Verzameld werk. Deel 6

Grasse

Ik had aan Grasse de heerlijkste herinnering bewaard.

Ik was er geweest, enkele jaren geleden, ook per auto, met en bij mijn vriend Maeterlinck, en ongeveer om 't zelfde tijdstip als nu.

Ik had er valleien en heuvels van bloemen gevonden: mimosa's, Spaanse brem, rozen, jasmijnen, viooltjes, tuberozen; het was er als een wonderoord voor mij geweest van kleurenpracht en zoete geuren.

En nu...?

Niets of bijna niets meer!

Heb ik mij soms vergist? Ben ik wel op de weg van Cannes naar Grasse?

'k Houd even stil om het te vragen.

Jawel, 'k ben op de goede weg. Er is trouwens geen andere. Heel duidelijk herken ik nu de plaatsen: hier stond het goudgeel van mimosa, dát veld daar beneden was één groot, geurend bed van roze rozen, het gras van déze helling onder de olijfbomen zag paars van de viooltjes, en ginds, achter die bocht, terras-gewijze naar beneden dalend, strekt zich de tuin uit van ‘Les Quatre Chemins’, Maeterlincks winterverblijf in 't Zuiden.

Hij is er nu wel niet, maar 'k zal er toch eventjes ophouden en zien of Antonin en Théréson, de oude tuinman en zijn vrouw, nog leven en mij nog herkennen.

Ik duw het houten hekje open. Niets is veranderd. Recht strekt de laan zich tussen heesters uit naar de grijze ‘bastide’ met haar dichte, groene luiken. 't Fonteintje in het heel klein vijvertje, dat midden op een pleintje vóór de deur ligt, spuit er

[p. 242]

nog hetzelfde zilverstraaltje naar omhoog. Onkruid groeit op 't pad en in de dorre bloemperken (Antonin mag wel eens harken vóór zijn meesters komen) en daar loopt Antonin waarachtig zelf onder de grijze olijfbomen, dezelfde magere, vaalgele Antonin onder zijn zelfde vale strohoed, alsof ik hem maar pas verlaten had.

- Bonjour Antonin! Ça va bien?

Natuurlijk herkent hij mij niet meer. Zijn vale hand grijpt even naar zijn vale strohoed, terwijl hij met een schuwe blik van niet-herkennen een onduidelijk ‘bonjour m'sieu’ stamelt.

- Vous ne me reconnaissez pas, Antonin? Je suis venu ici avec monsieur, il y a cinq ans, en auto.

- Ah! ben sur, m'sieu, ben sur, antwoordt Antonin, zonder de minste overtuiging.

- Et Théréson, elle va toujours bien, Antonin?

- Ah? ben sur, m'sieu, ben sur. Tè, la v'là!

En Antonin wijst opzij naar zijn huisje, waaruit Théréson, met een potje in de hand, werkelijk te voorschijn komt.

Evenmin als Antonin is Théréson in al die jaren iets veranderd; en ik ben ervan overtuigd, dat 't grauwzwart hoedje met de zwarte binders, dat zij op het hoofd draagt, nog steeds hetzelfde is, waarmee ik haar, vijf jaar geleden zag. En evenmin als Antonin herinnert zij zich iets van mij, met dit verschil dat zij er flink voor uitkomt.

- Non, je ne connais pas m'sieu; je n'ai jamais vu m'sieu. 't Is toch niet vleiend als je maar zo weinig indruk maakt. Ik vraag aan Antonin waardoor het komt, dat er geen bloemen meer zijn te Grasse. En Antonin, die tot nu toe slechts de strikt nodige woorden heeft gesproken, blijkbaar alleen bezorgd om liefst zo gauw mogelijk van mijn benauwend bezoek verlost te zijn, schijnt eensklaps te herleven, en vertelt mij op een klaagtoon, in een overvloed van woorden, waaraan Théréson trouwens nog het hare toevoegt, dat het in de ganse streek gedaan is met de bloemen, sinds de meeste parfumeriefabrieken van Grasse geen bloemen meer willen, maar enkel nog met chemische produkten werken. 't Is een gejammer zonder einde: ik heb daar een snaartje aangeraakt, waarvan ik de uiterste teergevoeligheid in de verste verte niet vermoedde; zij laten mij niet meer los, zij

[p. 243]

grijpen mij bij mijn mouwen, zij willen mij doen binnenkomen, zij hebben mij opeens herkend, heel goed herkend van vroeger, zij vragen mij, jankend en zuchtend, of ik toch niet denk, dat er nog wel iets aan die droeve toestand te veranderen is.

Ik krijg het er benauwd onder; ik wijk maar steeds terug, terug, terug, verzoek de beste groeten aan meneer en aan mevrouw, zet aan, wip in mijn wagen, doe mijn motor donderend snorren, en mijn laatste visie is die van twee rampzalige jammerlingen achter de houten staven van het hek, waar zij als slachtoffers gevangen zitten.

Het spijt me innig, beste mensen, maar ik kan aan de toestand niets veranderen, en al spoedig komt uw meester, die een goede, wijze meester is en u zeer zeker wel zal helpen.