Verzameld werk. Deel 6

Een nacht te Castel-Jaloux

En aldoor verder strekken zich de ‘Landes’ uit, steeds verder en steeds verder, in hun eindeloze eentonigheid. En weer rijden wij uren en uren, niets ziende dan de lijnrechte weg tussen de moerassige bossen, waar de ingekorven sparren met hun grijzige harsbakjes, als ontelbare zieken of gewonden staan te treuren. Komt er nog wel ooit een afwisseling in of een eind eraan? Zullen we zo doorrijden, in één snelle, krachtige motoradem door, tot aan Bordeaux?

Neen. De auto, de grote, vrije ‘chemineau’ van de wijde ruimten, houdt, evenmin als zijn kleinere broeder, van te lange eentonigheid. In zijn gecompliceerde ziel zijn vele snaren van afwisseling, en eensklaps, op het onverwachtste ogenblik, doet hij er weer een trillen, een ál te wel bekende, helaas! de luid-knallende snaar van een springende band! Een eigenaardige gewaarwording zo'n springende non-slipping-band, onder een snelheid van vijfenzeventig of tachtig kilometer per uur! Niet zo bijzonder hard de knal - een flink pistoolschot - maar dat schurend-klagend-slepen van de platte band over de weg, dat langgerekt oewieoewieoewieoewie, als van een ter dood gemarteld dier, dat zijn laatste adem uitkreunt!

Ja ja, daar staan we weer, en midden in de woeste eenzaam-

[p. 283]

heid van de Landes. Gelukkig is het reservewiel dadelijk aangeschroefd en rijden wij weer verder. Maar wat blijkt nu spoedig: een niet-vermoede, broederlijke sympathie, tussen onze beide, vóór 't vertrek gelijktijdig opgelegde, achterbanden! Geen twintig kilometer zijn wij doorgereden of daar knalt opnieuw het korte ‘pan!’ gevolgd door het langgerekte-schurend ‘oewieoewieoewieoewie’.

De tweede band, helaas! Zijn innige gehechtheid aan zijn tweelingbroeder was zó groot, dat hij zonder hem niet langer kon of wilde leven. Hij heeft hem, ongetroost, in 't graf gevolgd. En wij...? Wij rouwen, helaas! wij rouwen dubbel en dwars, in onze ziel en onze beurs. Afwisseling hebben we nu meer dan genoeg, ondanks de doodse eenzaamheid van de streek. Ik kijk beurtelings op mijn horloge, dat ongeveer vier uur wijst, op de zon, die reeds een sterke neiging toont om te gaan zien wat er in de diepte van de bossen gebeurt, en op mijn landkaart, die mij duidelijk vertelt, dat wij op niet meer dan vijfentwintig kilometer afstand zijn van een plaatsje dat Castel-Jaloux heet, maar op nog meer dan honderd kilometer van Bordeaux. Om 's nachts, over onbekende wegen, en thans zonder reservebanden naar Bordeaux te rijden, heb ik geen zin. Blijft Castel-Jaloux.

Castel-Jaloux! Eensklaps gaat mij als een prachtig licht op, en ik herinner mij de verzen van de heldhaftige poëet:

Nous sommes les cadets de Gascogne
de Carbon de Castel-Jaloux
Menteurs et bretteurs sans vergogne...

- Dames, roep ik juichend, wees over dit ongeluk gelukkig! Wij komen vanavond niet in Bordeaux, wij blijven slapen in het heldenland door uw lievelings-poëet bezongen, ja, wij logeren in het land van Cyrano, bij de ‘Cadets de Gascogne de Carbon de Castel-Jaloux!’

Tot mijn niet geringe verbazing ontmoet mijn juichkreet in 't geheel niet de verwachte geestdrift. Integendeel: een soort van jammerkreet gaat op.

- Zou daar wel een hotel zijn? vraagt, bezorgd, een van mijn dames.

[p. 284]

- Dat weet ik niet, maar wat komt het erop aan, wie bekommert zich om zulke alledaagse dingen in het Walhalla der ridderen! antwoord ik met overtuiging.

- Ja, maar toch; hoeveel inwoners telt dat plaatsje wel?

- Hoeveel?... bijna tweeduizend! Maar wat geeft dat? Cyrano alleen, met zijn neus en zijn degen; onder 't balkon van Roxane...

Een algemeen gejammer smoort mijn woorden. Mijn dames zijn ondankbaar, kunnen het heldhaftig-poëtische van 't geval maar niet naar waarde schatten. Is me dat nu enigszins gevoel hebben voor poëzie? Wat zou het wel geweest zijn hadden ze toevallig in de boerderij van Chantecler moeten overnachten? Neen, 't is werkelijk treurig.

Zo bleef ik dus alleen om van de verrassing te genieten. Met schemering kwamen wij in het wonderoord aan en reden rechtstreeks naar de enige hotellerie.

- Wat lijkt het hier alles somber en zwart! weeklaagden mijn dames.

- Wellicht, antwoordde ik, - wellicht rouwt nog de ganse streek over de dood van Cyrano.

Wij kregen zwarte bedden in zwarte vertrekken en, beneden, in de zwarte eetkamer, gebruikten wij zwarte spijzen en dronken zwarte wijn uit zwarte flessen.

- 't Is hier verschrikkelijk! jammerden, geconsterneerd, mijn dames.

- 't Is de nacht, zei ik. - De nacht is zwart en spreidt zijn duisternis over alles uit.

- We zitten hier als schipbreukelingen, zuchtte één van mijn dames.

- Als tufbreukelingen, poogde ik te schertsen. Maar de grap, die trouwens walgelijk flauw was, ging helemaal niet op. Wij keken elkander roerloos, met verstarde ogen aan.

't Was negen uur. Een stilte als die des grafs hing over het verlaten plaatsje. De mensen van 't hotel sloten de buitenluiken; een zwarte poes, met groene ogen, kwam langzaam, uit de zwarte keuken, naar de zwarte eetzaal toegeslopen.

- Ach, dat arme poesje uit de Landes! riep meewarig-vertederd een van mijn dames.

Dat liet ons allen even mijmerend, in sombere gedachten.

[p. 285]

- Miauw, miauw, miauw, liep de zwarte poes zanikend rond. En eensklaps sprong zij midden op de zwarte tafel. Met een noodgil wipten mijn dames overeind.

- O! dat akelig, ákelig beest! schreeuwden zij, en vlogen de trappen op, naar hun zwarte kamers.

Geheel alleen, met de zwarte poes die uit de zwarte potten likte, bleef ik nog even aan de zwarte tafel zitten, enige gast in het hotel van de, door de dichter ons zo levendig-lawaaiend voorgestelde ‘Cadets de Gascogne de Carbon de Castel-Jaloux’.

Toen ging ik, handentastend als een blinde, ook naar boven...