Verzameld werk. Deel 3

[p. 572]

XXXVIII

Uleken trok haar beste zwartzijden kleed aan, zette haar beste muts op met linten, stak haar gouden oorbellen in en hing haar mooie keten met diamanten kruis om de hals. Zij ging naar 't kasteel toe om van meneer Santiel het boerderijtje op haar naam weer in te huren.

Zij werd ontvangen door dezelfde lakei, die haar de deur geopend had op de tragische avond, toen zij naar vader zochten, en in een spreekkamertje geleid, dat uitkwam op de ruime vestibule met brede trap en sierplanten en bloemen. Het was een hoog en smal vertrek met eiken kasten en bruine lambrizering aan de muren. Een raam met gekleurd glas zag uit op het park. Uleken vond het er benauwd en somber. Zij aarzelde om te gaan zitten en bleef maar liever wachtend staan.

Door de deur, die de knecht half geopend had gelaten, zag zij in de vestibule twee jonge knapen voorbijvliegen, nagezeten door een jongedame, die ze lachend poogde vast te grijpen. Zij bleven alle drie verwonderd stilstaan, toen zij Uleken in de spreekkamer zagen; en Uleken, in de zonderlinge waan, dat zij meneer Santiels vrouw vóór zich had, neeg beleefd en groette:

- Dag, mevreiwe.

Een luide schaterlach klonk haar als antwoord tegen. De beide knapen hadden de dolste pret en op hun beurt groetten zij met diepe nijgingen: - Dag mevreiwe! Dag mevreiwe! de jongedame, die glimlachend Uleken duidelijk maakte, dat zij niet de mevrouw, waar wel de gouvernante was.

- Ach joa, natuurlijk, ge zij gij veel te jonk om mevreiwe te zijn; hoe kan ne meins toch zue dom zijn! riep Uleken, nu ook om de vergissing lachend.

Maar alles werd ineens heel stil: de jongens hielden op met

[p. 573]

gekheid maken, de gouvernante verdween en meneer Santiel kwam te voorschijn, ernstig, gewichtig, met een vaag wantrouwige blik naar Uleken toe.

- Goen dag! zei hij. - Zet ou! en meteen sloot hij de deur achter zich, nam ook een stoel en lei zijn rechterhand op 't tafelblad, in afwachtende houding.

- Woarmee kan ik ou van dienst zijn, bezinne? vroeg hij. Uleken glimlachte.

- 'k Ben ik gien bezinne, meniere. Ge ken mij wel. 'k Ben ik de dochter van Belzemien Elemetier; ge weet wel, ouë pachter, die verleden moand zue ongelukkig aan zijn dued gekomen es in de snieuwe!

- Ah joajoa, precies; 'k rappelere mij datte! zei meneer Santiel, die eensklaps zijn herinneringsvermogen scheen terug te vinden.

Uleken staarde hem aan, niet zonder enige verbazing. Deed hij zo maar of hij haar niet herkende, of had hij haar werkelijk niet herkend? Was dat wel dezelfde man, die haar destijds, jaren geleden, op een avond omhelsd en gezoend had en haar daarna ook nog zo dikwijls met voorstellen, waar zij niet op in kon gaan, had achtervolgd? Wat was dat toch vreemd op de wereld! Zij zag hem daar vóór haar zitten, ouder geworden, vergrijsd, ietwat zwaarlijvig, met een ernstig-strak gezicht, dat zeer zeker aan geen grapjesmakerij van vroeger meer dacht. Alleen zij dacht er nog even aan en moest er stil om glimlachen. Maar daarvoor was zij dan ook niet gekomen; en, op zijn nogmaals herhaalde vraag: - En woarmee kan ik ou van dienst zijn, iefer Elemetier? [‘Iefer!’ wat klonk haar dat gek in de oren!] antwoordde zij, ook louter zakelijk:

- 't Es da 'k geiren op ons hoveken zoe blijven, menier Santiel en de pacht van mijn voader zoaliger overnemen.

Hij zette grote ogen van verwondering op.

- Wel, wel! Ou da slameur nog willen aantrekken in ploatse van op ou gemak in 't dorp van ou inkomen te goan leven!

- 'k 'n Doe 't eigenlijk veur mij niet, menier Santiel, lichtte Uleken toe. - 't Es veur mijn nichtsjen, die bij mij inweunt en die zue geiren op ons hoveken zoe blijven.

- Moar hoe goade gij da kermen bestieren als vreiwemeins

[p. 574]

alliene, mee anders niet of vremd volk?

- 't Hoveken 'n es nie gruet en 'k hè doanig broave meinschen, ne knecht en 'n meissen, zei Uleken.

Meneer Santiel zat even peinzend. Hij bewerkte met duim en wijsvinger zijn gespikkelde snor en zijn wenkbrauwen stonden even gefronst. In de vestibule passeerde weer de wilde vlucht van de twee jongens en de juffrouw en dit scheen hèm in zijn ernstige overwegingen te storen. Hij rukte de deur open en riep in 't Frans enkele woorden, die klonken als een berisping. Alles werd dadelijk heel stil.

- Die duvels van die jongens! bromde hij, in het spreekkamertje terugkomend. - En die gouvernante 'n ontzien ze hoegenoamd niet! Zo dus, voer hij voort, van toon veranderend, - ge zoedt gij op ou hoveken willen blijven. 'k Moet ou ien dijngen zeggen, iefer Elementier, 't es dat er nog andere liefhebbers noar gevroagd hên, woarschijnlijk in 't gedacht dade gij toch niet 'n zoedt blijven boeren. D'r es mij zelfs mier veur geboôn dan 't geen dade gij betoalt. Moar... zei hij, aan zijn snor spelend, - w'hên altijd goed mee mallekoar geweest en van de moment da ge doar wenst te blijven, meugde 'r blijven.

- Merci, menier Santiel, viel Uleken hem in de rede.

- Moar, zei hij verder, - dat es natuurlijk op veurwoarde da g'inderdoad bekwoame zijt om 't boerderijtje goed op te passen. Ge verstoa wel da 'k nie 'n zoe keunen geduegen dat de batimenten in verval geroaken en dat 't land vervuilt. Het zoe mij spijten, moar da zoe natuurlijk 'n reden zijn veur mij om andere moatregels te nemen. Ge verstoat da wel, ne woar?

Uleken was opgestaan. - Ge meug huel gerust zijn, menier Santiel, beloofde zij. - Dat 't oeit zue verre moeste komen da 'k 't mij nie mier miester 'n voele, zal ik het ou zelve komen zeggen.

- A la bonne heure! Azue verbleven dan. Alles blijft als veur en noar. Tot loater, iefer Elemetier.

Hij gaf haar een hand, drukte op een schelknop en vergezelde haar door de hal tot in de gang, waar de lakei reeds klaarstond om haar uit te laten.

Met vlugge schreden trok Uleken huiswaarts. Het bezoek

[p. 575]

had haar wel enigszins geagiteerd. Haar ogen schitterden en haar koontjes bloosden. Zij liep in zichzelf te glimlachen en dacht weer aan 't verleden. ‘Zowat een vijfentwintig jaar geleden,’ peinsde zij, ‘zou het hem niet veel hebben kunnen schelen of de gebouwen in verval geraakten en het land vervuilde.’