Nederlandsche bellettrie 1857-1876. Deel 2

[p. 202]

Proeven van briefstijl.

1. Een zakelijke stijl.

Een gehuwd Kreool te Batavia, wien het huwlijk meer doornen dan rozen baarde, schrijft aan een praktizijn:

WelEdel Gestrenge Heer,

Ik en mijn vrouw skeidt tusschen tafel en bet. UwEdelgestr. kom morgen de boel in orde mak.

Met enz.

2. Een stijl met hindernissen.

Een industrieel te Batavia, tevens schutter te paard, schrijft aan den kommandant van het korps:

WelEdelGestrenge Heer:

In 1864 werd ik opgeroepen om te worden ingedeeld bij de Bataviasche Schutterij, en geplaatst bij de 4de kompanie. Niet lang was ik Schutter, of ik werd op verzoek overgeplaats bij de Kavaljerie, die ik als een korp delliete beschouwde.

Niettegenstaande mijne trouwe opkoms en er nog nimer aanmerkeningen op mijn prestassie als kavaleris zijn gemaakt geworden, ben ik seder jaren gepasseer geworden bij elke bevordering tot brigade dier. Ik zie dat men zonder proteksi zeer moeijelijk een rang bij de kavalerie kan verkrigen, en

[p. 203]

aangezien er lievelingen zijn, die mij steeds zullen voorbijgaan, zoo verzoek ik U bij de eerste promosie aan mij te willen denken, daar de door mij gedane rikklames tot disver niet geholpen hebben.

Na hartelijke groete,

N.,

maakt, repareert en verkoopt alle soorten van... tegen een civiele prijs.

3. Een majestueuse stijl.

In het Amsterdamsche Handelsblad schrijft professor Opzoomer aan zijne leerlingen en vrienden, die beproefd hadden door het schenken van eene fraaije schrijftafel en boekenkast hem aan zijne studeerkamer te boeijen:

Leerlingen en Vrienden!

Vóór ik den vaderlandschen grond verlaat, om aan de boorden van den Rijn een rustigen zomer te genieten, u allen mijn vaarwel en mijn innigen dank!

Gij hebt mij den negenden Juni tot een der schoonste dagen mijns levens gemaakt. Het valt licht, vijf en twintig jaren met ijver te arbeiden, waar de arbeid zooveel waardeering vindt.

De blijken uwer liefde, mijne leerlingen van vroeger en van later tijd, zijn mij dierbaar. Door u, hetzij ge mijn richting bleeft volgen, hetzij gij andere wegen koost, met dankbaren geest te worden herdacht, acht ik mijn beste loon. Tot u heb ik niet vruchteloos gesproken.

En gij, die niet tot mijne studenten hebt behoord, en die u toch uit alle deelen der maatschappij wildet vereenigen, om mij uw belangstelling te toonen, uw toegenegenheid heeft mij diep getroffen. Onder u vond ik naast den eenvoudigen maar degelijken landbouwer de eerste mannen der wetenschap en van het werkzame leven. Zoo vertegenwoordigt gij in waarheid het volk, en hebt van de achting en de liefde des volks mij een onvergetelijk bewijs geschonken.

[p. 204]

Gij hebt den wensch geuit, dat ik niet rusten zou van mijn werk, maar ijverig en moedig voortgaan op den ingeslagen weg. De tàak, mij door u opgelegd, neem ik met blijdschap aan. Zoolang God mij het leven spaart, wijd ik dat leven aan de hoogste belangen van mijn land. Blijve uwe liefde mij het werk licht maken!

Utrecht, 20 Juni 1871.

OPZOOMER.

4. Een stille stijl.

De generaal Von Moltke schrijft aan een Duitschen dichter, die te zijner eer een vers in het licht en hem daarvan een exemplaar zond:

Geëerde Heer,

Een dichter mag verdichten. Gij vergelijkt mij bij een der groote mannen van het verleden; maar deze zijn voornamelijk in tegenspoed groot geweest, en wij hebben niets dan geluk gehad. Noem het geluk, beschikking van 't noodlot, leiding der Voorzienigheid, - menschen alleen hebben 't niet gedaan. Het is gebeurd ten gevolge van omstandigheden, die we niet kunnen scheppen noch in onze magt hebben. Ik zeg met paus Adriaan: de daden van de besten der menschen hangen af van de tijden, waarin zij leven.

VON MOLTKE.