Verzameld werk. Deel 6

[p. 198]

Grote dagen

Het zijn hier grote dagen geweest in 't land... Foch is gekomen, en Poincaré is gekomen; en de koning en de koningin zijn met hen rondgetoerd. Ook hier, dicht in de buurt, zijn ze geweest. Ik had ze kunnen zien als ik maar de moeite had genomen om tot aan de stad te rijden. Ik heb ze niet gezien. Ik heb mij, tegen het uur dat ik zou moeten vertrekken, bezig gehouden met te kijken naar de doening van een grote spin en van een grote mug.

Een grote spin hing onder mijn balkondak in haar web. Zij hing daar als een voorname, dik-deftige dorpsdame, met gespannen middel in het midden van haar geometrisch-uitgemeten bezittingen. Zij scheen bezoek af te wachten. Om haar heen, gevangen in de mazen hier en daar, vertoonden zich de dorre overblijfsels van wie reeds het bezoek had afgelegd.

Een grote mug met lange poten kwam in onbesuisdheid angefladderd. Zij haakte in het web en bleef er even, met een van haar slordige, lange poten in hangen. Mevrouw de spin bewoog zich dadelijk naar voren om de bezoekster te ontvangen. Maar het bleek een vergissing te zijn; de mug was niet op een bezoek bedacht. Zij wrikkelde zich los en vloog heen. Mevrouw de spin, de vergissing begrijpend, bleef even roerloos wachten en keerde toen op haar gewone plaats terug, waar ze 't zich gezellig scheen te maken, als iemand die daar heel goed thuis is.

Eenieder kan zich vergissen. Je klopt wel eens aan een verkeerde deur. Maar als je nog een greintje gezond verstand en heldere logica tot je beschikking hebt, dan kom je toch niet - vooral niet ogenblikkelijk nadat je je vergissing hebt gemerkt, - weer aan het verkeerd adres kloppen. Dit schijnt de grote mug niet te begrijpen. Ternauwernood is ze weg, of daar komt zij reeds terug, vliegt met slinkse bewegingen op het web aan, blijft er opnieuw met haar domme poten in haken.

Tóch een bezoek! denkt mevrouw spin; en schiet haastig toe. Toch niet! Een vergissing! antwoordt de mug; en werkt zich nog eens los en dwarrelt heen.

Ik kijk op mijn horloge. 't Wordt tijd voor mij, hoog tijd! Straks komen Foch en Poincaré in de stad en zij blijven maar

[p. 199]

heel, héél kort. Slechts één uur is er gezegd. Nu reeds mag ik mij flink reppen.

Ik maak mij klaar en zal gaan. Maar, waarachtig, daar is alweer die stomme grote mug, zwervend om het web heen, met zotte, dansende bewegingen, alsof ze de deftige spin voor de gek hield. Nog nooit heb ik iets zo mals gezien. Dat dier is, of krankzinnig, of dronken. Dronken;...? Van wat...? Dus krankzinnig. En ik vergeet de tijd; ik verlustig mij in 't gezicht van een krankzinnige mug!

Zij danst... zij danst... nu eens de ‘two step’ dan weer de ‘tango’ dan weer de ‘fox-trot’. Of is 't iets anders dat ze danst: een wild-tragische dans, een dans van hypnotisme en betovering, een dans van onontkoombaarheid, een dodendans, dáár, voor het verraderlijk net van de valse, wrede spin, die haar zal vangen en verslinden? Plots haakt zij weer en nu met twee, drie poten tegelijk, zodat zij zich niet dadelijk los kan werken. Zij schudt en wringt, maar 't is te laat: de spin schiet toe en plakt haar zuigers op de hals.

Vreemd is het; vreemd stil. De mug maakt geen beweging meer. 't Is of ze eensklaps grote rust voelt en voldoening. De spin keert zich even half om, als om in gemakkelijker houding het bloed uit te zuigen en de twee dieren hangen daar weer een oos gans onbeweeglijk, alsof zij elkaar een innig-groot geheim toefluisteren. Dat duurt zo heel, héél lang. Dan krijgt de mug, die ik reeds dood waande, nog een laatste, korte levenscrisis; en daarmee is het uit: de mug is niets meer dan een leeg omhulsel tussen de broze draadjes van het web.

Mevrouw de spin laat haar slachtoffer los. Loom kruipt zij naar haar plaats terug. Zij blijft er echter slechts een ogenblik. Zij keert zich weer om en klautert naar boven onder 't dak, waar ze zich in haar privé-appartement terugtrekt. 't Is uit voor een poos. Zij gaat wat rust nemen. Zij verwacht geen verdere bezoeken meer. Mocht er echter onverwachts nog iemand komen, dan...

Ik kijk opnieuw op mijn horloge. Drommel! Het is te laat geworden! Ik zal Foch en Poincaré niet meer zien! Niets aan te doen. 'k Zal het in de avondcouranten lezen!

De couranten liggen voor mij en ik lees ze. Wat 'n geestdrift!

[p. 200]

Wat 'n ovaties! Duizenden zakdoeken als witte vogels wapperend en klapperend! Duizenden geestdriftige handen naar de auto's uitgestrekt; duizenden kelen zingend, jubelend, hoeraënd! En dan discoursen en applaus, en nog discoursen en applaus, en uitdeling van decoraties!

Decoraties! Wat zullen er enkele mensen mee gelukkig zijn gemaakt! Zo'n eerste lintje, wat 'n vreugde, wat 'n heerlijkheid! Die gun ik het; ik voel het mee. Maar ik vraag mij af of het ook zulk een heerlikheid blijft, voor wie de borst reeds volgeplakt met sterren en met kruisen heeft. Wordt het dan niet zoiets alsof Rothschild van iemand 'n rijksdaalder zou cadeau krijgen? Ik weet het niet; ik zal het eens aan een van de grote pieten vragen.

't Is nacht; en ik slaap, en droom. Ik droom van veel en allerlei; van de oorlog, van de vrede, van de grote dagen vol officiële geestdrift, die wij nu beleven. Ik hoor triomfmuziek, ik zie de vlaggen wapperen, ik luister naar de redevoeringen en bewonder de vele, schitterende decoraties op de trots-gebolde borsten. Doch langzaam aan verzwindt dat alles en eensklaps zie ik weer de grote, domme mug, die haar tragische gekkendans uitvoert voor het gespannen web van de bloeddorstige spin. En er komt een obscuur besef in mij, alsof drie vierden van de wereld zo gedanst heeft en nog maar steeds aan 't dansen is.