Brieven. Deel 2. 1876-1886

[p. 108]

Aan dezelfde.

Parijs, 6 Januarij '79.

Hooggeachte Mevrouw,

Ik moet mij schamen, U zulk een vervelenden brief geschreven te hebben. Met bezigheden overladen te zijn, is zoozeer mijn normale positie, dat het dááraan niet kan hebben gelegen.....................................

Gelooft U werkelijk, dat X. in een der Haagsche couranten iets onvriendelijks over mijne lezing gezegd heeft? Mij kwam dit niet onder de oogen. Men zond mij alleen het Haagsche Dagblad, waarin een welwillend verslag voorkwam; haast even lang als mijn lezing zelf. Overigens kan het mij niet véél schelen. Ik beschouw het houden van verhandelingen als eene daad van dévouement, waaraan voor den spreker het genoegen verbonden is, deze en gene goede kennis te ontmoeten.

Het best heb ik mij in den Haag geamuseerd bij U, en bij Simon van den Berg aan huis, wiens vrouw ik allerlei vertellen moest van haar zoon, die te Batavia tot onze huisvrienden behoorde. Met den vader ben ik naar het Mauritshuis geweest. Oók heel genoegelijk. Met zijne denkbeelden over kunst, kan ik mij best vereenigen; en met welgevallen bespeurde ik, dat hij evenmin als uw echtgenoot, mededoet met het nieuwe Haagsche schilderschooltje, dat onder wederzijdsche zelfverheerlijking het penseel hoe langer hoe dieper in den aschpot doopt.

Mevrouw ***? Ik heb haar maar tien minuten kunnen

[p. 109]

afstaan, veel te weinig, maar juist genoeg om een prettigen indruk te ontvangen van haren eenvoud, hare natuurlijkheid en hare openhartigheid. Toen ik haar aanmoedigde met schrijven voort te gaan, antwoordde zij: ‘Verbeeld u, ik kan het niet meer!’ Dit kwam er zoo zonder eenige gemaaktheid uit, dat ik het wel gelooven moest. Te eerder geloof ik het, omdat het eene geliefde litterarische theorie van mij is, dat sommige wezenlijke talenten werkelijk maar één bloeitijd hebben; en men te hunnen aanzien onregt pleegt, wanneer men altijd meer, altijd meer, van hen verlangt. Te Haarlem heb ik indertijd een jong schilder gekend, die in hetzelfde geval verkeerde. Uzelve zijt een uitzondering op den regel; en ik kan mij levendig voorstellen, dat mevrouw ***'s artistieke kortademigheid zich door eene zoo standvastige inspiratie als de uwe, aangetrokken gevoelt. Het bewijst dat zij gemoed heeft; en als loon voor hare onbaatzuchtigheid wensch ik haar toe, dat op haar Lente eenmaal een Sint-Janslot volgen moge. Ik zou het aardig gevonden hebben, een kijkje van haar man te bekomen; doch die was op dit uur niet thuis, en ik heb mij tevreden moeten stellen met het lieve Westfriesche-gezigtje van zijn vrouw.

Den laatsten dag van mijn verblijf in Holland heb ik doorgebragt te Dordrecht bij mijn zwager Van Deventer. Dat is een ideaal gezin. Na weldra vijf en twintig jaren huwelijks, een viertal volwassen dochteren en zonen, met een lieve schoondochter in het vooruitzigt. Doch welk een stad is Dordrecht! En Haarlem! En Leiden! Hoe het komt weet ik niet, maar al die plaatsen doen mij aan het opgegraven Pompeji denken; en men kan

[p. 110]

het er alleen uithouden, verbeeld ik mij, wanneer men, zooals mijn zwager Van Deventer, er van den ochtend tot den avond zijne bezigheden heeft.

Uit Paramaribo ontving ik berigt, dat mijn broeder en zuster, die tien jaren geleden derwaarts vertrokken, in Junij of Julij aanstaande ‘met verlof’ naar Europa zullen komen. (Mijn broeder is president-direkteur van de Surinaamsche Bank, en het gaan met verlof wordt bij zulke instellingen behandeld alsof het militairen gold.) Het plan is, dat zij eerst naar Parijs zullen komen, en dan naar Holland, zoodat de primeur der blijdschap van het terugzien, voor ons zal zijn.

Laast U ooit het drama Montjoye van Octave Feuillet? Dit wordt hier tegenwoordig, in het Théâtre der Vaudeville, uitstekend gegeven. Tot besluit van Gideon's vakantie togen wij er eergisteren heen, en genoten van sommige partijen in het stuk, en doorgaans van het bewonderenswaardig spel. De Franschen hebben het daarin tot eene hoogte gebragt, die de illusie volkomen doet zijn.

Uit dit staaltje van uithuizigheid kunt U zien, dat uwe wenschen voor onze gezondheid in het nieuwe jaar, aanvankelijk reeds vervuld worden. Vrouw en zoon dragen mij voor den heer Bosboom en voor uzelve hunne vriendelijke groeten op. Wil daarbij de mijne voegen, en mij met de meeste onderscheiding gelooven

Uw gehoorzame.