Verzameld werk. Deel 6

26 juli

In de grote industriestad, waar de mensen met veel drukte die aanzienlijke wereldtentoonstelling hebben opgericht, is er een afdeling van een vreemd land, waarin voornamelijk en haast uitsluitend, beeldhouwwerken zijn uitgestald.

Beeldhouwwerken!... 't Zijn konterfeitsels in marmer, meestal van mooi materiaal. Zij stellen doorgaans vrouwenfiguren voor en dragen een opschrift of titel, zodat duidelijkheid van bedoeling niets te wensen overlaat.

Drie zijn er, die mij buitengewoon treffen en ook veel andere toeschouwers boeien, want er is groot gedrang omheen ende ontelbare bestellingskaartjes, die onderaan het voetstuk tot op de grond hangen, bewijzen overvloedig hoeveel bewonderaars er heel wat geld voor over hebben om zulke meesterstukken in hun salons te bezitten. 't Is wel interessant om de namen en adressen van die kaartjes eventjes te lezen. Er zijn er van alle steden en landen: uit Londen, Parijs, Berlijn, Wenen; uit Rusland, uit Polen, uit Argentinië, uit Australië, uit de gehele wereld. Ik las een naam uit China, een Li Chao Pee of iets dergelijks, die ook al een wonder wou bezitten.

Het waren dus drie vrouwenfiguren en de eerste stelde voor een ondeugend-glimlachende jongedame, onder hoed en voilet. Daarom heette 't beeldje dan ook ‘La Voilée’. Je moest het maar niet van te dichtbij bekijken. Van heel dichtbij voldeed het niet en zo had de grote kunstenaar, die het boetseerde, voorzeker ook zijn meesterstuk niet ter aanschouwing bedoeld. Je moest op een viertal passen afstand gaan staan en vandaar uit kon je met de gapende, verrukte menigte mee bewonderen hoe verbazend handig toch zulk

[p. 101]

een geniale beeldhouwer uit dat harde marmer de indruk van een ragfijn sluierweefsel, waarachter 't fijn gezicht glimlachte, had weten weer te geven.

Vóór het tweede figuur moest je eigenlijk zelf heel ondeugend glimlachen. Dat heette ‘La Peureuse’. Het stelde een knap jong vrouwtje voor, zo in haar nachthemd uit haar bed gestapt en angstig op een stoel gesprongen, omdat juist onder die stoel een muis (je had gezworen dat 't een echte muis was) zat verscholen. Het aardig vrouwtje hield haar naakte beentjes dicht tegen elkaar gesloten en draaide daarbij nog met de grootste zorg de plooien van het nachthemd er omheen. En je voelde duidelijk genoeg de heel ondeugende bedoeling van de knappe kunstenaar, en je grinnikte en lachte met de menigte mee over zulk een leuke aardigheid; en je zag al in verbeelding de onbedaarlijke, olijk-ondeugende schalksheid en pret van zoveel opgewekte en geprikkelde gasten, die dat in de talrijke salons waar het geplaatst zou worden, te aanschouwen en te bewonderen zouden krijgen. En vóór het derde beeldje kreeg je eigenlijk een tere, zoetmeewarige emotie. Daar stonden de moeders, met tranen in de ogen, bij te watertanden. Het was een heel klein kindje, slapend in zijn wiegje, met een vlieg op zijn gesloten linkeroogje. Het heette dan ook ‘La Mouche’.

De indruk was betoverend en 't gebaar dat je maakte onweerstaanbaar. Je mond vertrok in zoete glimlach van ontroerde bewondering en je sloeg met de hand om die akelige vlieg weg te jagen. Dan lachte de verkoper, die naast 't beeldje stond, je spottend aan en je begreep dat het geen echte, maar een nagemaakte vlieg was.

Dat groepje had het meeste succes. 't Was lastig om er bij te komen, en de bestellingskaartjes sleepten tot op de grond. Ik las er die kwamen uit Samoa, uit Tasmanië en uit Paraguay. Hulde! hulde! driemaal hulde aan het land dat zulke kunstenaars bezit: een beeldhouwkunst zo wondergoed aangepast aan de esthetische gevoelens en eisen van de menigte; een kunst die waarlijk niet behoeft onder te doen voor de detectief-romans, voor de operette-muziek en de cinematograafprestaties van onze zo heerlijk-artistiek-rijke, tegenwoordige tijd!