Verzameld werk. Deel 6

[p. 584]

De jonge Sultan

Elke vrijdag, om twaalf uur, begeeft zich de Sultan met een plechtige stoet van zijn paleis naar de moskee.

Het cherifijns paleis van Rabat is er geen van antieke Moorse pracht. Het vormt een complex van zeer banale, moderne witte gebouwen omgeven door hoge witte muren. Het staat in 't Europees gedeelte van de stad, op een uitgestrekt weiland, slecht onderhouden en rommelig, waar Arabieren ganse dagen in het gras liggen te luieren of er hun schapenkudden hoeden. Op een van de hoeken verrijst de moskee, vrij onaanzienlijk; en eenieder heeft er vrije toegang op het vrije veld, dat slechts gedeeltelijk door de troepen van de cherifijnse garde wordt afgezet op de zeldzame dagen dat de Sultan zijn paleis verlaat.

Even vóór twaalf uur zijn wij ter plaatse. De garde te paard staat er reeds opgesteld. Uitsluitend zwarte troepen in rode tunieken, blauwe broeken en witte tulbanden, onder bevel van een Frans officier in grijsblauw uniform. Geen mooie paarden, en weinig gesoigneerd; en een vage discipline, die veel vrijheid toelaat. Demanschappen praten en lachen onder elkaar, maken grapjes, gaan even uit 't gelid als zij er zin in hebben. De toeschouwers zijn niet bijzonder talrijk. Slechts hier en daar, op 't ruime veld, een groepje wit-gesluierde vrouwen of in het gras neergevlijde Arabieren; en ook enkele toeristen, meestal Amerikanen, van dat soort dat tegenwoordig zoveel reist en niet het meest-beschaafde van de natie is, met de sigaar scheef in de mondhoek en de kodak onder de arm.

Het duurt heel lang vooraleer de plechtigheid begint. Tijd schijnt voor de mohammedanen slechts een relatieve betekenis te hebben. Zij bekommeren zich vooreerst nog maar niet om de Vierde Dimensie. Maar plotseling klinkt schelle muziek achter de witte muren en een brede poort gaat wijd open. Daar komt de stoet te voorschijn! Schelgekleurde uniformen, glinsterende koperinstrumenten, wapperende banieren in het zonnig lentebriesje. Men ziet een opvallend kleine glazen koets achter de ruiten waarvan iets wits schemert, terwijl twee dienaars, rechts en links, met witte doeken wuiven. Dat is de

[p. 585]

traditie; dat dient om zeer denkbeeldige vliegen uit de nabijheid van de vorst te verjagen. Op de koets volgen talrijke ruiters in witte boernoessen en de optocht wordt gesloten door een afdeling voetvolk, evenals de garde te paard in bonte rood-en-blauw en witte kleuren.

Dat alles komt langzaam en statig, onder de tonen van de muziek, tot de moskee genaderd. Soms galmen de klanken zacht en teer en dan weer plotseling wild-onstuimig. En overal waar de kleine glazen koets passeert wordt diep tot op de grond gebogen. Wij zien de Sultan vagelijk. Hij is zeer jong, - pas zeventien - en lijkt zeer klein. Hij past geheel bij zijn klein koetsje. 't Is of die speciaal op zijn maat was gebouwd. Zijn boernoes en tulband zijn van een glinsterwitte blankheid en zijn klein figuurtje zinkt als 't ware in de diepte van de kussens weg.

Zo rijdt hij door de open poort van de moskee, die achter hem weer gesloten wordt. Hij is nu binnen en hij bidt. Boven op de hoge minaret zijn de ‘moëddzins’ verschenen. Zij verkondigen met luide, melodieuze stemmen de macht van de vorst en de glorie van Allah! Het klinkt verheven in de zonnige lucht, onder de helderblauwe hemel. Maar weinig stemming is er onder de toeschouwers. De vrij ongedisciplineerde troepen van de zwarte garde zijn alweer aan 't grapjes maken en aan 't praten, zo luid soms, dat de Sultan, in gebed in de moskee, het zonder twijfel horen kan.

Dat duurt een hele poos. Dan klinkt eensklaps een hard commando en de mannen en de paarden komen weer in 't gelid. Daar gaat de poort van de moskee breed open. Statig verschijnt opnieuw de kleine glazen koets en diep buigen de witte ruggen voor de blanke schim die als een opgezette pop daarbinnen zit. De muziek speelt zacht en wild dooreen; de dienaars verjagen met hun witte doeken de denkbeeldige vliegen; de schelle banieren wapperen in het zonnig lentebriesje en de dignitarissen in lange witte boernoessen volgen te paard, met grote waardigheid.

't Is afgelopen. De stoet keert terug over het rommelig grasveld, waar hier en daar schapen en geiten staan te grazen en te blaten; de vendels buigen sierlijk onder de staatsiepoort van het paleis; de muziek schettert haar laatste wilde tonen uit en

[p. 586]

de hoge witte muren omsluiten voor een week het verdwijnend, schitterend visioen.