Verzameld werk. Deel 6

[p. 495]

Pinksteravond te Pacy-sur-Eure

Naons vluchtig bezoek aan Claude Monets paradijs kwamen wij met de schemering te Pacy-sur-Eure aan.

Pacy-sur-Eure is, wat je in goed Nederlands noemt, ‘een negorij, of gat.’ Er is feitelijk maar één brede straat, die in gewone tijden absoluut doods moet zijn; maar die avond was er een geweldige beweging; en, komend uit een zijweg op de grote baan, moest ik tien minuten lang wachten vóór ik een veilige kans zag om met mijn auto tussen de aanhoudend voorbijsnorrende auto's door te glippen. Pacy-sur-Eure, namelijk, ligt op de grote weg Parijs-Trouville en 't leek wel of de ganse hoofdstad die avond naar de zeekust aan 't verhuizen was.

Nadat wij, niet zonder moeite, kamers hadden veroverd in het enig hotelletje, dat daar bestaat, gingen wij buiten onder de veranda zitten om van de heerlijke koelte te genieten en de beweging waar te nemen.

Wat 'n auto's! Wat 'n auto's! En wat 'n luxe in een land dat heet verarmd en uitgeput te zijn! De prachtigste limousines vol mooie dames (althans mooi-en-rijk geklede dames) volgden elkander zonder onderbreking op; maar er waren ook een aantal minderwaardige vehikels, oude rammelkasten, die in een geklepper van los-bengelend ijzer voorbijreden. Alles wat wielen had reed voor de Pinksterdagen naar de zee en velen, in het vooruitzicht dat ze geen plaats zouden vinden in de overvolle hotels, hadden opgerolde tenten op hun wagens meegenomen, om ergens in veld of bos te kamperen.

Het is een heerlijk gevoel vanuit een veilig en betrekkelijk rustig onderdak al die jagende drukte langs je heen te laten razen. Wat gaan al die mensen ginder zoeken waar het reeds zo overvol zal zijn. Wij vragen het aan onze Franse vriend de Filosoof en hij antwoordt, vol minachting:

- Eh bien, ils vont dans les hôtels ou l'on paie cinquante francs pour un oeuf à la coque. Ils ne peuvent pas imaginer de plus grand bonheur!

Wij, van onze kant, zitten nu rustig te dineren op het terras en wij zijn ten volle overtuigd dat onze maaltijd, die geen cinquante francs zal kosten voor ons allen, oneindig veel lek-

[p. 496]

kerder en gezelliger is, dan wat die domme kudden ginds aan zee zullen krijgen. Naast en om ons heen zitten nog meer gasten, die zo verstandig zijn geweest als wij, en, evenals wij, van hun geluk genieten. Er is namelijk een familie: Pa, Ma, een jochie en een meisje, die het aanhoudend uitjubelen van de pret. Pa heeft het bekende type van Landru: bleek gezicht en kaalhoofdig, met volle, zwarte baard; Ma is dik, met geweldige corset-buste; en de kinderen zijn twee schrale wurmen: het jochie met blote beentjes en lange krullen, die hem doen lijken op een meisje; het meisje raisonnerend als een oude dame, in een gebabbel dat geen ogenblik ophoudt. Wat eigenaardig, die Franse kinderen! Dat zijn geen kinderen; 't zijn kleine grote mensen. Zal dat gebabbel nooit ophouden? Wanneer gaat dat meisje naar bed? Wanneer zal dat jochie zijn meisjeskrullen laten knippen? Het bederft onze avond; wij kijken zuchtend en vertoornd naar Landru en zijn dik wijf en een van ons noemt even de naam van Landru, wat terstond een allergekste uitwerking heeft. De man kijkt ons aan met ondubbelzinnige woede-ogen en de dikke vrouw staart gescandaliseerd, terwijl het rusteloze babbelmeisje eensklaps haar sarrend gekwetter staakt. Het lijdt geen twijfel dat die man al meer last heeft gehad van zijn gelijkenis met de beruchte vrouwenmoordenaar. Hij bromt iets binnensmonds, blikt ons nog even met verachting aan en 't ogenblik daarna stapt hij met zijn familie op, terwijl wij allen een zucht van verlichting lozen.

De volgende ochtend zien wij hen aan het ontbijt terug.

‘Landru... Hij is nog niet geguillotineerd!’ fluistert de Schilder mij gedempt lachend toe. Ik doe maar of ik het niet hoor en ook of ik Landru niet merk. Mijn aandacht vestigt zich op 't kleine meisje, dat nu geen woord meer zegt en er ellendig slecht uitziet, met bleke wangen en getrokken oogjes. De dikke mama beijvert zich om het kind heen, wil het iets doen eten, wat het halsstarrig blijft weigeren. Zou het kind ziek zijn van ergernis over de belediging gisteren door ons zijn vader aangedaan? Ik vraag het fluisterend, vol spijt en bezorgdheid, aan mijn vriend de Filosoof, die antwoordt:

- Mais non, cette enfant a trop bavardé hier, comme notre peuple tout entier bavarde trop. Elle n'en peut plus; elle est

[p. 497]

vidée, elle recommencera ce soir.