Verzameld werk. Deel 2

[p. 177]

XVIII

Reeds de volgende ochtend was Smul met pak en zak op 't boerderijtje. Kort en stug groetend kwam hij binnen, vroeg waar zijn slaapplaats was, knikte goedkeurend toen hij hoorde dat die op de zolder was boven de paardestal, droeg er met behulp van Vaprijsken zijn goed heen en stond reeds vóór halfnegen in het keukentje werkklaar, met gefronste wenkbrauwen vol aandacht luisterend naar de bevelen van zijn nieuwe meester.

- Iest en veural de vlasgoard eggen en slepen, 't es doanig neudig, zei Alfons met hese stem. - Vaprijs zal mee ou mee goan om ou te teugen woar dat hij licht. Doarachter moên we malgré beginnen onz' eirdappels planten en oale voeren op de kloaver.

Sprakeloos hoofdknikkend had Smul zich reeds omgekeerd om naar zijn werk te gaan.

- Eet iest ulderen boterham, zei bedeesd Rozeke, terwijl ze haastig twee grote koppen volschonk met koffie en een stapel dikke tarwe-smouterhammen voorsneed. Zij sneed ook twee plakken zwart roggebrood en legde op ieder een zware snee spek.

Zij aten, haastig slikkend, zonder spreken, en slurpend van hun grote koppen. Alfons, uitgeput door de inspanning van het bevelen-geven, zat af en toe hees in zijn hoek te hoesten; Rozeke liep gejaagd en onthutst heen en weer. Zij voelde zich plotseling als een vreemde in haar eigen huis; zij kon haast niet begrijpen dat die man, die Smul, waar zij nog steeds zo heimelijk bang voor was, daar nu elke dag vast zitten zou, dat hij zou delen in hun dagelijks leven, dat hij met hen zou opstaan en zou slapen gaan, dat zij hem ieder ogenblik zou horen en zien. Het kwam haar voor als iets onmogelijks, dat toch in geen geval lang duren kon, en 't was

[p. 178]

haar nu reeds een verbazing dat hij daar zo onbevangen en gewoon te eten en te slurpen zat, terwijl het háár zo akelig bevreemdde en ontstelde; dat hij daar zat, aan de tafel van zijn vroegere vijand, wiens vrouw hij als jong meisje hartstochtelijk begeerd en met ruw geweld bijna genomen had. Doch alles ging zo doodgewoon en zo natuurlijk alsof het nooit anders geweest was; hij vroeg ernstig en kalm onder het haastig eten aan Alfons hoe dit en dat gedaan moest worden, waar hij 't een of 't ander vinden kon: en van haar nam hij in 't geheel geen notitie, hield zich alsof hij haar niet zag en alsof ze voor hem niet bestond. Zo gauw hij met zijn eten klaar was stapte hij op, liep naar de paardestal, haalde de merrie uit en spande haar voor de driewielkar, waarop hij met een forse til de zware horde laadde. En weg was hij, over de boomgaard en door 't open hek, door Vaprijsken vergezeld. Alfons glimlachte tevreden, hem met een goedkeurend hoofdgeknik naar Rozeke vanuit zijn hoek door 't raampje nakijkend.

- Dà es ne goên, zille! en ne rappen! Kijk ne kier die merrie goan! Hij 'n zal d'r nie in sloap bij vallen, bij zijn wirk!

Hun vroegere ruzie scheen Alfons totaal vergeten, hij dacht er niet meer aan. Hij zag enkel nog in Smul de knappe, flinke werker, die hen uit de nood kwam helpen.

Rozeke verademde. Misschien zou het toch beter gaan dan zij eerst dacht en vreesde; maar zij voelde wel dat zij er nog aan wennen moest. Het was een vreemd gevoel in haar; mengsel van hoop en vrees en ook van ontzag en een soort schaamte. Waarom schaamte? Dat begreep ze zelf niet, maar voelde 't zo.

Even later op de dag, in de zachte, stille zonnewarmte van de heerlijke meiochtend, liep Alfons, door belangstellende nieuwsgierigheid gedreven, eens tot aan de vlasaard, waar Smul nu aan 't eggen was. - Hij zag hem komen van het verste eind over de lange akker: de mooie merrie met trotsopgeheven hoofd flink-gelijkmatig in gestrekte vlugge pas aanschrijdend, en daarachter op de platte horde Smul, fiks en wijdbeens met de leidsels in de hand, telkens schuivend-

[p. 179]

glijdend in als 't ware wevende beweging over 't gladde, blonde land. Hij zag het gespan komen, zienderogen vergrotend, stijgend als op een zachtglooiende heuvel naar het middenpunt waar het veld ietwat hoger lag, en dan weer naar de laagte dalen, de merrie snuivend, de horde schuivend, tot het heel aan 't ander uiteinde gekomen was, waar Smul dan met een vlugge, zwierige zwaai horde en paard deed omkeren en dadelijk weer, in flinke, forse gang, de akker opgolfde.

- Nondedzju! dà es ne wirkman! Den dienen kán watte! dacht Alfons met onbedwingbare bewondering, alsof het nog de eerste maal was dat hij Smul zo aan de arbeid zag. En lang nog bleef hij daar, op zijn stokje geleund, bewonderend staan staren en waarderend genieten.