Verzameld werk. Deel 2

[p. 731]

XXV

Reeds vroeg in de volgende ochtend verscheen de dorpsnotaris, door meneer De Stampelaere vergezeld. Het was een echte mooie, deftige notaris, gedecoreerd, met welgedaan, roze gezicht en keurig gekamd en gefriseerd wit haar en lange witte bakkebaarden. Hij kwam aan 't Ezelken en Aamlie juffer Toria's testament voorlezen.

Ook hij knielde eerst voor de dode en prevelde een kort gebed. Toen vroeg hij fluisterend aan 't Ezelken of ze soms wist waar juffer Toria's sleutels waren.

- Hier, menier den notoaris, zei 't Ezelken. Zij gaf hem de sleutelbos en voegde er met een soort schuchterheid bij, naar de ouderwetse, zware kast wijzend:

- Iefer Toria hé mij gezeid, dat doar heur testament in zit. Meneer de notaris knikte glimlachend met het hoofd, als om te beduiden dat hij er alles van afwist en vroeg met gedempte stem of er soms in huis een schut te vinden was, dat vóór het doodsbed kon geschoven worden.

Aamlie ging er een halen.

Toen opende meneer de notaris de kast en haalde er een blikken trommel uit, waarmee hij aan de tafel, bij het tuinraam, ging zitten.

De anderen volgden hem en namen naast hem, om de tafel, plaats.

Langzaam, met zijn mollige, witte handen, die nooit enig ruw werk verricht hadden, opende meneer de notaris de trommel en nam er 't rood gelakt couvert uit, waarin het testament gesloten zat. Hij liet hun allen zien, dat de zegels ongeschonden waren. Toen sneed hij 't netjes open, met zijn pennemes.

In de stille dodenkamer las hij met trage, duidelijke, ofschoon enigszins gedempte stem, de inhoud voor. Het had

[p. 732]

niets akeligs, zoals het Ezelken eerst vreesde. Alles ging zo stil, zo natuurlijk, zo kalm. De tegenwoordigheid van de dode, half zichtbaar nog achter de vage schaduw van het schut, gaf niets geen griezelige noch benauwde stemming; het was zo helemaal de voortzetting van het gewone leven zónder juffer Toria: de kakelende kippen op het binnenpleintje, de futloze, eenslachtige vogeltjes in hun volière; de stille, mistig-grijze eenzaamheid over de bladerloze lusttuin, waarin zelfs 't Puipken, uit oude gewoonte, ook nu nog aan 't scharrelen was; niets ontbrak er dan de verwende hond en de gecastreerde poes, die wel even in de vroege ochtend hadden mogen binnenkomen, doch nu weer verwijderd waren om geen nutteloze last te veroorzaken.

Jammer dat ze 't niet begrijpen konden; ze zouden ontroerd zijn geweest over de tedere toekomstzorgen die hun meesteres in haar testament voor hen bepaalde. Want uitvoerig en duidelijk stond het er in: juffer Constance erfde het huis en een deel van 't fortuin, en ook Aamlie kreeg een beduidende som, opdat zij steeds goed in staat zouden zijn voor het welzijn van al hun dieren, en meer speciaal voor Berten en Mirza en hun eventuele opvolgers te zorgen. Verder was meneer De Stampelaere de grootste erfgenaam. Hem werd een zuivere som van vijftigduizend frank voor het oprichten van zijn nonnenklooster toebedeeld. Meneer de notaris poosde even na het voorlezen van die clausule, om meneer De Stampelaere welgemeend te feliciteren en hem voorspoed met zijn schone onderneming toe te wensen. 't Ezelken en Aamlie durfden niet nalaten de woorden van de notaris te beamen, maar in de diepte van haar ziel voelde juffer Constance bittere spijt, dat haar broer, en nog wel door zijn eigen schuld, zulk een milde gift in vreemde handen moest zien overgaan.

Van de verre neefjes en nichtjes gewaagde het testament, zoals wel te denken was, in 't geheel niet. Die moesten juffer Toria maar naar hartelust verwensen. En de laatste bepaling doelde op de begrafenis, die met de allerhoogste dienst in de parochiale kerk geschieden moest, en ook gevolgd zou zijn, gedurende dertig jaren, door jaarlijkse, plechtige diensten, in dezelfde kerk en ook in die van meneer De Stampelaeres

[p. 733]

dorp. Zo kwam haar broer althans nog iets ten goede, dacht het Ezelken, en speciaal deed het haar genoegen voor de koster, die insgelijks van zulk een rijke prachtdienst heel wat profiteren kon.

En voor zichzelf was ze van diepe, en toch weemoedige dankbaarheid vervuld. Aan juffer Toria, die haar zo mild had bedacht, was ze gehecht, meer dan ze vermoedde, en de rijke gift kon haar 't verlies van de oude vriendin niet vergoeden. De tranen die zij stortte, waren echte droefheidstranen en zij vond meneer De Stampelaere hard, stug en ongevoelig hard, omdat hij maar dadelijk, alsof hij zijn weldoenster reeds vergeten was, gewichtig met de notaris over geldzaken begon te spreken.