Verzameld werk. Deel 6

[p. 196]

Hitchikoo's Farm

De jeugdige soldaat die met mij meereist langs het dode front, wil mij het boerderijtje laten zien, waar hij zoveel dagen en nachten tijdens de verstarrings-strijd, heeft doorgebracht.

Het ligt bij 't meer van Dikkebus, niet ver van een grintweg.

Mijn jeugdig vriendje zoekt. Hij zoekt naar de grintweg en naar 't dorpje Dikkebus. Hij begrijpt er niets van dat hij 't niet meer vindt. Daar lag het toch, op korte afstand van het meer. Daar stond de kerk, daar liep een straat, daar waren huizen! Wij wagen ons op goed geluk af, over hopen puin en afval, rijk begroeid met onkruid, en eensklaps slaakt mijn jonge vriend een kreet: hij heeft de plek herkend waarop de kerk eenmaal gestaan heeft; de diepe kuilen er omheen zijn de opengeschoten grafkelders van 't kerkhof, en even verder langs de grintweg, die geen grintweg meer is, ziet hij de ruïne van het boerderijtje, van ‘Hitchikoo's farm!’

In enkele sprongen over kuil en poel, staan wij voor de ‘Farm’.

Het dak ligt open, maar enkele muurbrokken staan nog overeind.

Wij schrijden er binnen. Mijn vriendje glimlacht, weer vol van allerlei herinneringen.

- Hier sliep ik, zegt hij, - en daar was onze keuken.

- Hier is een bom ingeslagen, die twee Belgen en drie Engelsen heeft gedood. Daar achter, bij die sloot, stond onze batterij.

Wij staren eventjes naar buiten en, tot onze diepe verbazing, zien wij, in die verlaten wildernis, een menselijk wezen op ons afkomen.

Het is een vrouw van middelbare leeftijd, gekleed als een boerin. Zij kijkt ons met wantrouwen aan, blijft staan, schijnt ons te willen vragen wat wij daar wel komen doen. Mijn jonge vriend stapt naar haar toe.

- Zijt-e gij hier de bezinne? hoor ik hem vragen.

- Jèjik, antwoordt de vrouw zonder meer.

- 'k Kom hier ne kier kijken; 'k hè hier zes moanden in ou huis geweund, bericht mijn vriendje.

Deze toch wel verrassende mededeling schijnt luttel indruk

[p. 197]

op de vrouw te maken. Althans geen plezierige indruk. Zij kijkt vrij nijdig op en vraagt: in haar sterk-geaccentueerde, Westvlaamse tongval:

- Zie-de gie da meschien die zo ne schoanen noam an mien hof gegeven hèt?

- Wa veur ne noame? vraagt mijn vriendje.

- Ge moet oe nie zot geboaren; 'k verstoan oak wel Iengels wè-je,! nijdigt de vrouw.

Mijn vriend barst in een proestlach uit. - O, Hitchikoo's Farm! schatert hij.

- Joa, Hitchikoo's Farm, herhaalt de vrouw venijnig. En zij valt uit in een vloed van verwijten, die niet te stelpen zijn. Dat haar boerderij aan stukken geschoten is, daarin berust ze. Dat haar huisraad vernield is, dat al haar vee gestolen werd, dat zij en haar man geruïneerd zijn, zij kan er een reden van maken. Zij leeft nu in een krot als zoveel anderen. Maar dat men haar de smaad heeft aangedaan haar boerderij het ‘Luizenhof’ te noemen, zij die altijd zo zindelijk was, zij, die elke zaterdag vast, van onder tot boven haar huis boende en schuurde, dat is een belediging die ze niet verdiend heeft en niet slikken kan.

Mijn vriendje poogt haar te bedaren:

- D'r woaren d' er vele, wried vele! verzekert hij.

- Van mien toch niet! roept trots de vrouw.

- Van de Duitschers meschien, vergoelijkt mijn vriendje.

- Of van de Belzen! Of van d'Iengelschen! herhaalt de vrouw uitdagend. - Moar van mien toch niet! Van mien toch niet! En verontwaardigd klopt zij op haar houterige borst. Ietwat onthutst kijken wij elkander aan. Niets te praten met die vrouw. Zij is en blijft vol nijd en wrok. Zij is een razend beeld van ergernis over de onbillijke en onverteerbare belediging; en stil druipen wij af, nog eens ten overvloede door haar nagekreten, dat we 't wel aan eenieder mochten zeggen, dat de ‘luzen’ niet door haar op haar boerderijtje zijn gebracht. Waar we trouwens beiden overtuigd van zijn.