Brieven. Deel 2. 1876-1886

Aan denzelfden.

Parijs, 12 Augustus '78.

Waarde Heer Ten Brink,

Mijn wensch is, de Brusselsche feesten van 22 dezer te vermijden. Uit de programma's, die mij onder de oogen kwamen, blijkt niet, dat er karakteristieke historische optogten zullen plaats hebben; en die alleen zouden mij interesseren.

Vermoedelijk dus zal ik eerst omstreeks 25 dezer te Brussel komen; en niets zou mij aangenamer zijn, dan U daar te ontmoeten. Mijn adres (want eerst ga ik naar Antwerpen) zou ik uw vriend Rooses kunnen opgeven.

[p. 90]

Welligt vind ik bij hem nadere berigten omtrent U, en of de bevalling van mevrouw Ten Brink voorspoedig afgeloopen is. Laat ons dus in elk geval afspreken, dat zoo U mij een of ander te melden heeft, dit geschieden zal onder het adres van den heer Rooses.

Gisteren of eergisteren werd mij bijgaande circulaire toegezonden. Gaat het U als mij, dan vindt U twintig franken een te hooge som, doch mogelijk kent U personen of inrigtingen, die er dat geld voor zouden overhebben. Vindt U een inteekenaar, dan zou dit meteen eene geschikte gelegenheid zijn, om de statuten der Société des Gens de Lettres aan te vragen, want het opgegeven adres 5 Rue Geoffroy Marie (eene dwarsstraat van den U bekenden Faubourg Montmartre) is de zetel der Société, en van haar is ook alles uitgegaan wat betrekking had op het jongste Congrès Littéraire.

Ik stel mij niet voor, dat de Maatschappij van Letterkunde te Leiden iets voor de zaak doen zal, maar ik wilde in het openbaar eere geven aan wie eere toekomt, en met U ben ik het eens, dat men beginnen moet met in den boezem der Maatschappij een voorstel te doen. U zult zien dat er van de zaak niets teregt komt, tenzij door letterkundigen in aktieve dienst, en in de eerste plaats door uzelven het initiatief genomen wordt. Onze professorale rustbewaarders hebben voor zulke zaken geen hart: en dit kan niet verwonderen, want zij aten levenslang uit de staatsruif, en ondervonden nooit wat het inheeft, te moeten leven van zijn pen. Veel meer zou ik verwachten van de hulp van vermogende individuën, zooals de heer Kneppelhout of de heer Banck. Onder uwe Haagsche kunstvrienden zijn er zeker, die U

[p. 91]

kunnen zeggen, op welke wijze indertijd Arti et Amicitiae ontstaan is. Arti et Amicitiae moet het model zijn, dunkt mij; ik meen: de opvatting der letteren als kunst en van ons schrijvers als artisten. Om de zaak tot stand te brengen is een hoofdvereischte: een oprigtings-kapitaal, te verstrekken door één of meer vermogende mannen, die verstand hebben van geldzaken. Het behoeft geen aalmoes te wezen. Even goed als een schrander bankier met winst eene Levensverzekering-maatschappij, kan een deskundige zonder risico een Société des Gens de Lettres oprigten. De oude Taylor hier te Parijs, heeft geheel alleen drie of vier zulke fondsen opgerigt: Société des Gens de lettres, Société des auteurs dramatiques, Société des compositeurs de musique, etc. Ware het niet, dat wij in Nederland altijd met alles eene halve eeuw achteraankomen, dan zou iets dergelijks bij ons al sedert lang bestaan.

Van uwe opgaven omtrent de spreekbeurten in ‘Oefening kweekt kennis’ neem ik in dank nota en hoor wel nader van U, welke week in November het best gelegen komt.

Zou professor X. U niet aan eenige aankondigingen voor uw Kunst- en Letterbode kunnen helpen? Mijn hemel, wat heeft zulk een hoogleeraar anders te doen, dan boeken te lezen, en daarover zijne meening op te schrijven?

Kent U den Groningschen heer Dr. Penon? Enkele malen vond ik van hem in den Spectator korte opstellen die ik met genoegen las. En wie is J. de Koo, die dezer dagen Aart Admiraal, in den Gids, zoo breedvoerig beoordeelde? Inderdaad, aan recensenten is in Nederland

[p. 92]

geen gebrek; zoo weinig, dat men Aart Admiraal welligt genoegen zou doen, en de letteren eene dienst zou bewijzen, zoo men hem juist thans eene novelle vroeg, of zoo iets. Mijns inziens althans bezit, of bezat hij weleer, meer talent dan een oningewijde uit die recensie zou opmaken.

In het aangenaam vooruitzigt, U eerlang te Brussel te ontmoeten, en met mijne beste wenschen wat den afloop der groote huiselijke gebeurtenis betreft

Uw dienstwillige.