Verzameld werk. Deel 2

[p. 695]

XV

Doch in ieder leven, hoe gelijkmatig en eentonig ook, komt er vroeg of laat, van buiten af, een of andere nieuwe en opwindende hartstocht; en zo kwam die ook in 't stil gezin van juffer Toria, en wel bijzonderlijk in het gemoed van 't Ezelken, juist op het ogenblik toen zij zich, na al haar lijden en verdriet, eindelijk in de vastgroeiende gang van haar bestaan begon te schikken. Ditmaal raakte het haar wel niet zo rechtstreeks, maar toch woelde 't, in de diepte van haar oude-vrijstershart, een door haarzelf niet vermoede maalstroom van ontroerende gewaarwordingen op.

Craeynest, de koster, ging trouwen.

Op een ochtend was het Puipken met dat nieuws bij juffer Toria aangekomen, en geen geringe opschudding had het er verwekt! Hij ging trouwen met een Westvlaamse, de dochter van een winkeliertje, tweeëndertig jaar oud; en hoewel 't Puipken verder van de hele zaak niets afwist, toch begon juffer Toria dadelijk verontwaardigd op de koster af te geven, terwijl bij 't Ezelken een wondervreemde, weke emotie opkwam.

Die man had háár gevraagd vóór hij aan de andere dacht! Wel had hij haar gedeeltelijk voor haar verondersteld fortuin gevraagd, maar hij hád haar dan toch gevraagd en zij had hem geweigerd; en dat aanzoek en die weigering, zij voelde 't eensklaps als een band tussen hen beiden. Zij had geen spijt, noch berouw; en ware 't opnieuw te beslissen geweest, zij zou precies gedaan hebben als vroeger; maar boos op hem, als juffer Toria, kon ze niet wezen, en in de grond van haar hart hoopte zij stil, maar innig, met een zacht gevoel van tere weemoed, dat hij zou gelukkig zijn.

Zij dacht er onophoudend aan, geheel die lange dag, alsof het voor haarzelf een levensgebeurtenis was; en 's nachts

[p. 696]

kon zij er niet van slapen en lag peinzend, met wijdopen ogen, te staren door de hoogste ruitjes van haar raampje, naar de heldere maan in donkerblauwe sterrenhemel. En toen zij, na eindeloze uren, insliep, droomde zij ervan; en toen zij, nog vóór dageraad, eensklaps wakkerschrikte, voelde zij haar kussen nat van tranen.

Wat had ze toch? Wat kon het haar eigenlijk schelen?... Zij schaamde zich en bad, met vroom gevouwen handen, een vurig smeekgebed, als om vergiffenis te vragen voor zij wist niet welke grote zonde, die zij onbewust begaan had.

- Moakt dat ge 'r de volgende kier wa mier van weet te vertellen, had juffer Toria in haar onvoldane nieuwsgierigheid tegen 't Puipken gezegd; en toen de tuinman twee dagen later weer bij de oude kwezel aankwam, had hij een leuk, stralend gezicht, want hij had de aanstaande van de koster gezien,... ja, zij was in 't dorp geweest, met haar moeder, om naar ‘d'occoasie’ te kijken, en zij waren ook in de pastorij geweest, en hadden in de keuken bij Céline koffie gedronken, en meneer de pastoor had hen gelukgewenst, en...

- Wordt hij nou heul-de-gans zot! barstte juffer Toria woedend uit, 't Puipken in de rede vallend.

't Puipken stond even onthutst, maar vóór hij er meer van kon vertellen had de oude kwezel hem alvast hartstochtelijk verder uitgevraagd:

- Hoe zie ze 'r uit?

- Hoa!... 'n firm vreiwemeins, zilde; hij zal d'r meugen mee uitkomen, antwoordde 't Puipken met overtuiging.

- 'n Dikke maffe, zeker? riep minachtend juffer Toria.

- 'n Streusche! zei 't Puipken. - Goe gevuld; d'er es pak aan, zilde! En hij lachte even, ondeugend, wat juffer Toria's verontwaardiging nog deed stijgen, terwijl het Ezelken, met een plotse kleur, als was iets onbetamelijks gezegd, de blik zedig ten gronde sloeg.

- Ho! Die dwoazekonte! Mee azeu ne sloeber willen treiwen. Ze zal d'r geiwe spijt van hên! Ze zal heur deud-schriemen! voorspelde de oude kwezel dreigend. - Moar ze 'n moet 't moar weten euk; 't es da ze zelve nie 'n deugt os ze mee azeu ne nie-weird treiwt! besloot zij wraakgierig; en al haar vroegere veten en haatdragendheid tegen de koster

[p. 697]

haalde zij nog eens duchtig op.

Het Ezelken zei niets meer. Zij voelde, zich vagelijk schuldig tegenover haar weldoenster en vriendin, omdat zij deze ruwe uitvallen niet delen kon. Maar zij kón nu eenmaal niet boos zijn op de koster zoals juffer Toria dat wilde, omdat hij ook háár ten huwelijk had gevraagd; en in de diepte van haar ziel sprak weer de stille stem van weemoedige tederheid, die hoopte dat hij altijd goed en braaf en in zijn huwelijk gelukkig wezen zou.