Verzameld werk. Deel 6

[p. 546]

Médan

Vóór wij naar Spanje zouden afreizen had Maeterlinck ons uitgenodigd om hem op te zoeken in zijn eigen omgeving. Hij wilde zijn oude vriend laten genieten van wat hem dierbaar was geworden, van wat hij als eigen had geschapen. Zondag. Aan het klein stationnetje van Médan bij Parijs wachtte hij ons op, hartelijk glimlachend naast zijn kleine, gesloten Citroën-wagen en weg reden wij door het dorpje, de berghelling op.

- Regarde! riep hij ons toe; en dáár tegen de hoogte aan de rand van de weg, rees het oude kasteel! Eerst reden wij langs een vervallen boerderij, die erbij hoort; dan langs de duiventil, waar vroeger de blanke duiven in dwarrelende vlucht gecirkeld hadden; dan langs de ruige omheiningsmuur... en toen waren wij vóór de massieve poort met de prachtige, uit ijzer gedreven kloppers. Aan beide kanten verrezen de torens en toen de deuren openvielen, kwamen wij over een soort terras van ruwe stenen tot vóór het huis. De ramen openden zich op dit terras. Een voordeur was er niet. Het was niet een ingang, maar een geheel huis dat ons verwelkomde! Wij traden binnen door een van de grote, openstaande ramen en stonden meteen vóór een gebeeldhouwde eiken trap, die zich naar boven slingerde, tot voorbij het plafond. Het was daar kil en koud en iets als een rilling bekroop ons. Toen wierp hij rechts een binnendeur open en terstond stroomde de geur van een open haardvuur in de grote schouw ons tegemoet.

Vóór dit vrolijk oplaaiende vuur stond een lange tafel, bedekt met schotels, schalen, borden, glazen, flessen. Donker-leren stoelen waren er omheen geschaard en, terwijl wij nog even bleven staren in de vlammen van de grote haard, verscheen de jonge gastvrouw, gevolgd door een schaar blaffende en keffende hondjes. Zij reikte ons haar beide koele handjes. Het vuur wierp een wild licht over haar kopje van kortgeknipt rossig-rood haar... en het was alsof zij uit een sprookje ons tegemoet was komen zweven, met de kleine hondjes als elfjes om haar heen! De een was als een donzig geel balletje van zachte zij en sprong telkens verend op en neer, vriendelijk

[p. 547]

snuivend... het Chinese hondje, vol sombere wraakgedachten, kromp grommend-verwrongen ineen; en het derde, met grote, natte glansoogjes, staarde ons telkens in het gelaat, alsof het ons iets vragen wilde...

Wij schaarden ons om het vuur, een vreemde groep: Maeterlinck tevreden, in zijn huiselijk pak van bruingrijze ‘tweed’ op de grote canapé; naast hem op een stoel Cyriel Buysse in de milde glans van het vuur; wij aan de tafel; de kleine gastvrouw in haar groen-fluwelen jasje thee-schenkend, aandachtig over de trekpot gebogen... Was dit werkelijkheid of droomden wij het? Was het het vuur dat mij bedwelmde, of was het de geest van het huis...? Toen wij gegeten en gedronken hadden begon de onderzoekingstocht over het gehele kasteel. Maeterlinck vooraan, toen zijn vriend, die hij telkens wat te wijzen had. De gastvrouw vóór het vuur bleef achter en toen wij bij de deur terugblikten zagen wij haar op een laag bankje als een kleine page met rossig-rood haar ineengedoken, een van de elfjes op de schoot, de beide andere aan haar voeten.. Zouden wij haar daar nog vinden, of, als we terugkwamen, zou ze verdwenen, verzwonden zijn, als een droombeeld uit het rijk der fantasie?...

Wij traden in de eetzaal van koele, lichte muren, met marmeren eettafel op een kunstig, uit ijzer gedreven voet. Op de tafel prijkten bokalen, schotels, glazen van het prachtigste doorschijnend, licht-teerblauw glas,... glas dat van een element scheen te zijn als ijle dromen. Daarnaast was de toneelzaal met haar bogen en gewelven, haar slanke kolommen, haar terrasvormig toneel. Als achtergrond een fijn gesmeed ijzeren hek, dat zich opent in een kleine tuin, waar een fonteintje hoog het water in kristallen druppels in de lucht spuit en waar tegen de achtergrond, de oude omheiningsmuur ernstig waakt, als wilde hij beletten dat de tere fantasie zou kunnen ontsnappen. Hier bleef Maeterlinck even staan en met een van vreugde stralend gezicht richtte hij zich tot zijn trouwe vriend. ‘Hier zullen wij eindelijk kunnen werken, gelooft gij niet?’ zei hij. ‘Deze zaal bevat reeds de geest van wat gij ten tonele zult brengen, Maurice!’ was het antwoord... en tevre-

[p. 548]

den gingen zij verder.

Alles kan niet beschreven worden. Al het genotene kan niet in woorden gebracht worden. Daar was de torenkamer waar Ronsard gedicht had... dezelfde zware balk waarop nog het plafond rust en de lange, smalle ramen, die hem hetzelfde vergezicht gaven over zijn vaderland ‘la douce France’ ...! Ik kan slechts spreken van de ruwe stenen wenteltrappen, van de lange gangen die, teergroen beschilderd, de koele indruk geven van een schemerig beukenbos. Maar vooral wil ik vertellen van Maeterlincks werkkamer; van de grote lichteiken schrijftafel bedolven onder boeken en papieren; van het zonnelicht dat daar naar binnen stroomde door de hoge ramen en van het uitzicht daarbuiten: de slanke, fijn-geëtste populieren ver in het verschiet, de Seine die zich wegkronkelt, zilverglanzend, vol mysterie... en van de boeken in de kasten tegen de teergetinte muren... boeken in hun banden van appel-groen, pervenche-blauw, rozig-rood, zwavelgeel; ... boeken die blijmoedig vanuit hun kasten schenen te stralen, als tintelde hun fijne geest door al die bont-gekleurdheid! - Het was een kamer waar alles leefde, waar alles bezield scheen en waar het licht binnenstroomde zonder te worden verduisterd door donkere schaduwen. Nooit heb ik zulk een levende kamer gezien en nooit heb ik een mens gezien wiens diepste wezen zo in zijn kamer lag.

Het was avond geworden toen wij afscheid namen. Als een somber silhouet tekende het kasteel zich met zijn torens tegen de donkerblauwe sterrenhemel af. Toch bleef ons van dit bezoek alléén een lichtbeeld in de herinnering achter. Want wie de ‘home’ van Maeterlinck heeft mogen aanschouwen voelt hoe hij daar heeft weten saam te vatten, wat zelden de ernstige levensfilosofie kon verwezenlijken. In zijn kasteel leeft het geheim van het zoeken van zijn kunst: de Grote Eenvoud... die de waarheid is!