Brieven. Deel 2. 1876-1886

[p. 187]

Aan Dr. Jan ten Brink.

Parijs, 30 Januarij '81.

Waarde Heer Ten Brink,

Dank voor uw vriendelijke letteren van 24 dezer, en gefeliciteerd met de voltooijing uwer Novellen-trits! Heb ik U goed begrepen, dan is uw oogmerk geweest, in dit derde en laatste gedeelte nogmaals een op zichzelf staand geheel te leveren: den strijd van een modernen Pyrrhus en eene moderne Hermione, met op den achtergrond eene even aangeduide Andromaque. Een uitstekend onderwerp! Mijn eenige bezwaar tegen uwe behandeling is het volgende. Uit de lectuur van het Verloren Kind is ten slotte voor mij opgerezen het tragisch beeld van Ds. Walker, uit de lektuur van de Familie Belmonte het tragisch beeld der rectorsvrouw. Zoo stijgen ook uit Eene schitterende Carrière zeer duidelijk de beelden van Arnold en Suze voor mij op; maar ik zou met U willen redetwisten over de vraag, of het tragische beelden zijn. Scherp geteekend, hartstogtelijk, bloedig zelfs, dit zijn ze onmiskenbaar; maar tragisch? Hermione beging eene onvoorzigtigheid, toen zij naar Epirus vertrok; maar het was eene nobele onvoorzigtigheid. Aan Pyrrhus' handen kleefde heel wat bloed, maar zijne liefde voor Andromache, die hem ontrouw maakte aan Hermione, was een held niet onwaardig. Zoo zou men ook Reelandt vergiffenis kunnen schenken, als hij Adèle niet enkel uit berekening had liefgehad. Zoo zou men ook deernis kunnen gevoelen met Suze, als zij

[p. 188]

haar beste pand (stijl van Vader Cats) zorgvuldiger had weten te bewaren. Ik erken, dat gij regt hadt, slechts te geven wat gij wildet geven; maar ik beweer geen ongelijk te hebben, wanneer ik de oude rectorsvrouw en den ouden predikant poëtischer beelden vind, dan dezen jongen man, en deze jonge weduwe van een dag. Luimige poëzie, - alle vormen laat ik toe, zoo er maar poëzie in zit. Bewijs mij, dat uw Arnold en uw Suze niet slechts zijn ‘deux franches canailles’, niemand kan daaromtrent in twijfel verkeeren, - maar dat zij tevens zijne ‘deux canailles poétiques’; bewijs mij dit, en ik zal erkennen dat het groote publiek, wanneer het (en dit zal ongetwijfeld gebeuren) uwe Schitterende Carrière de voorkeur geeft boven de Familie Belmonte en zelfs boven het Verloren Kind het regt aan zijne zijde heeft. Voor uwe eigenliefde kan het slechts vleijend zijn, dat uw romans tot zulke twistvragen aanleiding geven.

Met belangstelling zie ik ook het vervolg van Schimmel's roman in Nederland tegemoet, gelijk ik U gelukwensch met het succès van het Kattebelletje. De hernieuwde kennismaking met uwe fraaije citaten uit Hooft's brieven aan Tesselschade, was mij zeer welkom. In de Warnarkwestie sta ik aan uwe en aan Thijm's zijde. Eene zuiver-archeologische vertooning van het blijspel is ongetwijfeld denkbaar; maar in klein comité, niet voor een gemengd hedendaagsch schouwburgpubliek.

Met vriendschappelijke gevoelens,

Uw dienstvaardige.