Noodlanding in de groene hel

[p. 23]

Giftige pijlen

‘Ik ga vandaag naar de Trio's,’ zei meneer Bos toen hij opstond, nadat ze in het zand voor het kampje hadden ontbeten. Bij gebrek aan personeel was Kodjo tijdelijk weer in zijn oude functie van kok teruggeplaatst, maar behalve koken assisteerde hij meneer Bos met vele andere werkzaamheden.

‘Wie gaat er met u mee?’ informeerde de bosnegerjongen direct.

‘Jij en Jacob gaan met meneer Polderman de savanna in. Er moet nog heel wat struikgewas worden opgeruimd. Ik trek er alleen op uit.’

‘Maar u kent de Trio's haast helemaal niet,’ riep Kodjo verschrikt uit. ‘Zal ik met u meegaan?’

‘Jij kent ze toch evenmin?’ merkte meneer Bos op. ‘Ik denk dat meneer Polderman je hier best kan gebruiken.’

‘Neem Kodjo maar gerust mee!’ zei de vlieger. ‘Ik kan het met Jacob wel af. Zoveel is er niet meer te doen.’

Meneer Bos keek zijn assistent even aan en antwoordde ten slotte:

‘Oké, Pol, dan neem ik Kodjo mee. Ik ben benieuwd of ik bij de Trio's vriendelijk ontvangen word.’

‘Maar het dorp Appikalo ligt volgens de kaart toch een kilometer of vijftien hier vandaan. Je wilt toch niet op één dag heen en weer lopen? Dat haal je nooit!’

‘Nee, niet naar Appikalo, maar Lens heeft immers gisteren vanuit de lucht hier in de buurt rook zien opstijgen, noordwest van hier. Daar moet dus ook een nederzetting liggen en daar wil ik eerst heen.’

Daarop keerde hij zich tot Kodjo.

[p. 24]

‘We nemen de geweren mee, Kodjo, misschien valt er onderweg nog wat te jagen.’

Meneer Polderman was al met Jacob aan het werk op de startbaan toen meneer Bos en Kodjo het bos introkken, 't geweer over de schouder en de houwer in de hand. Al spoedig kwamen ze tot de ontdekking dat het oerwoud rond de plaats waar ze een strip wilden maken, heel erg dicht was. Met goede moed begonnen ze zich in noordwestelijke richting een doorgang te kappen. De Sipaliwini stroomde hier dicht in de buurt en ofschoon het de droge tijd was stond er nog heel wat water in. Het geluid van vallend water was duidelijker geworden en ze naderden dus het valletje dat ze gisteren ook al hadden gehoord.

‘Laten we er naartoe lopen,’ stelde meneer Bos voor. ‘Het kan hier niet ver vandaan zijn.’

Nu en dan keek Kodjo eens achterom of ze wel een duidelijk spoor achterlieten om eventueel snel de weg terug te vinden... Hij was niet zo erg op een ontmoeting met de vreemde Trio's gesteld.

Het terrein werd lager en drassig en ten slotte stonden ze aan de bovenloop van de Sipaliwinirivier, die hier een smal kreekje was, maar driehonderd kilometer naar het noordwesten als een brede, machtige stroom in de Corantijn uitmondde. Spoedig hadden ze nu ook de waterval bereikt. Van een drie meter hoge rotswand viel het water loodrecht omlaag.

Van enig wild hadden ze tot op dat moment nog niets bemerkt, maar juist toen Kodjo wilde drinken van het heldere kreekwater, werd zijn aandacht getrokken door iets dat zich op enige afstand tussen het dichte groen bewoog.

‘Meneri Bos,’ fluisterde hij geschrokken, ‘ik zag daar...’

Meneer Bos die er met zijn rug naartoe had gestaan, bromde:

‘Wat zag je, Kodjo?’

‘Ik zag... ik weet 't niet, ik dacht eerst dat het iemand was... een mens...’

‘Waar?’ vroeg meneer Bos nieuwsgierig. ‘Dichtbij?’

Kodjo wees in de richting waar hij duidelijk iets meende gezien te hebben. Maar wat 't ook was geweest, 't was nu verdwenen.

[p. 25]

‘Je loopt toch niet aan Indianen te denken?’ vroeg meneer Bos plagend, terwijl hij met zijn ogen de omgeving afzocht.

‘Het kan een hert of zoiets geweest zijn,’ luidde het ontwijkende antwoord. ‘Maar toch...’

In zijn hart was Kodjo er zeker van dat hij een mens had gezien, maar meneri zou misschien denken dat hij bang was en dingen zag die er helemaal niet waren.

‘Komaan, dan zullen we eens poolshoogte gaan nemen,’ besloot meneer Bos onmiddellijk. Hij stapte in de aangewezen richting, terwijl Kodjo voor alle zekerheid zijn geweer schietklaar hield. De jongen volgde meneer Bos met kloppend hart. ‘Voorzichtig, meneri,’ mompelde hij in zichzelf.

Op de plaats gekomen waar Kodjo dacht iets gezien te hebben vonden ze geen enkel spoor van leven. De bodem was overal bedekt met bladeren en dood hout waarin mens noch dier een spoor achterliet. Aandachtig onderzocht meneer Bos de bosgrond, maar ten slotte richtte hij zich op met de verzuchting:

‘Niets te zien. Je zult wel een dier gezien hebben. Op deze grond zie je geen spoor.’

Kodjo knikte, weinig overtuigd.

‘Zal wel...,’ antwoordde hij slechts en hing zijn geweer terug aan zijn schouder. Zwijgend kapten ze daarna enige tijd in noordwestelijke richting voort.

Het was broeiend heet onder het dichte bladerdak. Overal versperden wild groeiende lianen, die zich in alle richtingen slingerden, hun de weg, terwijl bovengrondse wortelvertakkingen het lopen moeilijk maakten. Vaak konden ze niet meer dan enkele meters voor zich uit zien.

‘We moeten nu zo langzamerhand dat dorpje genaderd zijn,’ zei meneer Bos, op zijn horloge kijkend. ‘We zijn al een paar uur onderweg. Vreemd dat we nergens een voetpad zien. In zo'n dorp komen toch voetpaden uit vele richtingen samen, zou ik zeggen. Die vlieger heeft gisteren gemeld dat hij hier ergens rook zag opstijgen.’

Nog enige tijd hielden ze dezelfde richting aan tot ze weer voor een smalle kreek stonden. Met één sprong was Kodjo aan de

[p. 26]

overkant maar toen hij omkeek, zag hij dat meneer Bos aan de oever was blijven staan en naar de grond staarde.

‘Wat is er, meneri?’ riep de bosnegerjongen. ‘Iets bijzonders?’

Meneer Bos antwoordde niet maar bukte zich, terwijl hij Kodjo wenkte naderbij te komen.

‘Wat zou je dáárvan zeggen?’ fluisterde hij toen Kodjo naast hem stond. Hij wees naar een afdruk in de kreekoever. Het was de duidelijke afdruk van een schoenzool.

‘Hier heeft iemand gelopen met schoenen aan... schoenen..., dat kan toch moeilijk van een vroegere expeditie zijn!’

Het was wel duidelijk dat die afdruk hier enige tijd geleden gezet was. Het had al weken niet meer geregend en de afdruk was droog en hard geworden. Hij moest in de regentijd gemaakt zijn.

‘Als ik niet beter wist zou ik zeggen dat we hier dicht bij de beschaafde wereld zaten... Gisteren een schoen op de strip en hier weer de afdruk van een schoen. Nog niet zo lang geleden heeft hier in elk geval iemand gelopen met schoenen aan en dat kan geen Trio-Indiaan zijn geweest.’

‘Een jager?’ veronderstelde Kodjo.

‘De dichtstbij liggende plaats waar schoenen gedragen worden is hier vier- à vijfhonderd kilometer vandaan,’ antwoordde meneer Bos beslist. ‘Hier snap ik werkelijk niets van!’

‘Maar hoe ver ligt de bewoonde wereld in zuidelijke richting?’ vroeg Kodjo.

‘Vijftien kilometer naar het zuiden loopt de Braziliaanse grens. Dat is de waterscheiding. Ten zuiden daarvan stroomt het water naar de Amazonerivier en ten noorden ervan stroomt het noordwaarts naar zee. Een eind Brazilië in wonen Saloema's, net zo'n stam als de Trio's, nòg verder zuidwaarts andere stammen, maar allemaal wilde Indianen. Pas langs de Amazone wonen mensen die schoenen dragen. Nee, 't is me een raadsel hoe we hier schoensporen kunnen vinden.’

Kodjo liepen de koude rillingen over het lijf. Geschrokken keek hij meneer Bos aan.

‘Wat denkt u, meneri?’

[p. 27]

‘Wat móet ik denken?’ vroeg deze op zijn beurt.

‘Gaat u onderzoeken door wie die afdruk daar gemaakt is?’

Kodjo keek zijn meneri onderzoekend aan.

‘Onderzoeken? Ik denk er niet aan. We zijn hier om een airstrip te maken, méér niet. Het interesseert me niets hoe die schoenafdruk hier komt...’ En onmiddellijk begon hij verder te kappen, ‘...ofschoon... het is wel vreemd.’

Zonder verder een woord te spreken kapten ze een half uur verder, nu eens west dan weer noord, tot meneer Bos bleef staan voor een omgevallen boom. Met zijn arm veegde hij zich 't zweet van het voorhoofd.

‘Onbegrijpelijk dat we geen dorp of nederzetting vinden,’ zuchtte hij. ‘We moeten vanuit de lucht nog maar eens goed kijken. Ik denk dat meneer Lens zich vergist heeft. Als er hier ergens een nederzetting ligt dan hadden we die nu allang moeten vinden, of anders op een pad uitkomen dat erheen leidt.’

‘En toch heb ik steeds het gevoel dat we bespied worden,’ fluisterde Kodjo. ‘Ik kan het niet helpen maar ik voel me helemaal niet op mijn gemak, meneri.’

‘Heb je iets gehoord, Kodjo?’ vroeg meneer Bos belangstellend. Kodjo haalde zijn schouders op en schudde het hoofd.

‘Nee, niets, meneri, maar die schoen die u gisteren op de strip vond, en die schoenafdruk aan de kreek... Het is hier zo stil in het bos... het lijkt wel of de geesten ons willen waarschuwen,’ waagde hij te zeggen.

Eigenlijk wist hij maar al te goed dat hij bij meneri niet met geesten en zulke geheimzinnige wezens aan moest komen. Blanken kenden immers maar één god en ze geloofden niet in boze geesten. Maar misschien dat er in de dorpen van de blanken geen geesten waren...

In zijn hart moest hij toegeven dat meneri Bos hem meerdere malen bewezen had dat hij het verkeerd had als hij kwade geesten ergens de schuld van gaf, maar er waren daarentegen toch ook genoeg dingen die zelfs meneri Bos niet kon verklaren. Neem nou die schoen bijvoorbeeld... maar een uitroep van meneer Bos haalde hem uit zijn overpeinzingen.

[p. 28]

‘Kom eens kijken, Kodjo, graafwespen aan 't werk!’

Op een open, zanderig plekje was een menigte graafwespen druk in de weer. Het waren mooie diertjes met zwartgeel geringde achterlijven.

‘Als je goed kijkt dan zie je dat ze allemaal met een klein groen rupsje rondlopen,’ verklaarde meneer Bos toen Kodjo gehurkt naast hem zat. De wespen schenen zich niets van de belangstelling aan te trekken.

‘Het zijn net kleine groene blaadjes,’ vond Kodjo, die onmiddellijk de onheilspellende gebeurtenissen vergeten was.

‘Ja, maar het zijn rupsen. Kijk, ze komen ermee uit het bos aanvliegen. Na ze met een steek verlamd te hebben leggen ze hun buit in het zand om een gaatje te graven.’

Het was grappig om te zien hoe vlug en behendig ze dat deden. Met de voorpoten groeven ze 't zand op en wierpen het met kracht tussen de andere poten door naar achteren. Als 't holletje diep genoeg was werd de rups er ingestopt, nadat de wesp eerst haar eitje in het rupselichaam had gelegd. Daarna maakte ze het gaatje weer met de achterpoten dicht.

‘De wesp heeft haar eitjes in die rups gelegd en de larve kan zich dus met de rups voeden.’

Kodjo keek zijn meneri met bewondering aan. Wat wist die man toch altijd veel over zulke nietige dingen te vertellen. Hij herinnerde zich dat hij het gedoe van de graafwespen wel meer had gezien, naar het was nooit in hem opgekomen ze eens nauwlettend gade te slaan. Wat was er in de natuur eigenlijk veel te bewonderen. God had zelfs de meest nietige diertjes niet vergeten...

Meneer Bos was, links en rechts kappend, alweer verder gelopen. Aan een koordje om zijn hals hing een klein kompas waarmee hij zo nu en dan de richting controleerde. Hier en daar lagen reusachtige brokken graniet alsof die hier lang geleden na een geweldige vulkanische uitbarsting waren uitgestrooid. Juist toen meneer Bos vermoeid op zo'n brok steen wilde gaan zitten, zag hij recht vooruit duidelijk enkele Indianen zich snel door het struikgewas bewegen. Hij luisterde scherp maar de Indianen

[p. 29]

waren weer even geruisloos verdwenen als ze verschenen waren.

‘Ik geloof dat je gelijk had, Kodjo,’ fluisterde meneer Bos, ‘toen je meende iemand gezien te hebben...’

Ontsteld keek de jongen meneer Bos aan.

‘Wat bedoelt u?’

‘Nou... niets bijzonders.’

Even aarzelde hij. Hij wilde Kodjo niet de stuipen op 't lijf jagen door hem te vertellen wat hij zojuist gezien had.

‘Het zou me niets verwonderen als we ons toch in de buurt van een dorp bevonden.’

‘Maar er is hier nergens een pad,’ merkte Kodjo terecht op.

‘Dat is zo, maar... je dacht toch iemand gezien te hebben?’

Kodjo knikte, maar keek meneer Bos niet begrijpend aan.

‘Nou... ik kan me natuurlijk vergissen maar ik meende toch ook iets gezien te hebben...’ Hij duidde met zijn houwer in de richting waar hij enkele Indianen gezien had. Het moment was te kort geweest om ze goed op te nemen maar ze waren in elk geval bijna geheel naakt en ze droegen pijl en boog. Ze schenen niet van plan te zijn de blanke indringer met zijn helper openlijk tegemoet te treden.

‘Ik zie niets,’ mompelde Kodjo, toen hij over de eerste schrik heen was. ‘Wat gaat u doen?’

‘Doen? Niks, we zoeken rustig verder en doen net alsof we niemand gezien hebben. We kùnnen immers niets doen? Ze zijn kennelijk bang voor ons.’

Toen ze op de plek kwamen waar meneer Bos de Indianen gezien had, vonden ze ook hier weer geen enkel spoor dat erop wees dat hier zojuist mensen gelopen hadden. Zelfs geen afgebroken takje.

Meneer Bos had ze toch heel duidelijk gezien, er was geen twijfel mogelijk. Ze hadden hier dus te doen met oerwoudbewoners die zich snel en geruisloos als dieren door het woud konden bewegen zonder een spoor achter te laten.

‘Zouden ze niet op ons schieten?’ vroeg Kodjo, terwijl hij zich tegen een zware boomstam drukte.

‘Ik heb nooit gehoord dat Trio's gevaarlijk zijn. Ze zullen mis-

[p. 30]

schien niet op de komst van de blanken gesteld zijn, maar ik geloof niet dat ze ons vijandig gezind zijn, dat waren ze toch tijdens onze expeditie ook niet. Ze zijn zeker geschrokken van ons vliegtuig!’

Dat was voorlopig de enige verklaring.

Grote grillig gevormde luchtwortels, slingerplanten, omgevallen boomstammen, stekelpalmen en granietrotsen versperden hun hier de weg en 't was een raadsel hoe die geheimzinnige Indianen zich door dit dichte woud zo snel en geruisloos konden verplaatsen.

‘Zal ik eens een schot afvuren?’ vroeg Kodjo die er wel wat voor voelde de Indianen bang te maken.

‘In geen geval, we willen hen immers niet afschrikken. Integendeel, we moeten proberen hen op te sporen, met hen in verbinding te komen en hun vertrouwen te winnen,’ antwoordde meneer Bos overtuigd. ‘Maar één ding lijkt me vrij zeker. Waar Lens gisteren die rook heeft gezien is géén dorp of nederzetting. Misschien heeft daar een groepje Indianen een potje zitten koken... eh, ze zullen van 't motorgeronk van ons vliegtuig wel erg geschrokken zijn. We zullen nog even verder zoeken en dan gaan we terug. Ik ben benieuwd hoe ver meneer Polderman en Jacob gekomen zijn. Misschien kunnen we vanmiddag nog wel even een vliegtochtje maken. Dan weten we precies in welke richting de dorpen liggen.’

Meneer Bos legde zijn hand op Kodjo's schouder.

‘Kom, Kodjo, we gaan terug!’ Hij keek eens op zijn kompas en gaf daarna met zijn arm de richting aan. Boven hun hoofden klonken de verschrikte gilletjes van de doodskopaapjes, die hier overal in grote kolonies in de boomtoppen te vinden waren.

Spoedig hadden ze weer het watervalletje bereikt vanwaar ze dezelfde weg terug naar de strip namen. Ze behoefden verder maar hun eigen ‘kepi's’ te volgen. Zo noemt men in Suriname de kapsneden die een woudloper links en rechts maakt om zijn weg terug te vinden.

Kodjo liep voorop en meneer Bos had moeite hem bij te houden, zo snel ging hij.

[p. 31]

‘Een ogenblik, Kodjo,’ riep meneer Bos hem toe. Een blik achterom had hem geleerd dat ze achtervolgd werden, zonder dat echter een der Indianen tevoorschijn kwam.

‘We worden achtervolgd. Ze willen precies weten en zien wat we uitvoeren... wacht...’

Meneer Bos haalde iets uit zijn zak dat hij speciaal voor dit doel had meegenomen. Het was een bosje bloedrode kralen dat hij op een grote rotssteen legde. Hij draaide zich in de richting van de achtervolgers, waarvan echter niets te bespeuren was, en riep met beide handen aan zijn mond: ‘Fri fri!’ wat in de Triotaal ongeveer betekent: ‘vrienden’. Dat had meneer Bos tijdens de expeditie geleerd.

Ze wachtten een ogenblik en toen riep hij nogmaals ‘fri fri’, maar de Indianen vertoonden zich niet. Het was een onplezierige gewaarwording, gezien te worden zonder zelf iemand te zien en de wetenschap dat de Trio's over dodelijk giftige pijlen beschikten stemde Kodjo allerminst gerust. Overigens klopte ook het hart van meneer Bos sneller dan normaal, maar onzichtbaar voor Kodjo! Het was echter wel duidelijk dat de Trio's voorlopig geen kwaad wilden, anders hadden hun pijlen al veel eerder door de lucht gesnord.

Langzaam liep meneer Bos, aarzelend gevolgd door Kodjo, de Indianen tegemoet om te tonen dat hij in elk geval niet bang voor hen was, maar ze kregen geen mens te zien. Geruisloos en onzichtbaar trokken de Indianen zich blijkbaar terug en op het ‘fri fri’-geroep van meneer Bos reageerden ze niet.

‘Vandaag geen Trio's,’ besloot meneer Bos ten slotte en sloeg weer de richting van de savanna in, de kralen als een teken van vriendschap op de steen achterlatend.

In de loop van de middag bereikten ze het kampje aan de rand van de airstrip waar ze in de verte meneer Polderman en Jacob nog druk aan het kappen zagen. Ze hadden het vliegtuig in de schaduw van een hoge boom geduwd. Verschrikt greep Kodjo plotseling meneer Bos bij de arm. Hij wees naar een van de palen die het palmbladeren dakje boven hun hangmatten ondersteunden. Er stak een lange pijl in...

[p. 32]

Meneer Bos trok het ding uit het hout en keek in het rond.

‘De Trio's zijn hier geweest,’ mompelde Kodjo met een trilling in zijn stem.

‘Het is tenminste een Indiaanse pijl,’ gaf meneer Bos toe, ‘maar... ik kan me niet indenken dat deze pijl van de Trio's afkomstig is. Vroegere expedities hebben nóóit last gehad met de Trio's...’

‘Een waarschuwing misschien?’ meende Kodjo voorzichtig.

Het begon er maar raar uit te zien...