Passagiers voor het oerwoud

[p. 115]

Onverwacht bezoek

Het kampje van baas Doelweit was op een hoger gedeelte gebouwd, dicht bij de zwamp. Vanaf deze plaats had men een vrij goed uitzicht over de directe omgeving. Het was al half vijf in de middag en over twee uur zou de zon ondergaan.

Verschrikt keek de poknokker meneer Bos en Kodjo aan. ‘Een mens?’ fluisterde hij, zonder naar buiten te kijken.

‘Ja, vooral niet kijken! Net doen of je niets gemerkt hebt,’ waarschuwde meneer Bos nogmaals. ‘Maar daar zit iemand. Ik heb het duidelijk gezien!’

‘Wie kan dat zijn?’ begon baas Doelweit weer. ‘Ik verwacht niemand. Het is Mooiman toch niet?’

‘Mooiman zou zich toch niet verbergen,’ dacht meneer Bos hardop. ‘Het is iemand die niet gezien wil worden...’ Onopvallend keek hij daarop weer naar een ver afgelegen bosje, waarin hij de gedaante van een mens had gezien, maar het was er nu stil en er was niets meer te zien.

‘We moeten er direct op af,’ meende de poknokker.

‘Dan smeert hij 'm en weten we nog niks,’ vond meneer Bos. ‘Heeft Mooiman ook niet eens mensen hier in de buurt gezien? Hij heeft zoiets aan Kodjo verteld.’

‘Inderdaad. Dat heeft hij mij ook gezegd. Mensen van Kriekiemoffo... dat was ik alweer vergeten,’ beaamde baas Doelweit.

‘Je hebt toch niemand verteld dat je goud gevonden hebt?’ vroeg meneer Bos, ‘want dan zou het kunnen dat...’

‘Welnee, ik spreek hier toch niemand? En Mooiman weet dat ik alleen maar kleur gevonden heb.’

[p. 116]

‘Vreemd,’ mompelde meneer Bos en hij keek op zijn horloge. ‘Als we vóór donker weer thuis willen zijn moeten we nu opstappen, Kodjo!’

‘U gaat nù toch niet weg?’ vroeg baas Doelweit, wie de schrik om het hart sloeg. ‘U laat me nù toch niet alleen?’

Meneer Bos dacht snel na. ‘Ik wil niet op de terugweg door de duisternis overvallen worden en tussen zes en half zeven wordt het donker... eh... je kunt méégaan als je zin hebt.’

De poknokker zat met het hoofd tussen de handen. Wat moest hij doen? ‘Als we nu weggaan zullen we nooit weten wie dat was!’ stelde hij vast, ‘en net zo goed als er daar nù iemand loert, kan dat ook morgenavond het geval zijn.’

Plotseling moest hij denken aan het verhaal van de kapitein van Boesikondré over de verdwenen moordenaar die in een giftige slang was veranderd en snekiboesi onveilig maakte. Ook Kodjo moest daar direct aan denken en fluisterde: ‘Gaan we terug, meneri?’

‘We kunnen natuurlijk net doen of we gezamenlijk teruggaan en... hier in de buurt op een afstand blijven toekijken wat er gebeurt. Maar dan moeten we misschien wachten tot het donker is en hier overnachten. Ik voel er wel wat voor... want ik wil graag weten wat zich hier afspeelt. Zullen we dat doen?’

‘Hier slapen?’ vroeg Kodjo en keek meneer Bos vragend aan. ‘En die mensen daar?’

‘Daar hebben we dan misschien al mee afgerekend,’ stelde deze vast. ‘Maar ik weet niet wat ze van plan zijn.’

Nauwelijks had hij dit gezegd of hij zag weer beweging in het bosje en even meende hij de glimp van een gezicht te zien, maar hij zei niets.

‘Het moet iemand zijn die denkt dat baas Doelweit vanavond alleen is. Iemand die misschien weet dat Bonni 's avonds teruggaat en dat Mooiman niet gekomen is. Hij zal óns hier niet verwacht hebben. Waren er gisteren op het dansfeest mensen van Kriekiemoffo, Kodjo?’ vroeg meneer Bos.

‘Ja, meneri, een paar. Familie van mensen op ons dorp.’

‘Het kan ook zijn dat die man... of zijn het er meer...

[p. 117]

wacht op een gelegenheid dat baas Doelweit even weg is...’

‘Wat zou hij dan willen?’ vroeg de poknokker. ‘Goud?’

‘Ik ben een boon als ik het weet, maar we moeten er achter komen. In elk geval heeft hij niet veel goeds in de zin.’ Even keek meneer Bos weer in de richting waar hij iets gezien had. ‘Dat is de richting van Kriekiemoffo... inderdaad,’ stelde hij vast. ‘Als je de kreek maar volgt kom je er vanzelf.’

‘Een heel eind lopen!’ fluisterde Kodjo. ‘Misschien is hij met een korjaal gekomen.’

‘Dan kan haast niet,’ antwoordde baas Doelweit, ‘want de kreek is zo goed als onbevaarbaar door al de bomen die er overheen liggen.’

‘Ik weet 't goed gemaakt, we moeten in elk geval hier niet blijven zitten. We doen net of we opstappen. Laat niets van waarde achter, baas Doelweit.’

‘Ik heb hier niets van waarde,’ was het antwoord. ‘Ik zou wel eens willen weten wat die vent hier zoekt!’

‘Dat zullen we gauw genoeg uitvinden. Ga je met ons mee? Dan verdwijnen we in de richting van de rivier. Ik loop vast vooruit en roep dan iets, zodat die man het goed kan horen. Afgesproken?’

Ook baas Doelweit was nu opgestaan en gooide water op het vuur onder de rijstpot. Eten kon nu wel wachten!

Meneer Bos liep alleen het kampje uit, zijn geweer in de hand. Baas Doelweit opende zijn klerentrommel en haalde er wat kleinigheden uit die hij in zijn zakken stopte. Een voorraad kwikzilver, die hij voor zijn goudwinning nodig had, verborg hij achter het kamp, buiten het gezicht van het bosje, waarin meneer Bos iemand gezien had.

‘Wat een toestand...,’ fluisterde hij. ‘Wat moet die vent?’

Kodjo haalde zijn schouders op. Ook hij voelde zich allesbehalve gerust. Als iemand op je toe kwam lopen dan wist je waar je aan toe was, maar van dat geheimzinnige gedoe moest hij niets hebben.

Meneer Bos was ondertussen al een eind van het kampje afgelopen en schreeuwde, zodat de man in het bosje het ook

[p. 118]

moest kunnen horen: ‘Schieten jullie nu op! Anders zijn we nooit voor donker op Boesikondré! Kom!’

‘Vooruit,’ fluisterde de poknokker en Kodjo volgde hem naar buiten. ‘We komen!’ riep hij daarop luid.

Al gauw hadden ze zich weer bij meneer Bos gevoegd, die op een afstand op hen stond te wachten, buiten het gezicht van het kamp.

‘Zouden we hem de pas niet afsnijden?’ stelde baas Doelweit voor.

‘Hoe?’ vroeg meneer Bos.

‘Wel, als we hem bespieden en hij ontdekt ons zal hij er wel vandoor gaan. Dan verdwijnt hij waarschijnlijk in de richting van Kriekiemoffo. Als wij ons nu op het pad daarheen bevinden loopt hij ons in de armen.’

‘En dan?’

‘En dan... eh, ja dan...?’

‘We zijn geen politie en we mogen de man dus niet arresteren,’ zei meneer Bos. ‘Zolang hij maar niets van zijn gading vindt kan hij in je kamp rommelen zoveel hij wil. Als we maar zien wíe het is. Dáár moeten we goed op letten. Kodjo en ik kennen samen wel zowat alle inwoners van Kriekiemoffo en Boesikondré, dan moeten we die man toch wel herkennen, tenminste... als hij van één van die twee dorpen komt. Maar we mogen nu geen tijd verliezen.’

‘Ik ken de man tòch niet,’ fluisterde baas Doelweit. ‘Als u en Kodjo naderbij sluipen is dat beter dan drie man, want die worden eerder opgemerkt.’

‘Dat is wel zo, maar ga toch maar mee, je bent dan immers getuige! Kom mee!’

Meneer Bos leidde hen nu met een grote boog rond het kamp totdat ze aan de rand van de zwamp kwamen. ‘Nu naar voren kruipen tot we het kamp kunnen zien,’ fluisterde hij.

Op handen en voeten kropen ze over de bosgrond. Verschrikt vloog met veel geraas een vogel op, terwijl hoog boven hun hoofden in de boomtoppen enkele apen hen ontdekt hadden en behoorlijk te keer gingen. Het duurde niet lang of ze konden

[p. 119]

tussen het gebladerte door in de verte het kamp van baas Doelweit weer zien liggen. Meneer Bos hief zijn hand op en legde een vinger op de mond. Hij wees naar een bosje recht vooruit, vanwaar ze een goed overzicht zouden hebben over de omgeving van het kamp, zonder zélf ontdekt te worden.

Om daar ongezien te komen moesten ze zich echter plat op de buik naar voren werken. Na een vermoeiende kruippartij bereikten ze het bosje, waarin ze nu rechtop konden gaan zitten. Bij het kamp was alles stil en niets wees op de aanwezigheid van een indringer. Uit het bijna gedoofde vuur kwam nog wat rook, terwijl een of andere kleine viervoeter, het leek wel een bosrat, rond het kamp snuffelde naar etensresten. Alles was stil. De bladeren hingen roerloos aan de bomen terwijl het water-

[p. 120]

oppervlak in de zwamp slechts nu en dan wat kringetjes vertoonde, wanneer een vis naar lucht kwam happen. Het leek wel of het bos zich klaarmaakte voor de komende nacht.

Plotseling hief het diertje, dat nu vlak voor het kamp zat, de kop op en spitste de kleine oortjes. Met enkele grote sprongen was het verdwenen, het was blijkbaar geschrokken... waarvan...?

Meneer Bos tuurde voorbij het kampje in de richting waar hij een mens meende gezien te hebben. Inderdaad, er kwam beweging in het bosje en een man kwam eruit. Zijn hoofd ging nog schuil in het dichte gebladerte maar hij kwam naderbij.

‘Wie is dat?’ fluisterde de poknokker.

‘Kan zijn gezicht niet zien,’ fluisterde meneer Bos terug, maar op dat moment kwam de figuur geheel te voorschijn, terwijl hij omzichtig om zich heen keek.

‘De zoon van baas Tjin!’ Het was Kodjo die hem het eerst had herkend. Nauwelijks had hij dat gezegd of een tweede persoon kwam te voorschijn en alle drie herkenden ze nu direct baas Tjin zelf, de winkelier van Kriekiemoffo. De zoon keek naar zijn vader om en wenkte hem dat de kust veilig was. Behoedzaam slopen ze op het kamp toe.

‘Tjin...!’ hoorde Kodjo meneer Bos zeggen. ‘Wel verdraaid, wat moet die vent hier?’

‘Ha, ha,’ klonk het opgewonden uit de mond van baas Doelweit, ‘mooi, Tjin, nu loop je tegen de lamp. Gauwdief! Pech, kerel! Er is niets te halen!’

‘Let op, mensen,’ fluisterde meneer Bos, ‘jullie zien allebei duidelijk dat het Tjin en zijn zoon zijn, hè?’

De beide anderen knikten terwijl ze alle drie met bonzende harten de bewegingen van Tjin en zijn zoon gadesloegen.

Tjin had het eerst het kamp bereikt en keek in de richting, waarin de drie verdwenen waren. ‘Wat voerde die meneer Bos en dat bosnegerjoch hier uit?’ hoorden ze de winkelier duidelijk zeggen. ‘Als ik nu maar geluk heb!’

Tjin ging het kamp binnen, op de voet gevolgd door Tjin junior. Baas Tjin droeg een lange broek waarvan de pijpen geheel bemodderd waren. Ze hadden blijkbaar een lange wandeltocht

[p. 121]

achter de rug en zeker enige keren de kreek moeten oversteken.

‘Zullen we erop af gaan?’ opperde baas Doelweit, die, nu hij zag wie de indringers waren, weer moed vatte.

Meneer Bos dacht even na en beduidde hem zich goed gedekt te houden. ‘Nee, nee, blijf zitten,’ waarschuwde hij fluisterend. ‘We weten nog te weinig. Als het nodig is kunnen we Tjin ook in Kriekiemoffo laten inrekenen, daarover hoeven we ons nu niet druk te maken.’

‘Niet genoeg weten? Die vent komt goud stelen. Hij hoopt dat ik goud gevonden heb,’ bromde de goudzoeker nijdig. ‘Maar hij heeft een strop.’

Ze zagen de beide mannen in het kampje rond rommelen en Tjin opende de trommel, die baas Doelweit niet op slot gedaan had. Vlug graaiden zijn handen tussen de oude werkkleren van de poknokker. Ten slotte nam hij er alles met twee handen uit en smeet toen nijdig de boel weer in de trommel terug, waarna hij die weer sloot. Dat ze iets zochten was duidelijk. Zijn zoon opende alle busjes, keek in de pannen en daarna doorsnuffelden ze alle hoeken en gaten in het palmbladeren dakje. Zelfs woelde Tjin hier en daar de grond in het kamp om.

‘Die brutale kerel,’ klonk het weer opgewonden uit de mond van de poknokker. ‘Hoe durft hij!’

‘SSSttt!’ maande meneer Bos toen baas Doelweit aanstalten maakte om op te staan. ‘Blijf stil zitten. Laat hen vooral niet merken dat je hen gezien hebt.’

‘Maar in 's hemels naam, waarom?’ drong de goudzoeker aan. ‘Wat heeft dat voor nut? Moeten we die vent niet een lesje geven?’

‘Hier blijven,’ gebood meneer Bos. ‘Geduld!’

Beide mannen stonden nu rechtop in het kampje en schenen de zaak te overleggen. Ze keken nogmaals het kamp rond en ten slotte haalde baas Tjin de schouders op en stapte weer naar buiten. Daar nam hij een nog gloeiend stuk hout uit het smeulende vuur en stak daarmee een sigaret aan. Even later stapten vader en zoon in de richting van de kreek, en spoedig waren ze uit het gezicht verdwenen.

[p. 122]

‘Vreemd,’ mompelde meneer Bos.

‘Niets vreemd,’ was het onmiddellijke antwoord van baas Doelweit. ‘Die vent is een gouddief. Zag u hoe ze mijn boeltje doorzochten? Onmiddellijk als ik in de stad terug kom ga ik ze aangeven, en ik heb twee getuigen!’

‘Misschien dat het dan niet meer nodig is,’ zei meneer Bos.

‘Gaat u achter hem aan?’ vroeg Kodjo.

Meneer Bos schudde het hoofd: ‘Ik begrijp er niks van.’

De poknokker keek hem even schuin aan en ook hij schudde het hoofd: ‘Er valt weinig te begrijpen!’

Die avond werd er niet veel gesproken in het kamp van baas Doelweit. Het was voor meneer Bos en Kodjo te laat geworden

[p. 123]

om nog terug te lopen en danig geplaagd door de muskieten zaten ze rond het vuurtje, dat baas Doelweit intussen weer had aangewakkerd. Alleen in de rook van het vuur hadden ze geen last van de zwermen muskieten die tegen het vallen van de avond uit de zwamp kwamen opzetten.

Ieder was met zijn eigen gedachten bezig. Baas Doelweit en Kodjo piekerden over de brutale Tjin, die erop uit was goud te stelen. Meneer Bos piekerde over de verdwenen vijfentwintighonderd gulden.

Al heel vroeg in de ochtend kwamen Bonni en Mooiman opdagen en kon baas Doelweit weer met zijn dagtaak beginnen.

‘Veel succes aan de kreek,’ wenste meneer Bos hem toe, toen hij en Kodjo op het punt stonden de terugtocht te aanvaarden. ‘Ik denk niet dat ze je nog zullen storen!’

‘Dank u... eh... zoudt u een dezer dagen met Mooiman of Bonni een kilo gedroogde erwten en zeep kunnen meegeven? Ik geef het geld wel aan een van hen mee,’ zei de poknokker. ‘En bedankt voor uw hulp gisteravond, meneer Bos.’

‘Niets te danken, ik houd altijd wel van een avontuurtje,’ zei deze lachend. ‘Kodjo óók wel, is 't niet?’

Deze antwoordde niet maar nam zijn houwer op. ‘Gaan we, meneri?’

‘Kodjo is toch maar liever zo kort mogelijk in snekiboesi,’ voegde meneer Bos er nog aan toe.

Op de terugweg zei meneer Bos plotseling: ‘Zeg Kodjo, er kon wel eens verband bestaan tussen dat bezoek van Tjin gisteravond en dat verdwenen pakje kasaanvulling!’

Vragend en verbaasd keek de jongen meneri aan.

‘Is die baas Doelweit nooit een ogenblik alléén aan boord geweest, ik bedoel dat hij de gelegenheid zou hebben gehad ongezien in je trommel te komen?’

Kodjo dacht een ogenblik na en antwoordde: ‘Ik weet het eigenlijk niet meer precies, meneri, ik heb gedurende de reis niet zo op hem gelet. Ik dacht dat basi Tjin...’

‘Ja, dat weet ik, maar er bestaat eigenlijk niet veel bewijs!

[p. 124]

Waarom zou een ander het niet gedaan kunnen hebben?’

‘Maar basi Doelweit...’

‘Ja, maar het is niet altijd de meest verdachte, die de werkelijke dader is, Kodjo! Wat weet je eigenlijk van baas Doelweit af? Net zoveel als ik, en dat is niets!’

Maar Kodjo schudde het hoofd. Voor hem bestond er weinig twijfel, vooral nu baas Tjin ook nog geprobeerd had goud te stelen.

‘Ik geef toe dat baas Doelweit mij een aardige man toeschijnt, terwijl die winkelier van Kriekiemoffo maar een onhebbelijke kerel is, maar dat zegt nog niets.’

Ze liepen weer enige tijd zwijgend verder en toen ze het kamp van meneer Bos naderden, waarschuwde deze: ‘Denk erom, mondje dicht, Kodjo! Spreek met niemand over wat je gezien en gehoord hebt... ook niet met je vader!’

De bosnegerjongen beloofde dit, maar hij begreep er niet veel van. Hoe kon meneer Bos er nu in 's hemelsnaam aan twijfelen wie het pakje gestolen had? Ze hadden het bewijs toch gisteravond in snekiboesi gezien. Die Tjin wàs toch een dief? Hoe kwam meneer Bos nu zo ineens op basi Doelweit? Basi Tjin moest in zijn trommel geweest zijn, dat kon niet anders, en... Frederik had die brief gelezen. Dat had hij toch zèlf toegegeven. Dus dan moesten ze het in die richting zoeken en niet bij basi Doelweit, de goeie man die met zijn batée de hele dag tot aan zijn middel in de kreek moest staan en niet meer vond dan een beetje kleur!