mensenhanden tegen de barre, rode rotsen aangekruisigd, de lijken van honderden en honderden leeuwen. In stomme verbazing staarden zij dat indrukwekkend schouwspel aan. Dat overtrof hen; zo iets hadden zij nog niet gezien. En langzaam aan ging hun verbazing over tot bewondering en met een soort van eerbied vroegen zij zich af, welk een kranig volk het toch wel wezen moest, dat de kracht had en de moed om leeuwen te kruisigen. Toen de Duitsers het neutrale en vredelievend België verraderlijk aanvielen, dachten zij geen tegenstand te ondervinden. Met minachting zagen zij, de reuzen, neer op die pygmeeën. Maar het viel anders uit. Een volk stond op, dat met leeuwenmoed zijn land verdedigde.

De vijand, eerst verwonderd, dan verwoed, vermenigvuldigde zijn aanvallen. Hij kwam vooruit, maar langzaam en ten prijze van ontzaglijke verliezen. Zijn woede steeg ten top, hij moest en zou die nietelingen overrompelen. Maar toen hij aan de IJzer kwam werd hij er zelf tot staan gebracht; en dáár, evenals de Barbaren, toen zij de gekruisigde leeuwen op de weg naar Sicca zagen, vroeg hij zich, met een verbazing die aan eerbied grensde, af: wat is dat voor een volk, dat zo heldhaftig strijdt voor eer en recht en liever sterft, dan zich aan de overmacht van 't ruw geweld te onderwerpen?

Dat is óns volk: het Belgisch volk! Dat is hetzelfde ras van de middeleeuwen, het ras van de vrijheid, de ontembare vrijheid, vreedzaam en goedaardig in zijn ruime onafhankelijkheid, maar dadelijk in wilde, niets-ontziende opstand, tegen al wie het wil knechten of aan banden leggen. Hier geldt geen groot

[p. 388]

of klein, geen zwak of sterk: hier geldt alleen en absoluut het recht tot het bestaan, het zijn en willen-zijn zoals men is; de eigen levenskracht der vrije, heilige zelfstandigheid op vaderlandse bodem!

Men heeft ons tot een volk van martelaars gemaakt; maar trotse martelaars. Nooit zullen wij een volk van slaven worden! Wij willen weer onze plaats onder de zon, in de voorste rij van de vrije volkeren bekleden. En wij willen, dat het een fiere ereplaats zij, omdat ons volk die waardig is, omdat het die op elk gebied, in wetenschap, in nijverheid en kunst, zowel als in blakende vaderlandsliefde, door zijn rijke gaven, door zijn taaie werkkracht en ontembare moed in de ruimste mate heeft verdiend.

In sommige landen, die buiten de oorlog zijn gebleven, tracht men wel eens de Belgische natie af te schilderen, als een volk dat ongelukkig en verdeeld was, als een land waar het grootste gedeelte van de bevolking onder de dwingelandij van een heerszuchtige minderheid gebukt ging. Ik zal niet beweren, dat alles volmaakt was in België vóór de oorlog. Er was strijd, en dikwijls kleinzielige strijd, zoals trouwens in alle landen gebeurt; en veel kon, en moest, en zou dan ook veranderd en verbeterd worden. Maar,... en dit mag luide klinken en kan niet vaak genoeg met nadruk en met kracht herhaald worden: België, met al zijn goede en minder goede eigenschappen, was een zéér voorspoedig en gelukkig land zoals het was, en zou dat ook gebleven zijn, als het niet buiten zijn schuld, en zo ten hemelschreiend wreed en onrechtvaardig, door Duitsland in de oorlog was gesleept!

Onthoud dit, Belgen, onverschillig of gij Vlamingen of Walen zijt! Onthoud het en vergeet het nooit!

De gruwelijke ramp die u trof en u tot een volk van martelaars maakte, kwam niet van binnen, maar van buiten op u af.