Verzameld werk. Deel 6

De weg vragen

Onze goede vriend de Franse filosoof, bezit, voor zover ik weet, niets dan goede en zelfs voortreffelijke eigenschappen. Hij is het, die steeds alle onze reizen heeft georganiseerd, die telkens de hotels heeft uitgekozen, die de lange tochten oordeelkundig in etappes heeft gesplitst, zo prachtig gelijk van lengte, dat wanneer men ze op de landkaart nakijkt, men de indruk krijgt van een taart, die in precies gelijke stukken is verdeeld. Hij heeft maar één gebrek: hij wil, als het ook maar enigszins anders kan, aan niemand de weg vragen!

Als wij door een stadje rijden kijkt hij op zijn kaart en geeft mij de nodige aanwijzingen. ‘Première rue à droite, traverser la place, deuxième rue à gauche et puis tout droit. Allez; ca y est!’

Gehoorzaam en gedwee neem ik ‘première rue à droite’, rijd over de plaats, neem ‘deuxième rue à gauche’ en dan ‘tout droit’. Aan 't eind van dat ‘tout droit’ is er dan meestal een kruisweg en, langzaam rijdend, wend ik het hoofd om en vraag de Filosoof welke weg ik nu moet nemen.

- Ce doit être à gauche, zegt hij, op zijn kaartje kijkend. - Avance de quelques mètres, il y a un écriteau là bas.

Ik rijd naar de ‘écriteau’ en houd ervoor stil. De Filosoof kijkt op zijn kaartje en daarna naar de aanwijzingen op het bord. Zijn wenkbrauwen trekken zich samen; een uitdrukking van chagrijnige wrevel komt over zijn gezicht.

- C'est tout de même malheureux! zucht hij. - Toujours la même chose! Jamais une indication précise!

Wij staan daar. De vier mooie wegen liggen sarrend vóór ons

[p. 502]

open en de mijlpaal zegt niets. De Filosoof stapt jammerend uit de wagen en staart zoekend in het rond.

Daar komt een heertje aan, met een stokje in de hand en een strohoed op het hoofd.

- Vraag het hem! roept de Schilder naar de Filosoof.

De Filosoof keert zijn mistroostig gezicht naar ons om en antwoordt:

- Ça ne sert à rien; il n'est pas du pays!

Verbaasd kijkt de Schilder mij aan:

- Hoe kan hij dat weten, of die man niet van de streek is! Ja, dat vraag ik mij ook af.

- Hij wil niet, dát is het; hij wil de weg niet vragen, zucht de Schilder.

Ondertussen blijven wij maar doelloos wachten.

Op een hoek van de kruisweg staat een huisje. Achter een open raam zit een mannetje - een zadelmaker - te werken. Af en toe, onder het werken, kijkt hij over zijn bril naar ons op.

- Vraag het aan dat mannetje! roept de Schilder.

- Inutile, antwoordt de Filosoof; - ce bonhomme ne sait rien; il ne quitte jamais son établi.

Verdomd! hoe kan hij dat weten! gilt de Schilder verontwaardigd. En, met een wip, is hij uit de wagen en gaat zelf naar het mannetje toe. Terstond loopt de Filosoof van ons weg, alsof hij zich nu niets meer van de zaak wil aantrekken.

- Pardon, monsieur, la route de S. s'il vous plaît... begint de Schilder.

- Parfaitement, m'sieu, parfaitement, antwoordt het zadelmakertje met de grootste bereidwilligheid. En hij begint te ratelen, te ratelen, als dol.

De Schilder is van 't eerste ogenblik overdonderd. Hij begrijpt geen steek uit de verwarde en te overvloedige explicaties; met de ene hand wenkt hij de Filosoof ter hulp; met de andere wijst hij naar een van de wegen, waarop het zadelmakertje uit zijn raam springt, en op de weg komt staan en ook begint te wijzen, met wilde armbewegingen, zonder ook maar een ogenblik zijn dol geratel te staken. Langzaam en onwillig komt de Filosoof terug en mengt zich ook, blijkbaar met weerzin, in 't gesprek. Eindelijk zijn we klaar; Filosoof

[p. 503]

en Schilder stappen in de wagen; wij rijden voort en 't laatste wat wij, nog even omkijkend, zien, is het zadelmakertje, midden op de weg, zwaaiend met zijn armen als met molenzeilen en ons van verre nog iets toeschreeuwend, dat geen van ons allen meer kan verstaan. Gaston, die van het hele bedrijf niets gesnapt heeft, zit in elkaar gekrompen van het proestlachen en de Filosoof herhaalt nog eens misnoegd:

- Vous voyez bien que ça ne sert à rien, n'est-ce pas? Ils ne savent pas; ils sont idiots; et puis, rien n'est indiqué; c'est absurde; c'est toujours et partout la même chose!

Ondertussen zijn wij wel degelijk op de goede weg, maar de Filosoof wil het niet toegeven. Hij wil het nog niet als we weldra in S. aankomen. Hij is uit zijn humeur en boudeert. Wij zullen een lekkere lunch moeten treffen om er hem weer in te krijgen.