Der minnen loep van Dirc Potter
(1979)–Fons van Buuren–
Auteursrechtelijk beschermdFons van Buuren, Der minnen loep van Dirc Potter. HES Publishers, Utrecht 1979
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
-
gebruikt exemplaar
eigen exemplaar dbnl
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Der minnen loep van Dirc Potter van Fons van Buuren uit 1979.
redactionele ingrepen
p. 322-323: de eindnoten zijn in deze digitale editie bij de bijbehorende nootverwijzingen geplaatst. De genoemde pagina's zijn hierdoor komen te vervallen.
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (p. II, VI, 450) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.
[pagina I]
DER MINNEN LOEP VAN DIRC POTTER
[pagina III]
DER MINNEN LOEP VAN DIRC POTTER
STUDIE OVER EEN MIDDELNEDERLANDSE ARS AMANDI
A.M.J. VAN BUUREN
H&S
HES PUBLISHERS / UTRECHT
1979
[pagina IV]
ISBN 90 6194 292 6
Copyright HES Publishers / Utrecht 1979
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
De illustraties in dit werk opgenomen, zijn gereproduceerd met vriendelijke toestemming van de Bibliothecaris der Universiteitsbibliotheek te Leiden.
[pagina VII]
INHOUD
| 1. | DIRC POTTER, DER MINNEN LOEP EN DE LITTERATUURGESCHIEDENIS | 1 | |||
| 1.1. | Inleiding | 1 | |||
| 1.2. | De auteur | 2 | |||
| 1.3. | Fictie en werkelijkheid | 3 | |||
| 1.4. | Potters leven en werken | 6 | |||
| 1.4.1. | Potters geboortejaar en jeugd | 6 | |||
| 1.4.2. | Potters ambtelijke loopbaan en zijn huwelijk | 15 | |||
| 1.4.3. | Het graafschap Holland tijdens Potters leven | 17 | |||
| 1.4.4. | Potters litteraire werk | 21 | |||
| 1.4.4.1. | Blome der doechden | 21 | |||
| 1.4.4.2. | Van Mellibeo ende van sinre vrouwen Prudencia | 26 | |||
| 1.4.4.3. | Der minnen loep | 28 | |||
| 1.4.4.3.1. | De datering van Potters werken | 28 | |||
| 1.4.4.3.2. | De handschriften van Der minnen loep | 30 | |||
| 1.4.4.3.3. | De inhoud van Der minnen loep | 33 | |||
| 1.5. | Der minnen loep in de litteratuurgeschiedenis | 34 | |||
| 1.5.1. | Ter inleiding | 34 | |||
| 1.5.2. | De behandeling in de litteratuurgeschiedenis | 36 | |||
| 1.5.3. | Ter afsluiting | 50 | |||
| 1.6. | Wat nu? | 52 | |||
| 2. | DER MINNEN LOEP EN DE TRADITIE | 54 | |||
| 2.1. | Inleiding | 54 | |||
| 2.2. | Artes amandi | 56 | |||
| 2.2.1. | Ovidius' Ars amatoria en Remedia amoris | 59 | |||
| 2.2.2. | Andreas Capellanus' De amore libri tres | 63 | |||
| 2.2.3. | De artes amandi in de volkstaal | 65 | |||
[pagina VIII]
| 2.2.4. | De pseudo-ovidiana | 65 | ||
| 2.2.5. | De Duitse Minnereden | 67 | ||
| 2.2.6. | De minneallegorieën, in het bijzonder de Roman de la Rose | 67 | ||
| 2.2.7. | Tussentijdse balans | 69 | ||
| 2.3. | De verhalen | 70 | ||
| 2.3.1. | Boccaccio's Decamerone | 72 | ||
| 2.3.2. | Boccaccio's De mulieribus claris | 73 | ||
| 2.3.3. | Chaucers Legend of good women | 74 | ||
| 2.3.4. | Chaucers Canterbury tales | 74 | ||
| 2.3.5. | Gowers Confessio amantis | 74 | ||
| 2.3.6. | De Ovide moralisé | 75 | ||
| 2.3.7. | Ovidius' Metamorphosen en Heroides | 76 | ||
| 2.4. | Besluit | 77 | ||
| 3. | DE PROLOOG VAN DER MINNEN LOEP | 78 | ||
| 3.1. | Inleiding | 78 | ||
| 3.2. | Samenvatting van de proloog (I, 1-324) | 80 | ||
| 3.3. | De proloog als middeleeuwse proloog | 83 | ||
| 3.4. | De minne in de proloog | 90 | ||
| 3.5. | Venus in de proloog | 99 | ||
| 3.6. | Ovidius en de proloog | 104 | ||
| 3.7. | Epiloog bij de proloog | 108 | ||
| 4. | SAMENVATTING VAN DER MINNEN LOEP EN BESPREKING VAN DE VOORNAAMSTE THEMA'S | 110 | ||
| 4.1. | Inleiding | 110 | ||
| 4.2. | Samenvatting van het eerste boek | 113 | ||
| 4.3. | Voornaamste thema's van het eerste boek | 121 | ||
| 4.3.1. | De inhoud van het begrip ‘ghecke minne’ | 121 | ||
| 4.3.2. | Belangrijkste adviezen | 126 | ||
| 4.3.2.1. | Verbeyden | 127 | ||
| 4.3.2.2. | Mate | 128 | ||
[pagina IX]
| 4.3.2.3. | Sinlicheit | 130 | ||
| 4.3.2.4. | Overige adviezen | 131 | ||
| 4.3.3. | Conclusie | 131 | ||
| 4.4. | Samenvatting van het tweede boek | 132 | ||
| 4.5. | Voornaamste thema's van het tweede boek | 149 | ||
| 4.5.1. | De inhoud van het begrip ‘goede minne’ | 149 | ||
| 4.5.2. | De trappen van de ‘goede minne’ | 152 | ||
| 4.5.3. | De kardinale deugden | 153 | ||
| 4.5.4. | Tussentijdse balans | 154 | ||
| 4.5.5. | Grilligheid der Minne | 156 | ||
| 4.5.6. | Geweld en list | 156 | ||
| 4.5.7. | De steun van een goede vriend | 159 | ||
| 4.5.8. | Oproep tot de vrouwen | 159 | ||
| 4.5.9. | Amor omnia vincit - Minne verwinnet alle dinghe | 160 | ||
| 4.5.10. | Conclusie | 160 | ||
| 4.6. | Samenvatting van het derde boek | 161 | ||
| 4.7. | Voornaamste thema's van het derde boek | 168 | ||
| 4.7.1. | De inhoud van het begrip ‘ongheoerlofde minne’ | 168 | ||
| 4.7.1.1. | Homosexualiteit | 169 | ||
| 4.7.1.2. | Bestialiteit | 169 | ||
| 4.7.1.3. | Liefde voor verwanten | 169 | ||
| 4.7.2. | Verkrachting | 171 | ||
| 4.7.3. | Liefde tot Joden en heidenen | 171 | ||
| 4.7.4. | Conclusie | 171 | ||
| 4.8. | Samenvatting van het vierde boek | 172 | ||
| 4.9. | Voornaamste thema's van het vierde boek | 184 | ||
| 4.9.1. | De inhoud van het begrip ‘gheoerlofde minne’ | 184 | ||
| 4.9.2. | Vrijheid | 185 | ||
| 4.9.3. | Rechtveerdicheit | 185 | ||
| 4.9.4. | Trouwe en wandel | 185 | ||
[pagina X]
| 4.9.5. | Eer en schande | 186 | ||
| 4.9.6. | De goede vrouw | 186 | ||
| 4.9.7. | Gevaren in een huwelijk | 187 | ||
| 4.9.8. | Laatste vermaningen | 187 | ||
| 4.9.9. | Conclusie | 187 | ||
| 4.10 | Ter afsluiting | 188 | ||
| 5. | DER MINNEN LOEP, OVIDIUS, EN DE MIDDELEEUWSE OVIDIUS | 192 | ||
| 5.1. | Inleiding | 192 | ||
| 5.2. | Middeleeuwse Ovidius-studie | 192 | ||
| 5.3. | De conceptie van Der minnen loep | 197 | ||
| 5.4. | De ‘intentio auctoris’ in de Heroides-commentaren | 198 | ||
| 5.4.1. | Ter inleiding | 198 | ||
| 5.4.2. | Indeling in paren en tritsen bij de ‘intentio auctoris’ | 199 | ||
| 5.4.3. | Overeenkomsten met Der minnen loep | 201 | ||
| 5.4.4. | De voorbeelden uit de Heroides in Der minnen loep | 202 | ||
| 5.5. | De Heroides-commentaren en de liefdestheorie in Der minnen loep | 204 | ||
| 5.5.1. | Ghecke minne | 204 | ||
| 5.5.2. | Goede minne | 206 | ||
| 5.5.3. | Ongheoerlofde minne | 209 | ||
| 5.5.4. | Gheoerlofde minne | 210 | ||
| 5.5.5. | Conclusie | 211 | ||
| 5.6. | De Ars amatoria en de Remedia amoris | 212 | ||
| 5.6.1. | Inleiding | 212 | ||
| 5.6.2. | De Accessus Ovidii de Amatoria arte en Der minnen loep | 212 | ||
| 5.6.3. | De Accessus Ovidii de Remedio amoris en Der minnen loep | 215 | ||
| 5.6.4. | De Ars amatoria en Der minnen loep | 220 | ||
| 5.6.4.1. | Achilles en Deidamia | 220 | ||
[pagina XI]
| 5.6.4.2. | De trouwe echtgenotes | 224 | ||
| 5.6.4.3. | Procris en Cephalus | 225 | ||
| 5.6.4.4. | Verdere relatie met de Ars amatoria | 227 | ||
| 5.6.4.5. | Besluit | 233 | ||
| 5.6.5. | De Remedia amoris en Der minnen loep | 234 | ||
| 5.7. | Conclusie | 237 | ||
| 6. | EEN VERKENNING VAN DE DEMONSTRATIEVE VERHALEN | 240 | ||
| 6.1. | Inleiding | 240 | ||
| 6.2. | De stand van zaken | 240 | ||
| 6.3. | Eerste verkenningsronde | 246 | ||
| 6.3.1. | Het verhaal van Phyllis en Demophon (I, 325-453) | 247 | ||
| 6.3.2. | Het verhaal van Jason en Medea (I, 552-722) en van Jason, Medea en Creusa (IV, 495-584) | 252 | ||
| 6.3.3. | Het verhaal van Iphis en Anaxarete (I, 1179-1246) | 258 | ||
| 6.3.4. | Balans: antwoorden en nieuwe vragen | 259 | ||
| 6.3.4.1. | Afwijkingen | 260 | ||
| 6.3.4.2. | Doel van het werk | 260 | ||
| 6.3.4.3. | Perspectief | 260 | ||
| 6.3.4.4. | Mediëvalisering | 261 | ||
| 6.3.4.5. | Ovidius-commentaren | 262 | ||
| 6.3.4.6. | De Trojaanse stof | 263 | ||
| 6.3.4.7. | Preciseringen | 263 | ||
| 6.3.4.8. | De directe rede | 264 | ||
| 6.3.4.9. | Voorlopige conclusie | 264 | ||
| 6.3.4.10. | Ter afsluiting | 267 | ||
| 6.4. | Tweede verkenningsronde | 268 | ||
| 6.4.1. | De demetamorfoseringen | 268 | ||
| 6.4.2. | Het verhaal van Susanna (II, 2477-2584) | 271 | ||
| 6.4.3. | Het verhaal van Cydippe en Aconcius (II, 2615-2701) | 279 | ||
[pagina XII]
| 6.5. | Besluit | 283 | |
| 7. | SLOTBESCHOUWINGEN | 287 | |
| 7.1. | Inleiding | 287 | |
| 7.2. | Het tweede boek van Der minnen loep | 287 | |
| 7.3. | Andreas Capellanus | 296 | |
| 7.4. | Eindconclusies | 302 | |
| 7.4.1. | Desiderata | 302 | |
| 7.4.2. | Verworvenheden | 306 | |
| SUMMARY | 309 | ||
| NOTEN | 322 | ||
| LITTERATUURLIJST | 395 | ||
| REGISTER | 429 | ||