Brieven. Deel 1. 1847-1876

[p. 205]

Aan dezelfde.

Pasoeroean, Donderdagochtend, 21 Julij.

Lieve Vrouw,

Gisteren middag, tegen twaalf ure ben ik na 4½ uur rijdens hier aangekomen. Mijn eerste gang is geweest naar den resident. Deze heeft mij heel beleefd ontvangen, doch zonder mij te logeren te vragen. Ik heb daarom (en mijne vrijheid lijdt daarbij geene schade) mijn intrek genomen in het logement, dat hier bij uitzondering zeer zindelijk en zeer goed ingerigt is. In den vooravond heb ik op zijn uitnoodiging nogmaals Van Spall bezocht; den na-avond heb ik doorgebragt bij den heer S., Agent der Handelmaatschappij en célibatair, die zich sedert dertig jaren in Indië bevindt, zeer beleefd, zeer humaan, en zeer voor mij geporteerd. Heden-ochtend ga ik in den omtrek van Pasoeroean eene of twee suikerfabrieken bezigtigen.

Ziedaar, al wat ik U tot nog toe van deze plaats (die overigens geheel en al een provinciestad is) zeggen kan. De reis van Soerabaja herwaarts is volstrekt niet vermoeijend. De weg (een gedeelte van den grooten weg over Java) is breed en effen, en voert langs eene onafgebroken reeks van rijst- en suikervelden. Het plantsoen bestaat meest uit klapperboomen en bamboe. Overal heerscht blijkbaar groote welvaart. De bevolking op de passars, die men langs of doorrijdt, ziet er tevreden en welgedaan uit. Het geheel maakt (minus de gelaatskleur van dat volkje), den indruk van een Geldersch land-

[p. 206]

schap; behalve dat men hier en daar aan den horizont of wat digter bij, bergtoppen aanschouwt.

Ik ben U nog eenige bijzonderheden schuldig omtrent mijn verblijf te Soerabaja. Met Bergsma, die volkomen vriendelijk voor mij is, heb ik een bezoek gebragt bij Thieme, uitgever van het Soerabajaasch Handelsblad. Thieme is een zeer jong mensch (vooral naar het uiterlijk te oordeelen); zijne vrouw is eene van de jongere kinderen uit de familie van dien majoor der kavallerie Nouhuijs, die ook te Haarlem in garnizoen gelegen heeft en wiens oudste dochter (een dilettant-chanteuse) gij U misschien herinneren zult. Ook Mevr. Thieme is, naar ik hoor, zeer muziekaal. Ik vond het bezoek in die woning zeer aangenaam; ook omdat Thieme en zijn vrouw mij toeschenen de leer toegedaan te zijn, dat ‘wij hier (in Indie, meen ik) geen blijvende woonstede hebben.’

Nu nog een woordje over Mevr. Anemaet, waar ik maandagavond heb gedineerd. Die dame is stellig de elegantste en fashionableste jonge vrouw, die ik in Indie nog ontmoet heb: eer groot dan klein, wat blond en wat bleek, met een delicaat voorkomen, en bijzonder goed gekleed. Bij Anemaet aan huis is alles, zonder somptueus te zijn, zeer bevallig ingerigt. Zijne diners doen aan die van Potgieter denken. De gasten waren: Bergsma, Matthiessen, een der heeren Rose, en mijn persoon. Over het algemeen verloochent Anemaet zich te mijnen aanzien in het geheel niet.

Tot op dit oogenblik (acht dagen na mijn vertrek!) heb ik nog geene tijding van U. O hoe wensch ik dat alles op Kramat goed moge gaan! Ik weet niet of gij het aan mijne brieven bespeuren kunt, maar ik ben

[p. 207]

weder niet vrolijk. Alles gaat goed, maar er is niets in mij dat juicht. En ik ben toch nog pas in mijn 43^ste. O mensch, o lot, o eeuw! Enfin! van die bespiegelingen is het einde sedert lang zoek.

Wees met Gideon hartelijk gegroet en gekust van

Uw getrouwen.

[1869.]