'n Leeuw van Vlaanderen

XXIII

Twee jaren vervlogen, en hun eerste kind, een zoontje, werd geboren. En hun geluk bleef volmaakt, ideaal, zonder een schaduw. Hun leven werd mooier en edeler naarmate zij het verder leefden. Eenmaal op den heerlijken weg der Schoonheid, der Goedheid en der Waarheid, hadden zij zich maar van zelf te laten gaan om zich elken dag beter en grooter te voelen worden.

Zij hadden slechts ongedwongen uit hun hart te laten opwellen, de natuurlijke, onuitputbare bronnen van menschlievendheid en van rechtvaardigheid, die er onophoudelijk van zelf ontstonden. Dadelijk breidde hun weldadige invloed zich uit in tallooze vertakkingen van troost en leed-verzachting. En de groote, rijke schoonheid van hun leven was dat zij van niemand hun gevoel hoefden te leeren, dat zij, in hun dagelijkschen en directen omgang met het leven om hen heen, zoowel als in hun aanhoudende verwantschap met de wetten der Natuur, alles uit hun eigen wezen leerden ondervinden, kennen en beminnen.

[p. 211]

Hun leven van loutere Liefde was een zegen voor de ongelukkigen en behoeftigen die hen omringden, en de sympathie en wederliefde dier eenvoudige menschen werd soms overdreven tot een soort vergoding waarvoor Ghislaine en Robert zich schaamden en geneerden. Want zij wilden voor hun weldaden geen dank hooren; want zij schaamden zich tegenover blijken van erkentelijkheid voor daden die zij slechts als hun allergeringsten plicht beschouwden; en als die eenvoudige menschen in staat waren geweest hen te begrijpen, zouden zij meer dan eens geantwoord hebben: ‘Wij zijn het, goede arme menschen, die u dank verschuldigd zijn, omdat gij ons het onuitsprekelijk geluk laat kennen werkelijk iets goeds te doen op aarde, omdat gij ons toelaat een weinig van 's levens maatschappelijke wreedheid en onrechtvaardigheid te herstellen.’

Robert, trouwens, legde er zich vooral op toe, altijd zoo wijs en practisch mogelijk te werk te gaan in wat hij wel eens schertsend de ‘tyrannie zijner liefdadigheid’ noemde. Niet dat hij de kinderachtige vrees had, eigen aan vele zwakke, liefdadige zielen, onwaardigen te helpen en luiheid of ondeugd in de hand te werken; daarvoor wist hij te goed aan wie hij gaf, en al zou er ook eens een misbruik zijn gepleegd, door hoeveel ware leniging van smart werd dit anders niet vergoed? maar hij wilde vooral dat zijn levensopvatting tot voorbeeld kon dienen, een voorbeeld van gelukkig-zijn in logisch-leven volgens nobele gevoelens, een nederig voorbeeld van eigen geluk in het geluk van zijn evenmensch, een voorbeeld zonder de minste individueele ijdelheid noch eerzucht, het voorbeeld van den eenzaam-gelukkige, wiens hoogste hoop en illuzie zou wezen zijn eigen

[p. 212]

wegen van geluk gevolgd te zien door anderen, om aldus meer en meer het collectief geluk der menscheid te zien verwezenlijken.