Sittigon

[p. 109]

Spannende uren.

Ongemerkt glipte meneer Bosch uit zijn kamp. Hij wilde door Harry niet gezien worden, die zou hem misschien nakijken en dat zou argwaan kunnen wekken. Vóórdat hij de camera ging terughalen, moest hij nog iets anders doen. Hij naderde een der bosnegerhutten. De vrouw was juist bezig rond de hut aan te vegen. Hij wachtte zijn kans geduldig af. Even later ging ze naar binnen en kwam weer buiten met haar potten. Ze ging die zeker aan de rivierkant schuren. Hij liep op de verlaten hut toe en toen hij bij de ingang was keek hij even om zich heen. Niemand had hem gezien. Met een vlugge beweging verdween hij door de lage deuropening. Wat was het donker in die hut. Zó uit het felle zonlicht, moesten zijn ogen even wennen aan de duisternis in de hut. Op een plankje stonden een pot en wat blikjes. Vlug doorzocht hij deze. Er hingen een paar hangmatten en daarboven was een rekje gemaakt van dicht naast elkaar gebonden takken. Er lagen wat doeken op en een doosje. Vlug opende hij dit en zocht tussen de doeken. Niets. In de verste hoek stond een kist en daarop wat onafgewerkt houtsnijwerk. Plotseling werd de lichtbundel, die door het deurtje naar binnen viel, verduisterd. De vrouw was teruggekomen en kwam de hut binnen. Meneer Bosch dook zo goed als het ging achter de kist. De blijkbaar niets vermoedende vrouw, ook nog verblind door 't zonlicht, nam een pan van het rek en ging weer weg. Met kloppend hart en een zucht van verlichting stond meneer Bosch weer op. Vlug rommelde hij tussen het houtsnijwerk. Nog een doosje. Hij opende het en... een kreet van verrassing ontsnapte hem. Hij nam haastig iets uit het doosje, sloot het weer zorgvuldig en liep naar het deurtje. Voorzichtig stak hij zijn hoofd erdoor.

[p. 110]

De vrouw was verdwenen en in een wip was hij buiten. Heel gemoedelijk wandelde hij toen naar zijn eigen kamp terug.

‘Bent u al de camera wezen halen?’ fluisterde Harry, die net uit z'n hangmat was gekomen.

‘Nee, nog niet. Ik ben wel op 't oorlogspad geweest! Eén raadsel is al opgelost!’ was het geheimzinnige antwoord.

‘Welk raadsel?’ wilde Harry weten.

‘Later, jongen vriend! Later. We gaan eerst eens kijken of jij een goede camera hebt!’

‘Mag ik mee, meneer Bosch?’

‘Gerust hoor. Het is een prachtige morgen, maar doe wat om je benen, want het oerwoud is nog kletsnat van de dauw!’

Ze hoefden niet te zoeken, want hun vorige tochten naar het dierenpad hadden duidelijk sporen achter gelaten.

‘Hebben de meeste bosnegers een geweer?’ vroeg Harry.

‘Nee, lang niet. Er zijn er hier maar weinig die er een hebben. Het zijn over 't algemeen jonge kerels, die nog niet genoeg verdiend hebben om er een te kopen. Als ze een vrouw hebben, hebben ze meestal wel een geweer ook, want een geweer is een teken dat de man in zijn onderhoud kan voorzien. Vóór die tijd zoekt hij geen vrouw.’

Toen ze in de buurt van het dierenpad kwamen, bleef meneer Bosch even stil staan. ‘Wacht even!’ fluisterde hij.

‘Even goed uitkijken of er niemand bezig is!’

‘Ik zie niemand,’ fluisterde Harry.

‘Kom, voorzichtig voorwaarts, maar kijk goed uit!’

Toen ze dichterbij kwamen zei meneer Bosch ineens hardop: ‘Er is niemand, hoor! Kijk maar eens naar al die gieren. Anders zouden die zich daar niet zo rustig te goed zitten doen!’

Een aantal zwarte gieren zat op het kadaver. De vraatzuchtige vogels trokken met hun sterke kromme snavels grote stukken vlees eruit.

‘Zo zie je weer, de een z'n dood is de ander z'n brood!

[p. 111]

Een beter voorbeeld kun je niet bedenken!’ zei meneer Bosch. ‘Kijk eens wat een schrokken.’

‘Dat noemen ze in de stad “stinkvogels”,’ zei Harry. ‘Ze worden door de regering beschermd, omdat ze alle dode dieren opruimen.’

‘Tja, in de stad met z'n vele verwilderde honden, buidelratten en alle andere ratten en weet ik wat nog meer, is dat wel nodig!’

Toen de gieren hen in de gaten kregen, vlogen ze op en bleven op een afstand toekijken wat er zou gaan gebeuren. Zodra het tweetal de hielen gelicht zou hebben, zouden ze weer op het kadaver aanvallen. Een verschrikkelijke lucht hing er.

‘Laten we vlug opschieten, Harry, want die stank is niet om uit te houden!’

‘Het is niet te hopen dat die gieren de draad hebben aangeraakt!’ meende Harry.

[p. 112]

‘Jij vroeg of de dader de camera niet zou kunnen zien! Kijk zèlf nu maar eens rond. En jij wéét nu dat er ergens een camera verborgen staat!’

Harry keek in de rondte maar hij kon niets vinden. ‘Ik ben een boon als ik iets zie,’ zei hij. ‘Waar zit dat ding ergens?’

Meneer Bosch stapte op een boom toe en daar zat de camera, verborgen onder mos en bladeren, stevig tegen de stam aan gebonden.

‘Hij heeft geklikt! De draad hangt helemaal slap. Kijk, de draad is zelfs gebroken. Tjonge, Harry. Ik ben benieuwd!’

Meneer Bosch sneed het touw door en schudde het mos van het toestel af. Daarna inspecteerde hij de grond in het zanderige dierenpad, vlak voor het bosje. Het was duidelijk te zien dat met een stok sporen waren uitgewist.

‘Ja, Harry. Hier is gisteren iemand geweest. Vast en zeker!’

‘Of vannacht!’ zei Harry.

‘Laten we hopen van niet!’

‘Kom, dan gaan we gauw terug! Ik ben erg nieuwsgierig wat de vangst is,’ zei meneer Bosch, die nu toch óók een beetje opgewonden was. Beiden werkten zich nu zo vlug als ze konden door het dichte bos. Nu eens struikelden ze over uitstekende, bovengrondse wortels, dan weer zat er een verstrikt in een aantal neerhangende lianen. Ze sprongen over omgevallen boomstammen en Harry scheurde zijn broek aan een doornige struik, maar ze dachten maar aan één ding! De film!

Toen ze het kamp weer bereikten, kwamen ze Johannes tegen, die hout ging kappen voor het vuur.

‘U bent al vroeg weggegaan, meneer Bosch! Heeft u daar een camera? Zó vroeg al foto's gemaakt?’

‘Ja, Johannes, we hebben een mooi kiekje gemaakt!’ zei meneer Bosch lachend.

‘Van wat, meneer?’ vroeg de kok nieuwsgierig.

[p. 113]

‘Van... eh... dat weet ik eigenlijk zelf nog niet! Dat is nog een verrassing!’

‘U heeft een foto gemaakt en u weet niet waarvan?’ vroeg Johannes ongelovig.

‘Zo is 't. Ik heb iets gekiekt, maar ik weet niet wat!’

Johannes haalde zijn schouders op en vervolgde zijn weg.

In het kampje van meneer Bosch gekomen, vonden ze een ketel met thee op tafel staan.

‘Hè, dat zal smaken, Harry!’ zei meneer Bosch. ‘Ik ben kletsnat.’

‘Gaat u de film direct ontwikkelen?’ vroeg Harry gejaagd.

‘Ja, maar ik moet eerst m'n donkere kamer in orde maken. In die grote kist doe ik dat altijd.’ Met jassen en lakens dekte hij de kist af. Daarna haalde hij zijn spulletjes te voorschijn en het werk kon beginnen. Plotseling hoorden ze een gerucht buiten het kamp. Toen ze opkeken stond daar... Josua!

‘Josua!’ riep Harry uit. ‘Hoe kom jij hier!?’

‘Gevlucht!’ was alles wat de doodvermoeide jongen eruit kon brengen.

‘Gevlucht!’ zei meneer Bosch. ‘Dat had je niet moeten doen!’

‘Ik ben onschuldig!’ hijgde Josua.

‘Kom, ga eens zitten en rust eerst wat uit. Hier, neem een kop hete thee. Dat zal je opknappen!’ zei meneer Bosch bezorgd.

‘Hoe ben je ontsnapt?’ wilde Harry weten.

‘Met een korjaal!’

‘Maar die Kieveld dan?’

‘Die is gisterenavond laat thuis gekomen en direct gaan slapen. Hij had mij in een hut opgesloten. Hij zei dat ik er niet uit mocht komen. Toen hij terugkwam deed ik net of ik sliep. Toen alles stil was ben ik 'm gesmeerd. Zijn kok heeft ook niets gemerkt!’

[p. 114]

‘Tjonge, dan zal Kieveld straks wel hier komen!’ riep Harry uit. ‘Wat zal hij nijdig zijn!’

‘Ik ga niet meer terug! Ik ben onschuldig!’ riep Josua uit.

‘Heb je de hele nacht in die korjaal gezeten?’ vroeg meneer Bosch. ‘Arme kerel! Maar ik heb goede hoop dat je niet meer terug hoeft, Josua! We hebben hier niet stil gezeten!’

‘Wat is er met je op Wayambo moffo gebeurd, Josua?’ vroeg Harry.

‘De eerste nacht heeft hij me de hele tijd door ondervraagd. Hij zei dat ik 't gedaan móést hebben. Hij noemde me een verschrikkelijke leugenaar. Hij zei dat ik, als ik niet gauw bekende, de gevangenis zou ingaan. Toen ik zei dat één van de bosnegers het misschien gedaan had, zei hij, dat bosnegers nooit een sittigon zetten!’

‘Hoe komt die vent er bij. Bosnegers zijn juist erg bedreven in 't zetten van een sittigon.’

‘Hij wilde Josua natuurlijk een bekentenis afdwingen,’ meende Harry.

‘Ja,’ vervolgde Josua, die nu wat op z'n verhaal kwam, ‘hij zei dat ontkennen geen enkele zin had, want dat hij me net zolang zou opsluiten tot ik de waarheid sprak.’

‘Ik zal, als deze vervelende zaak tot het verleden behoort, toch eens een klacht tegen die man indienen!’ zei meneer Bosch kwaad. ‘Dat is toch een beetje al te gek. Die vent denkt dat hij koning van de Coppename is!’

‘Wat doet u, als hij naar Sabaroe komt?’ vroeg Harry.

‘Als hij niet te vroeg komt, heb ik misschien een verrassing voor hem, die hij niet zo leuk zal vinden! Jij moet je maar verstoppen, Josua, als hij te vroeg komt. Intussen zal ik dan zien dat ik m'n verrassing klaar krijg! Ik moet nu vlug aan 't werk,’ en meneer Bosch verdween in de donkere kamer om de film te gaan ontwikkelen.

‘Wat doet meneer Bosch in die kist?’ vroeg Josua.

‘We hebben een foto gemaakt van de dader! Misschien!’

[p. 115]

‘Hoe kan dat nou? Weten jullie dan wie het gedaan heeft?’ vroeg Josua ongelovig.

‘Ik niet, maar ik geloof dat meneer Bosch méér weet dan hij zegt!’

‘Die Kieveld zegt, dat...’

‘Zo, ben je daar, hè!’ klonk het plotseling achter hen.

De jongens draaiden zich om. ‘Meneer Kieveld!’ riep Harry uit.

Josua sprong op, maar de politieman was hem te vlug af en greep hem bij zijn arm. ‘Je dacht te ontsnappen, hè? Niet bij meneer Kieveld, hoor! Het ziet er nu helemaal zwart voor je uit, vriendje. Eerst een sittigon zetten, en dan nog ontvluchten ook! Je ontvlucht zeker omdat je zo onschuldig bent!’ riep hij uit. Hij schudde Josua eens door elkaar. ‘Jullie hadden gedacht: als Kieveld komt, horen we 'm wel aankomen! Maar meneer Kieveld is jullie te slim afgeweest. Hij heeft z'n boot een eind voor Sabaroe al vastgelegd. Ik heb jullie verrast!’

Meneer Bosch kwam uit de kist te voorschijn.

‘Goedemorgen, meneer Bosch. Bent u zich aan 't verstoppen?’

‘Nee, ik heb hier wat werk te doen, dat het daglicht niet kan velen!’

‘Zo? Wàt doet u daar dan?’

‘Ik houd veel van foto's maken en ik ben een filmpje aan 't ontwikkelen. Het blijft altijd weer een verrassing wat er op staat, hè?’

‘Ik heb Josua hier verrast! Hij is vannacht ontvlucht, maar ik wist wel waar ik 'm zou kunnen vinden. Alleen ben ik deze keer niet door de voordeur binnengekomen!’

Meneer Bosch liep de keuken in. ‘Johannes!’ fluisterde hij. ‘Ga direct de boot van meneer Kieveld losmaken. Hij ligt aan de kant, een heel eind vóór Sabaroe. Drijf met die boot een eind de rivier af en kom niet terug voor vanavond!’

‘Waarom, meneer?’

‘Dat doet er niet toe, Johannes.’

[p. 116]

‘Maar ik mag de politieboot toch niet weghalen? Dan ben ik strafbaar!’

‘Geeft niets. Op mijn verantwoording!’

‘Goed, meneer Bosch!’ en de kok verdween.

Meneer Bosch ging weer naar binnen. ‘Een kopje thee, meneer Kieveld?’ zei hij vriendelijk.

‘Graag, meneer Bosch,’ was het antwoord. ‘Ga jij daar in die hoek zitten, kwajongen. In je eigen belang raad ik je aan niet te ontvluchten! Ik heb niet veel tijd vanmorgen, maar eventjes een kopje thee!’

‘Als u dacht dat ik mee terug ging naar Wayambo moffo, heeft u 't mis,’ begon Josua.

‘Nou, vriendje, dat zullen we dan dadelijk wel eris zien. Niet goedschiks dan maar kwaadschiks, maar méé ga je!’

‘Ik ga nog even met m'n film door, meneer Kieveld. Ik ben zo benieuwd!’ en meneer Bosch verdween weer in de kist.

‘Ziezo, dat zaakje behoort dan ook alweer bijna tot 't verleden. Uit de stad zal morgen wel iemand van het hoofdbureau komen en die kan dit manneke meenemen. Dat zijn vier mensen in drie dagen!’ zei meneer Kieveld tevreden.

‘Maar met Josua slaat u de plank toch lelijk mis!’ zei Harry.

‘Ik vind het flink van je dat je je vriend tot het uiterste verdedigt!’ zei de politieman. ‘Maar het heeft nu geen nut meer. Je kunt nu ook heus wel bekennen dat je vriend Josua de sittigon gezet heeft. Ach, zo vreselijk erg is 't nu ook niet. Er zijn per slot van rekening geen slachtoffers gevallen. Alleen een bosvarken!’ vervolgde meneer Kieveld. ‘Als een mens 't slachtoffer was geworden, dàn zou 't er beroerd voor de dader hebben uitgezien. Maar nu! 't Zal wel loslopen, hoor! Tja, als je er om gaat liegen en je veroorzaakt moeilijkheden, dàn ligt de zaak anders. Dan krijg je meneer Kieveld tot je vijand en dàn ben je nog niet klaar!’

Harry keek de politieman aan. ‘Wat zit die vent nu te vleien!’ dacht hij.

[p. 117]

‘Ik heb wel eens een bosneger betrapt met een sittigon. Die is er afgekomen met een berisping!’ vervolgde meneer Kieveld.

‘Ik dacht dat bosnegers nooit sittigons zetten!’ riep Josua uit.

‘Dat was de énige bosneger die ik ooit betrapt heb!’ zei meneer Kieveld onverstoord.

Meneer Bosch kwam weer te voorschijn.

‘Is uw film goed gelukt?’ vroeg de politieman.

‘Helaas nog niet klaar. Duurt nog wel een paar uurtjes!’ was het antwoord. ‘Ik ben eigenlijk erg blij dat u gekomen bent, meneer Kieveld. Er is vannacht wéér iets gebeurd!’

‘Zo? Wat is er gebeurd?’ vroeg deze belangstellend.

‘Iemand heeft vannacht m'n gouden horloge gestolen!’

‘Uw gouden horloge! Weet u wie 't gedaan kan hebben?’

‘Geen idee, maar ik denk een van de stadsarbeiders. Het is een familiestuk. Ik was er erg aan gehecht en bovendien is het veel geld waard. Zoudt u misschien eens huiszoeking willen doen bij die mensen?’

‘Nu?’ vroeg meneer Kieveld. ‘Ik heb nù niet veel tijd!’

‘Maar als het nu niet gebeurd dan zie ik het misschien niet meer terug!’ zei meneer Bosch teleurgesteld. ‘Ik heb zelf niet het recht om huiszoeking te doen!’

‘Daar heeft u gelijk in. Dat is het recht van de politieman! Goed, ik zal nu direct een onderzoek instellen. Maar..., die jongen daar!’

‘Josua loopt niet meer weg. Op mijn verantwoording, meneer Kieveld!’

‘Waar lag uw horloge het laatst?’

‘'t Laatst? Eh..., ik geloof... dáár, op dat tafeltje. Ja, nu weet ik het zeker. Op dat tafeltje, daar.’

Even keek meneer Kieveld hem aan. ‘Weet u 't zeker?’

‘Nou, en òf! Vanmorgen was het verdwenen. Iemand moet het gestolen hebben.’

[p. 118]

‘Ik zal direct een uitgebreid onderzoek instellen, meneer Bosch.’

‘Fijn, dan zal ik 't horloge wel weer gauw terug hebben!’ zei meneer Bosch.

De politieman stond op. ‘Ik waarschuw jou, vriendje!’ Zei hij dreigend tegen Josua. Deze zat in de hoek te dommelen. Hij was doodmoe.

Toen meneer Kieveld buiten stond, fluisterde meneer Bosch tegen Harry: ‘Ik hèb niet eens een gouden horloge! Als hij met z'n uitgebreid onderzoek klaar is ben ik óók wel klaar!’

‘Ziet u al wat op de film?’ vroeg Harry.

‘Nog niet, maar 't duurt nu niet lang meer.’

Meneer Bosch ging weer in zijn donkere kamer. Kieveld had hij voorlopig aan het werk gezet!

Harry liep meneer Kieveld achterna.

‘Wat weet jij van het gouden horloge van meneer Bosch?’ hoorde hij meneer Kieveld aan een arbeider vragen.

‘Ik wist niet eens dat die een gouden horloge had!’ was het laconieke antwoord van de man.

‘Vijftienhonderd gulden, een sittigon, en nu weer een gouden horloge! 't Is hier altijd wat!’ bromde de politieman in zichzelf en hoofdschuddend ging hij verder met zijn uitgebreid onderzoek...