Leven en werk van Georg Everhard Rumphius (1627-1702). Een natuurhistoricus in dienst van de VOC

[p. 342]

Bijlage 3
Bibliografie

Aa, A.J. van der. Biographisch Woordenboek der Nederlanden. J.J. van Brederode: Haarlem, 1826.

Album Studiosorum Academiae Lugduni Batavae, 1675-1875. Hagae Comitum: apud Martinum Nijhoff. 1875.

Akveld, L. en Jacobs, E.M. De Kleurrijke Wereld van de VOC. Uitgeverij Thoth: Bussum, 2002.

Argensola, B.L. Conqvista de las Islas Malvcas. Al Rey Felipe III, N[uestr]o S[eñ]or. Escrita por el Licen[cia]do Bartolome Leonardo De Argensola. Capellan de la Magestad de la Imperatriz y Retor de Villahermosa. Por Alonso Martin: Madrid, 1609.

Aydon, C. Charles Darwin. Carroll & Graf Publishers: New York, 2002.

Baldeus, Ph. Naauwkeurige Beschrijvinge van Malabar, Coromandel en het machtige Eiland Ceijlon. Amsterdam, 1672.

Baldini, Enrico. Una Singolare Raccolta Xilologica Scomparsa II ‘Centone’ di G.E. Rumph. In Museologia Scientifica van de Associazione Nazionale Musei Scientifici, Orti, Botanici. Giardini Zoologici Acquari. Anno XII- N. 1-2-Gennaio-Giuno 1995.

Ballintijn, G. RUMPHIUS de blinde ziener van Ambon. De Haan: Utrecht, 1944.

Ballintijn, G. RUMPHIUS, si buta dari Ambon yang dapat melihat. Alih bahasa Frans Rijoli. Diterbitkan oleh Perpustakaan Rumphius di Ambon. April 2003. Dit is een vertaling in de Bahasa Indonesia van de belangrijkste delen van Ballintijns Boek.

Battutah, Ibn. The travels of Ibn Battutah Abridged, introduced and annotated by Tim Mackintosh-Smith. Picador Macmillan Ltd: London, 2002.

Battûta, Ibn. Voyageurs Arabes. Ibn Fadlân, Ibn Jubayr, Ibn Battûta et un auteur anonyme; Textes traduits, présentés et annotés par Paule Charles-Dominique. NRF, Gallimard: Bibliothèque de la Pleiade, 1995. pp. 372-1050.

Bayle, Pierre. Dictionnaire Historique et Critique, cinquième Édition. Quatre Tomes. Amsterdam, Leide, La Haye, Utrecht: 1740.

Biblioteka Akademia NAYK. Leningrad, oktiaber 1973. ‘54 Facsimiles van aquarellen [van Maria Sibylla Merian, wb] uit de collectie van het Archief van de Akademie voor Wetenschappen van de USSR’. Herausgegeben von Ernst Ullmann, Leipzig. Edition Leipzig: DDR, 1974 in 1800 Exemplaren. Druck: Grafischer Großbetrieb ‘Völkerfreundschaft’ Dresden.

Biographie Nationale de Belgique. Publiée par l'Académie Royale des Sciences, des Lettres et des Beaux Arts. 28 Tomes et 16 Suppléments. Bruxelles, 1866-1944. Du Petit-Thomas et L.M.A. Aubert.

Biographie Universelle, Ancienne et Moderne. 52 Vol. Michaud Frères: Paris, 1811-1828.

Bibliotheca Nitidissima sive Catalogus Librorem Nicolaus Witsen. Solomonem en Petrum Schouten: Amsterdam, 1747.

[p. 343]

Bidez, Joseph. Keizer Julianus. Uitgeverij Het Spectrum: Utrecht / Amsterdam, z.j.

Bijbel. Volgens het besluit der nationale synode gehouden te Dordrecht in de jaren MDCXVIII en MDCXIX. Dit is de ‘Staten-Bijbel’.

Bloys van Treslong Prins, P.C. Origineele bescheiden van en over Georgius, Everhardus Rumphius. Tijdschrift voor Indische Taal-. Land- en Volkenkunde, Batavia 1929, afl. 3 en 4.

Blussé, L. Bitters Bruid. Een koloniaal huwelijksdrama in de Gouden Eeuw. Uitgeverij Balans: Amsterdam, 1997.

Blussé, L, en Ooms, I. (red.) Kennis en Compagnie. De Verenigde Oost-Indische Compagnie en de moderne Wetenschap. Uitgeverij Balans: Amsterdam, 2002.

Böeseken, A.J. Jan van Riebeek en sy gesin. Tafelberg Uitgewers Beperk: Nasionale Boekdrukkerij Beperk, Elsiesrivier, Kaapprovinsie, 1974.

Böeseken, A.J. Jan van Riebeek en sy gesin. Tafelberg Uitgewers Beperk: Nasionale Boekdrukkerij Beperk. Elsiesrivier, Kaapprovincie, 1974.

Bor, Livinus A. De Vlaming van Outshoorns Oorlogen in Ambon. Tot Delf[t]: Bij Arnold Bon. 1663.

Boxer, C.R. João de Barros. Portuguese Humanist and Historian of Asia. XCHR Studies Series No. 1. Ashok Kamar. Concept Publishing Company, New Delhi, India. First edition printed by: Sunsil Composing Company Ajay Palace, Naraina: New Delhi, 1981.

Brandt, G. Het leven en bedrijf van den Heere Michiel de Ruijter. Amsterdam 1687.

Buijze, W. - De VOC-Benteng ‘Amsterdam’ op het eiland Ambon. Moesson, Amersfoort: October 1994, pp. 26-27. - Restauratie Waterpoort Nieuw Victoria. Moesson, Amersfoort: April, 1995, p. 23. - De Blinde Ziener van Ambon. Leven en werk van Georg Everhard Rumphius. Moesson, Amersfoort: Februari, 1996. pp. 19-22. - Over een vergeten fort en een verloren kanaal. Moesson, Amersfoort: October, 1996: pp. 24-25. - Het Spookhuis aan de Nekkebrekerssteeg. Moesson, Amersfoort: Maart, 1697, pp. 15-17. Hierin komt ook Valentijn ter sprake. - Geboortehuis Rumphius ontdekt. Moesson, Amersfoort: Maart, 1697. p. 10. - Rumphius' woonhuis op Ambon. Moesson, Amersfoort: September 1998, p. 33. - Een Postbus tussen twee oceanen. Moesson, Amersfoort: Februari 1999, p. 20. Zie ook Moesson, April 1999. - Johan Maurits Mohr (1716-1775) een sterrekundige in Batavia. Moesson, Amersfoort: October, 2000, pp. 36 en 37. - De Kokospalm van de Zee, Moesson, Amersfoort: November, 2001. pp. 34-35. - Buijze, W. De Natuurhistoricus Georg Everhard Rumphius en zijn bezoek aan de Tafelbaai, 1653. In Quarterly Bulletin of the National Library of South Africa. Uitgegee deur die Vriende van die Nasionale Biblioteek van Suid Afrika, Kaapstad, Vol. 56, No. 1 September 2001.

[p. 344]

- Buijze, W, Rumphius' Reis naar Portugal 1645-1648. Een onderzoek. Uitgegeven in Den Haag, 2002. - Buijze, W. Riwayat Hidup Rumphius dari Buku ‘De Generale Lantbeschrijvinge van het Ambonse Goevernement’ oleh G.E. Rumphius. Transkripsi Catatan dan Daftar Kata-kata, serta Biografie Baru. Naskah terjemahan ini hanya menyangkut bagian yang membahas tentang ‘De Levensbeschrijving van Rumphius’ halaman xiii-xxxvii. Alih bahasa oleh Frans Rijoli, Ambon, 2003. - Buijze. W. Multatuli op Ambon. In ‘Over Multatuli’ No. 38. Multatuli Genootschap pp. 16-22. [zonder jaar]

Camões, Luís De. Os Lusíadas / Les Lusiades. Robert Laffont. Fundação Calouste Gulbenkian: Lisboa, 1992. Édition bilingue.

Camões, Luís De. Líricas. Lello & Irmão - Editores: Porto, 1980.

Carletti, Francisco (1594-1606) Voyage autour du Monde. Ed. Chandeigne: Paris, 1999.

Caron, François. Le Puissant Royaume du Japon. Ed. Chandeigne: Paris, 2003.

Catalogus Librorum Isaaci de l'Ostal de Saint Martin. Batavia, 1696: veiling van 28 mei 1696. KITLV-afschrift van de gedrukte tekst van een exemplaar uit familie-bezit. KITLV plaatscode H 390.

Catalogus Librorum viri reverendi Fr. Valentijn. Apud Albeits & van der Kloot. Hagae Comitum, Febr. 1728.

Chambelle, J.G. de. Mercenaires Français de la VOC. La route des Indes hollandaises aux XVII siècle. Chandeigne: Paris, 2003.

Chardin, Jean. Dagverhaal der Reis van den Ridder Chaumont na Persien en Oost-Indien, door de Swarte Zee en Colchis. Uit het Fransch in 't Nederduits gebracht door G. van Broekhuijzen, verciert met schoone kopere figuren t' Amsterdam bij Sander van der Jouwer, boekverkooper in de Heere-straat en Compagnie. Anno 1687.

Coenen, Adriaen. Het Visboeck, De wereld volgens Adriaen Coenen 1514-1587. Tekst van Florike Egmond. Walburgpers: Zutphen, 2005.

Commelin, Izaäk. Begin ende Voortgangh van de Vereenigde Nederlantsche geoctroijeerde Oost-Indische Compagnie. Bij Jan Jansz: Amsterdam 1646.

Conti, Nicolò de. Voyage aux Indes (1414-1439). Geneviève Bouchon & Anne-Laure Amilhat-Szary, traduction Diane Ménard. Collection Magellane, édition Chandeigne: Paris, mai 2004.

Cortés Cortés, Fernando. Espionagem e Contra-espionagem numa guerra peninsular 1640-1668. Livros Horizonte Limitada: Lisboa 1990.

Cortés Cortés, Fernando. Guerra e Pressão Militar nas Terras da Fronteira (1640-1668). Livros Horizonte Limitada: Lisboa, 1990.

Crane, N. Mercator the man who mapped the planet. Henry Holt & Co: New York, 2003.

Daelmans, AEgidius. In: Kronijk van het Historisch Genootschap gevestigd te Utrecht. 24ste Jaargang, 1868 vijfde serie, vierde deel. Hierin pp. 619-695 met een kort relaas van de ‘Indiaansche Aantijkeningen’ door Daelmans. Kemink en Zn: Utrecht 1868.

[p. 345]

Dagh-register gehouden int Casteel Batavia van 't passeerende daer ter plaetse als over geheel Nederlandts-India. Vanaf 1624 tot en met 1682. Martinus Nijhoff: Den Haag, 1896-1931.

Dagh-registers van het Kasteel Zeelandia, Taiwan, 1629-1662. In vier delen. J.L. Blussé, W.E. Milde en Ts'ao Yung Ho. Rijksgeschiedkundige Publicaties: Den Haag, 1996.

Dam, Pieter van. Beschrijvinghe van de Oostindische Compagnie. F.W. Stapel. Boek I, Dln. 1 en 2, Boek II Dln. 1, 2 en 3. Boek III, 1 Deel. Martinus Nijhoff: Den Haag, 1927-1942. Deel IV idem. C.W.T. Boetzelaer van Asperen tot Dubbeldam. Martinus Nijhoff: Den Haag, 1954.

De Wereldbinnen Handbereik. Nederlandse kunst- en rariteitenverzamelingen, 1585-1735. Catalogus Amsterdams Historisch Museum. Waanders Uitgevers Zwolle, 1992.

Dermoût, M. Verzameld Werk. Querido: Amsterdam 1974.

Dessins Originaux Des Raretés D'Amboina par G.E. Rumphius. Dit is een collectie tekeningen in grijze tinten die door F. Pieters en R. Moolenbeek in het jaarboek van het Ned. Gen. v. Bibliofielen, 2004 het ‘Kunstboek van Schijnvoet’ wordt genoemd.

Devreese, J.T. en Van den Berghe, G. Wonder en is gheen wonder. De geniale wereld van Simon Stevin 1548-1620. Davidsfonds: Leuven, 2003.

Dieffenbach, Ph. in Urgeschichte der Wetterau, zugleich als Beitrag zur Alterthumskunde. Druck von C. W, Leske: Darmstadt, 1843.

Dijksterhuis, E.J. De Mechanisering van het Wereldbeeld. 8ste druk Meulenhoff: Amsterdam, 1998.

Een Wereldreiziger op Papier. De atlas van Laurens van der Hem (1621-1678). Snoeck-Ducaju & Zoon: Stichting Koninklijk Paleis (is Stadhuis op de Dam) Amsterdam, 1992.

Enciclopaedia Italiana di Scienze, Lettere ed Arti. Instituto Giovanni Treccani: Roma, 1929-1960.

Encyclopaedie van Nederlandsch Indië. 4 Delen en 3 Supplementen. Ed, Stibbe e.a.: Den Haag, M. Nijhoff, 1917-1932.

Encyclopedie van de Bijbel. Beek, M.A., Sevenster, G. e.a.: Elsevier, Amsterdam / Brussel, 1977.

Encyclopedia Universal Illustrada Europeo Americana. En 70 tomos y 41 suplementos. Hijos de J. Espasa editores: Barcelona, 1930-1996.

Fennema, A. François Valentijns Oud en nieuw Oost-Indien’. In Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman. Jaargang 21, nummer 1, 1998.

Festschrift der Deutschen Akademie der Naturforscher Leopoldina, 1652-2002. 350 Jahre Leopoldina - Anspruch und Wirklichkeit. Herausgegeben von Benno Parthier, Halle (Saale) und Dietrich von Engelhardt, Lübeck. Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina, Halle (Saale) 2002.

Fitzler. A. Lebensbeschreibung Ernst Casimir zu Solms Greifenstein (1620-1648) Archiv Unterlagen, Braunfels am Lahn: Januar 1997.

Flacourt, E. de. Histoire de la Grande Isle Madagascar. Paris, 1658.

[p. 346]

Flacourt, E. de. Dictionnaire de la Langue de Madagascar, avec quelques mots du language des Sauvages de la Baie de Saldagne, au Cap de Bonne Espérance: Paris 1658.

Flavii Iosephi. Des hoochberoemden Joodschen historischrijvers [in] twintig Boeken. Te weten vanden ouden Joodschen geschiedenissen: Tot Leijden. Bij Jan Paets Jacobszoon, 1602. (Fol 187, col. 4). Over het ‘Testimonium Flavianum’, daar ingebracht door Eusebius, bisschop van Caesarea tussen 250 nC en 320 nC. [JG]

Flavius, Josephus. De Joodse Oorlog & Uit mijn leven. Ambo klassiek: Baarn 1992. Vertaald ingeleid en van aantekeningen voorzien door F.J.A.M. Meijer en M.A. Wes. [JO].

Flavius, Josephus. Antiquitates Judaicae. Collection Loeb.[AJ].

Flavius, Josephus. De Oude Geschiedenis van de Joden. Vertaald, ingeleid en van aantekeningen voorzien door F.J.A.M. Meijer en M.A Wes. Ambo: Amsterdam, 2005. [OG].

Forfatter-Lexicon. Ehrencron-Müller. 12 Banden, Aschehoug & Co: København, 1924-1935.

Frikius, Ch. / Hesse, E. / Schweitzer, Ch. Drie seer Aenmerckelijcke Reijsen nae en door Velerlei Gewesten in Oost-Indien, gedaen van Christophorus Frikius chirurgijn, Elias Hesse Bergschrijver, Christophorus Schweitzer. boekhouder. Yeder bijsonder, van 't Jaer 1675 tot 1686 met beright van den Bantamschen Oorlog en de Silladaische Goutmijn van Sumatra. Vertaalt door S. de Vries. Utrecht: bij Willem van de Water, boekverkoper, 1694.

Fróis, Luis. Traité de Luis Fróis S.J. (1558) Sur les contradictions de moeurs entre Européens & Japonais. Traduction Xavier de Castro & Robert Schrimpf. Chandeigne: Paris, 1994.

Galland, Antoine. Le Voyage à Smyrne. Un manuscrit d'Antoine Galland (1678). Chandeigne: Paris 2000.

Galvão, António. Tratado das Ilhas Malucas. (No 16 da série) História das Missões do Padroado Português do Oriente. Alfa SA, Biblioteca da expansão Portuguesa: Lisboa, 1989.

Galvão, António, Tratado dos Descubrimentos. (No 13 da série). Alfa SA, Biblioteca da expansão Portuguesa: Lisboa, 1989.

Garcia Da Orta. Colloqios dos simples, e drogas, he causas mediçinais da India, e assi dalgu[m]as frutas achados nella onde se tratam algu[m]as causas tocantes a mediçina pratica, e outras causas boas para saber. Co[m]postos pelo Doutor garçia dorta; fisico del Rey nosso senhor, ho licenciado Alexos diaz: falcam desembarcador da casa da supricaçã[o] inquisidor nestas partes. Empresso en Goa por Joãnes de endem, as X dias de Abril 1563 annos. Traduction en Français Colloques Des Simples et des Drogues de L'Inde. Traduit du portugais par Sylvie Messinger Ramos, António Ramos et Françoise Marchand-Sauvagnargues. Thesaurus Actes Sud: Arles, 2004.

Gelder, R. van. Het Oost-Indisch avontuur. Duitsers in dienst van de VOC (1600-1800): Sun: Nijmegen, 1997.

Gilgamesj Epos. Vertaald uit verschillende grondteksten, ingeleid en geannoteerd door Herman Van Stiphout. Sun: Nijmegen 2001.

[p. 347]

Gijsels, Aert. Grondigh verhael van Amboina 1621. In Kroniek van het Historisch Genootschap te Utrecht. 27st Jg. 1871 6e serie II, pp. 348-494 uit het archief van Hilten. Kemnich en Zoon: Utrecht, 1872.

Godée-Molsbergen, E.C. Rumphius' Schelpen te Florence. In ‘Mededeelingen van het Nederlandsch Instituut te Rome’; Tweede reeks. Deel 1, pp. 163-167. Uitgegeven vanwege het Departement van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. Gedrukt ter Algemeene Landsdrukkerij: Den Haag, 1931.

Gonsalves de Mello, José Antonio. Tempo dos Flamengos. Influência da Ocupação Holandesa na Vida e na Cultura do Norte do Brasil. Governo do Estado de Pernambuco: Recife, 1978.

Graaf, De H.J. De Geschiedenis van Ambon en de Zuid-Molukken. T. Wever: Franeker, 1977.

Grande Enciclopédia Portuguesa e Brasileira. Edição Enciclopedia Limitada. Lisboa / Rio de Janeiro, 1945.

Greshoff, M. (ed.) Rumphius Gedenkboek, 1702-1902. Koloniaal Museum te Haarlem: 15 juni 1902.

Grove, R.H. The transfer of Botanical Knowledge between Asia and Europe, 1498-1800. In: Journal of the Japanese-Netherlands Institute, Vol III, pp. 160-176. Tokio, 1991.

Grove, R.H. Green imperialism. Colonial expansion, tropical island Edens and the origins of environmentalism, 1600-1860. Cambridge University Press: Cambridge, 1995.

Gunn, M and L.E. Codd. Botanical Exploration of Southern Africa. Introductary volume to the flora of Southern Afrika. Botanical Research Institute by A.A. Balkema: Kaapstad, 1981.

Haan, F. de. Oud Batavia. Gedenkboek, Deel I en II. G. Kolff & Co.: Batavia, 1922. Platen Album: G. Kolff & Co.: Batavia, 1923.

Haan, F. de. Priangan. De Preanger-Regentschappen onder Nederlandsch Bestuur tot 1811. Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen. Deel I, 1. Overzicht. 2. Personalia: Kolf & Co: Batavia, 1910. Deel II, 1. Bijlagen, 2. Excursen. Idem 1910.

Haan, J. en Uljée, H. en Carmejoole P.J. Indische Geschiedenis. J.B. Wolters' Uitgevers-Maatschappij n, v. Groningen-Den Haag-Batavia: 1932.

Habiboe, R.R.F. Tot Verheffing van mijne Natie. Het leven en werk van François Valentijn (1666-1727). Van Wijnen: Franeker, 2004.

Haasse, H.S. Sleuteloog, roman. Querido: Amsterdam, 2002.

Hart, M. 't. Wie God verlaat heeft niets te vrezen. Arbeiderspers: Amsterdam, 1997.

Hanauer Geschichtsblätter, Neue Folge nos 3-4 / Hanau, 1919. p. 168. FSBA. A. 23.6, II 57.4, ein Brief dd. 17 Januar, 1633.

Heij, C.J. Ambon zoals het was. Verkenningen op de Molukken. Eig. Uitg. Rotterdam, 2003.

Heiler, Carl. Geschichte des staatlchen Gymnasiums zu Hanau, vormals ‘Hohe Landesschule’ in den ersten Jahrzehnten seines Bestehens von 1607 bis 1665: Hanau, 1925.

[p. 348]

Hem, L. van der. Een wereldreizigerop Papier (1621-1678). Stichting Koninklijk Paleis (is Stadhuis op de Dam) te Amsterdam: Snoeck-Decaju & Zoon, 1992.

Heniger, J. Hendrik Adriaan van Reede tot Drakenstein (1636-1691 ) and Hortus Malabaricus. A contribution to the History of Dutch Colonial Botany. A.A. Balkema: Rotterdam, Boston, 1986.

Hessische Familienkunde. Zeitschrift: April-Juni 1968. Band 9, Heft 2. Über J.Ph. Sipman.

Het machtige Eyland Ceylon en de VOC. Een bundel artikelen van verscheidene auteurs, o.a. Heniger. SDU-uitgeverij: Den Haag, 1988.

Heyndrickx, J. (ed). Philippe Couplet S.J. The man who brought China to Europe. Monumenta serica, Monograph series XXII. Styler Verlag: Nettetal, 1990.

Homerus. Ilias & Odyssee. Vertaling W.A. Schwartz. Atheneum -Polak & van Gennep: Amsterdam, 1986.

Huijgens, Christiaan. OEvres Complètes. Publiées par la Societé Hollandaise des Sciences. Martinus Nijhoff: La Haye, 1888-1950. XXII Tomes.

Hulshof, A.H.A. Van Reede tot Drakestein. Journaal van zijn verblijf aan de Kaap in: Bijdragen en Mededelingen van het Historisch Genootschap te Utrecht. Deel 62, Keunink en Zn NV; over de Dom te Utrecht, 1941.

Hulugalle, H.A.J. Ceylon of the early travellers. Tharanjee Prints: Colombo, 1999.

Icke, V. Christiaan Huygens in de onvoltooid verleden toekomende tijd. Historische Uitgeverij: Groningen, 2005.

Israel, J.I. Radical Enlightenment. Philosophy and the Making of Modernity (1650-1750). Oxford University Press, 2001.

Jaarboek van het Nederlands Genootschap voor Bibliofielen, 2004, pp. 111-133. Rare schelpen en schaaldieren door F. Pieters & R. Moolenbeek. De Buitenkant: Amsterdam 2005.

Jacobs, H. sj. Documenta Malucensia Deel I (1542-1577). Serie Monumenta Historica Societatis Iesu. Roma, 1974.

Jong, M. de en Wittop Koning, D.A. Facsimile-uitgave van Garcia da Orta's Aromatum et simplicium aliquot medicamentorum apud Indios nascentium Historia uit 1667 (dit is de latijnse vertaling van Carolus Clusius). B. De Graaf: Nieuwkoop. 1963.

Joyce, P. Cape Town. New Holland Ltd. London / Cape Town, 1995.

Karsten, M.C. The old Company's Garden at the Cape and its superintendents, involving an Historical Account of Early Cape-Botany. Maskew Miller Ltd. Cape Town. 1951.

Kennis en Compagnie. Red. L. Blussé en H. Ooms: Uitgeverij Balans, 2002.

Kirsch, P. Die Reise nach Batavia. Deutsche Abenteurer in Ostindien 1609 bis 1695. Ernst Kabel: Hamburg. 1994.

Klerk, Reinier De. Belangrijk verslag van Banda en de Omliggende Eilanden. Met eene korte beschrijving van Banda in het bijzonder en de Molukken in het algemeen, van 1795 tot 1894, door C.A.M. Van Vliet. Den Haag, 1894.

Knaap, G.J. Memories van overgave van gouverneurs van Ambon in de zeventiende en achttiende eeuw. RGP, Kleine Serie 62. M. Nijhoff: Den Haag. 1978.

[p. 349]

Kraft, E.S. Andreas Cleyer, Tagebuch des Kontors zu Nagasaki auf der Insel Decima. (20-10-1682 bis 5-11-1683). Bonner Zeitschrift für Japanologie. Band 6. J. Kreiner: Bonn, 1985.

KORAN. Een weergave van de betekenis van de Arabische tekst in het Nederlands, Fred Leemhuis. Fibula / Unieboek bv: Houten, 2002.

Lans, P.C. Rozengain een der eilanden van de Bandagroep. Een goudmijn in de toekomst. Nijgh en van Ditmar: Rotterdam 1872.

Lebedeva, Irina N. ‘De Nalatenschap van Maria Sibylla Merian in Sint Petersburg’. In Peter de Grote in Holland. Culturele en wetenschappelijke betrekkingen tussen Rusland en Nederland ten tijde van tsaar Peter de Grote. Tentoonstellings Catalogus van het Amsterdams Historisch Museum. Uitgave Thoth: Bussum, 1996.

Leibbrandt, W.A. Precis of the Archives of Cape of Good Hope. W.A. Richard & Sons, Cape Town. 1. Riebeeck's Journal &c. Dec. 1651-dec 1653. Part I. (1897). 2. idem, Part III. (1897). 3. Letters Received 1695-1708. (1895).

Lentz, Ch. Der Idsteiner Schloß. Beiträge zu 300 Jahren Bau- und Kulturgechichte. Schulz-Kirchner Verlag: Idstein, 1994.

Lequin, F. Het Personeel van de Vereenigde Oost-Indische Compagnie, in Azië in de achttiende eeuw, meer in het bijzonder in de vestiging Bengalen (2 delen). Proefschrift: Leiden, 14 juni 1982.

Leupe, P.A. Herbert de Jager. In Bijdragen Taal-, Land. en Volkenkunde, 16 (1869) pp. 67-97.

Leupe, P.A. Georgius Everhardus Rumphius, Ambonsch Natuurkundige in de zeventiende eeuw. In Verhandelingen der Koninklijke Akademie van Wetenschappen, 12 (pp. 1-63). C.G. van der Post: Amsterdam, 1871.

L'Honoré Naber, S.P. Reisebeschreibungen von Deutschen Beamten und Kriegleuten im Dienst der Niederländischen West- un Ost-Indischen Kompagnien 1602-1797. 13. Bände. Martinus Nijhoff: Den Haag, 1930-1932.

Loderichs, M.A. (red) Rumphius' Wonderwereld. Zeventiende-eeuwse natuurbeschrijvingen uit Ambon. Walburg Pers: Zutphen, 2004. Een bloemlezing van teksten uit Rumphius' Amboinsch Kruidboek en D'Amboinsche Rariteitkamer.

Lópes de Castanheda, Fernão. Historia do Descubrimento e Conquista da Índia pelos Portugueses. In Tesouros da Litteratura en da História. Tomo I, Livros 1, 2, 3, e 4. Tomo II. Livros 5, 6, 7, 8 e 9. Lello & Irmão Editores: Porto, 1979.

Luther, Martin. BIBLIA / das ist / die gantze Heilige Schrifft Deudsch. Mart. Luth. Wittemberg. Begnadet mit Kürfurstlicher zu Sachsen freiheit. Bedruckt durch Hans Lufft. M.D.XXXIIII.

Maalouf, Amin. Les Croisades vues par les Arabes. C.J. Lattès: Paris, 2001.

Mackintosh-Smith. The Travels of Ibn Batutah. Picador: London, 2002.

Martelli, U. Le Collezioni de Giorgio Everardo Rumpf. Aquistate dal Granduca Cosimo III de Medici. Una volta essistenti nel Museo di Fisica e Storia Naturale di Firenze. Estratto da un catalogo manuscritto dal Prof. Giovanni Targioni-

[p. 350]

Tozzetti per Cura di Ugolino Martelli, Professore pareggiato nella Università di Pisa. Tipografia Luigi Niccolai: Firenze, 1903.

Melani, Atto. De Geheimen van het Conclaaf. Bezorgd door Monaldi en Sorti. Uitgeverij De Bezige Bij: Amsterdam 2005.

Merian, Maria Sibylla. Kunstenares en Natuuronderzoekster (1647-1717). Tentoonstellings-Catalogus. Teylers Museum. Becht: Haarlem, 1998.

Michel, W. Von Leipzig nach Japan. Der Chirurg und Handelsmann Caspar Schamberger (1623-1706), Iudiciumverlag Gmbh: München, 1999.

Michel, W. Texst des Scheibens an Scheffer vom 20. Dezember 1683. In Dokufutsu Bungaku Kenkyu. No. 41 (Fukuoka, Augustus, 1991) pp. 15-98.

Miedema, J. en Reesink, G. One head, many faces. New Perspectives on the Bird's Head Peninsula of New Guinea. Verhandelingen van het KITLV, No 219. KITLV-Press: Leiden, 2004.

Molewijk, G.C. 't Verwaarloosde Formosa. Walburg Pers: Zutphen, 1991.

Molière, J.B.P. Le Malade Imaginaire. Comédie en trois actes. Lectures Classiques, No. 23.

Montesquieu. Lettres Persanes, suivis de Le temple de Gnide. Préface Pierre Audiat. Bordas, ‘Les grands Maîtres’ 1949.

Müller, U. ‘Die Natur zu erforschen zum Wohle der Menschen’. Idee und Gestalt der Leopoldina im 17. Jahrhundert. Festschrift und Ausstellung der Stadt Schweinfurt anlässlich des 350. Jahrestage der Gründung der Deutschen Akademie der Naturforscher Leopoldina. 17. Januar 2002- 31 März 2002. Schweinfurt 2002.

Multatuli. Volledig Werk. Van Oorschot: Amsterdam. 1973-1995.

Nabokov, Vladímir. Speak Memory. An Autobiography Revisited. Penguin Books, 1982.

Nadler, S. Spinoza. Uitg. Atlas: Amsterdam, 2001.

Needham, J. Science and Civilisation in China. Vol I-VII in 21 banden. Cambridge University Press.

Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek. Molhuysen, P.C. Blok. P.J en K.H. Kossman. Sijthoff's Uitgevers-Maatschappij: Leiden, 1927.

Nouvelle Biographie Générale depuis les temps les plus reculés jusqu'à nos jours. Publiée par M.M. Firmin-Didot et Cie, sous la direction de M. Höffer. Librairie de Firmin-Didot Rue Jacob 56: Paris, 1857-1877.

Oliveira Martins, J.P. História de Portugal. (20-ste druk). Guimarães Editores: Lisboa 1991.

Os, H. van. Moederlandse geschiedenis. Uitgeverij Balans: Amsterdam, 2005.

Ovidius Naso Publius. Metamorphosen. Vertaling M. d'Hane-Scheltema. Athenaeum-Polak & van Gennep: Amsterdam, 1999.

Pabbruwe, H.J. Dr Robertus Padtbrugge (Parijs 1637-Amersfoort 1703), dienaar van de Verenigde Oost-Indische Compagnie, en zijn familie. Duerinck bv: Kloosterzande, zonder jaar.

Padbrugge, R. Zie: Tijdschrift voor Neêrlands Indië.

Parrinder, G. African Mythology. The Hamlyn Publishing Group Ltd: Middlesex. 1967.

[p. 351]

Peters, M. ‘Nicolaes Witsen en Gijsbert Cuper two seventeen-century Dutch Burgomasters and their Gordian Knot’ (pp. 111-150) in Lias. Sources and documents relating to early history of ideas. APA-Holland University Press: Amsterdam en Maarssen, 1989.

Pieris, P.E. Ceylon the Portuguese Era. Vil I. Tisara Prakasakayo Ltd.: Dehiwala, Sri Lanka, 1992.

Pieris, P.E. Ceylon and the Hollanders 1658-1796. Third edition. Asian Educational Services: New Delhi/Madras, 1999.

Quispel, G. Het Evangelie van Thomas. Uit het Koptisch vertaald en toegelicht. In de Pelikaan: Amsterdam, 2004.

Rentes de Carvalho, J. Portugal. Vertaling H. Lemmens. Arbeiders Pers: Amsterdam, 1992.

Reve, G.K. van het. De ongelooflijke slechtheid van het opperwezen. Van Oorschot: Amsterdam, 1987.

Ridjali, nu Rijali. Hikayat Tanah Hitu. Dit handschrift waarvan Rumphius delen bezat, was in 1977 onderwerp van een proefschrift door Dr. Z.J. Manusama aan de Universiteit van Leiden. De titel van het proefschrift is: Historie en de sociale structuur van de Ambonse eilanden in het algemeen en van Uli Hitu in het bijzonder tot het midden van de 17de eeuw.

Rijoli, Frans. Riwayat Hidup Rumphius. Dari buku ‘De Generale Lantbeschrijvinge van het Ambonsche Gouvernement’. Diterbitkan oleh Perpustakaan Rumphius di Ambon: 28 Pebruari 2003.

Rijk, H. De. Zenit. Tijdschrift voor weer- sterrekunde en ruimteonderzoek. maart 2001, pp. 132-135.

Rijpma, E. De ontwikkelingsgang der Historie. Dl. 2 A. 1500 tot 1789. J.B. Wolters: Groningen, 1958.

Roever, A. de. De Jacht op Sandelhout. De VOC en de tweedeling van Timor in de zeventiende eeuw. Sun Amsterdam, 2003.

Scalliet, M.O. Antoine Payen Peintre des Indes Orientales. Research School CNWS: Leyde, Pays-Bas, 1995.

Schierbeek, A. Anthoni van Leeuwenhoek. Krüseman: Den Haag, 1963.

Schmalkalden, C. Die wundersamen Reisen des Caspar Schmalkaldens nach West- und Ostindien 1642-1652. Nach einer bisher unveröffentlichten Handschrift bearbeitet und herausgegeben von Wolfgang Joost. Edition Leipzig DDR: 1983.

Schoeman, K. Armosijn van die Kaap, Voorspel tot vestiging. 1415-1651. Human & Rousseau: Kaapstad, Pretoria, Johannesburg, 1999.

Schoeman, K. Armosijn van die Kaap, die Wêreld van 'n slavin 1652-1733. Human & Rousseau: Kaapstad, Pretoria, Johannesburg, 2001.

Schoeman, K. Die Suidhoek van Afrika, geskrifte oor Suid-Afrika uit die Nederlandse tyd, 1652-1806. Protea Boekhuis: Pretoria, 2002.

Schoute, D. De Geneeskunde in dienst der Oost-Indische Compagnie in Nederlandsch-Indië. J.H. De Bussy: Amsterdam, 1929.

Schreurs msc, P.G.H. Fernando Oliveira: Viagem de Fernão Magalhães. ‘The Voyage of Fernand Magellan. From the original Portuguese Manuscript in the University Library of Leiden (The Netherlands) by Pierre Valière (1976). Translitteration

[p. 352]

and English translation by Pieter Scheurs, msc (2002) Published by the National Historical Institute, Manila. Van het portugese manuscript. Prólogo do viage[m] de fernão de Magalhães, na dema[n]da de Maluco por el rey de castella. Naar Mss. Voss. Lat. F. 41, folia 239r-245v, van de Rijks- Universiteit te Leiden.

Schröder, P.H. Van Aalmoes tot Zwijntjesjager. Erven Thomas Rap, Vijverhof: Baarn, 1980.

Schulze, F. Georgius Everhardus Rumphius (1628-1702) {muß sein 1627-1702} und das wissenschaftiche Netzwerk seiner Zeit. In Rudolstädter nat. hist.. Schr. 12, 3-15. Dezember, 2004.

Schutte, O. Repertorium Nederlandse vertegenwoordigers in het buitenland. 1584-1810. M. Nijhoff: Den Haag, 1976.

Siebold, P.F.B. von. Von Siebold's Reis naar het hof van de shôgun in het jaar 1862. Hotai Publishing: Amsterdam, 2005.

Silva Saturnino Monteiro, A. Da. Batalhas e Combates da Marinha Portuguesa. Vol. I até VII. Livraria Sà Da Costa Editora: Lisboa, 1995.

Silva, M.J. Da en Beumer, W.G.M. Illustrations and Views of Dutch Ceylon. 1602-1796. Serendip Publications: London / E.J. Brill: Leiden, 1998.

Sirks, M.J. Indisch Natuuronderzoek. Een beknopte geschiedenis van de beoefening der natuurwetenschappen in de nederlandsche koloniën. Koloniaal Instituut: Amsterdam, 1915.

S'Jacob, H.K. De Nederlanders in Kerala 1663-1701. Memorie en instructies betreffende het commandement Malabar van de Verenigde Oost-Indische Compagnie. Martinus Nijhoff: Den Haag, 1976.

Sommervogel, C. Bibliothèque de la Compagnie de Jésus. Première Partie: bibliographie, Tome II. Oscar Schepens: Bruxelles / Alphonse Picard: Paris.

Spinoza, Benedictus. Theologisch-politiek tractaat. Vertaling door F. Akkerman van Tractatus theologico-politicus. Wereldbibliotheek: Amsterdam 1997.

Stapel, F.W. Geschiedenis van Nederlandsch Indië. 5 Dln. Joost van den Vondel: Amsterdam, 1938-1940. [GNI]

Stapel, F.W. Het Bongaais Verdrag. De Vestiging der Nederlanders op Makassar. Wolters: Groningen / Den Haag, 1922. [BV]

Stapel, F.W. Gouverneurs-Generaal van Nederlandsch Indië. W.P. van Stockum & Zn: Den Haag, 1941. [GG]

Steinl, G. Überlegungen welcher der Solmsichen Junggrafen aus Greifenstein, Georg Eberhard Rumpf in Holländische Dienste gezogen habe. Archivunterlagen, Notizen: Hungen, 1996.

Stevin, Simon. Wonder en is gheen wonder. De geniale wereld van Simon Stevin 1548-1620. Door J.T. Devreese en G. Vandenberge. Davidsfonds: Leuven 2003.

Stokram, Andries. Korte beschrijvine van de ongeluckige Weêr-om-Reys van het Schip Aernhem. Amsterdam: J. van Duisberg, boeckverkooper in de Stilsteegh, 1663.

Stoskopff, Sébastien, 1597-1657. Un mâitre de la nature morte. Musées de Strassbourg: 1997.

Struijs, Jan Jansz. Drie aanmerkelijke en seer rampspoedige Reijsen door Italien, Griekenlandt, Lijflandt, Moscovien, Tartarijen, Meden, Persien, Oostindien,

[p. 353]

Japan en verscheijden andere gewesten. Aangevangen anno 1647, en voor de derde en laatste Reijse t'huis gekomen in 1673. Bij Jacob van Meurs, op de Keijsers-Graft, en Johannes van Someren, in de Kalverstraat: t'Amsterdam, 1676.

Stuers, F.V.A. de. Zie Tijdschrift voor Neêrlands Indië.

Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek. Uitgegee vir die Raad van geesteswetenskaplike navorsing. Tafelberg Uitgewers Beperk, 1976.

Tautz, K. Die Bibliothekare der Churfürstlichen Bibliothek zu Cölln an der Spree. Beitrage zur Geschichte der Preussischen Staatsbibliothek in siebzehnten Jahhundert. 53. Beiheft zum Zentralblatt für Bibliothekwesen. Leipzig: Otto Harrassowitz, 1925. En daarin pp. 126-133.

Taylor, J.G. Smeltkroes Batavia Europeanen en Euraziaten in de Nederlandse Vestigingen in Azië. Wolters-Noordhoff: Groningen, 1988.

The Economist, 25 september 2004. Digital bioprospecting. Finding drugs in the library. Researchers are searching for new medicines lurking in old herbal texts ‘in the Ambonese Herbal, a 17th-century medical text compiled by Georg Everhard Rumpf’: pp. 94-95.

Theunisz. J. Carolus Clusius. Het merkwaardige leven van een pionier der Wetenschap. P.N. Van Kampen: Amsterdam 1939.

Thom, H.B. Journal of Jan van Riebeeck. Vol. 1, 1651-1655. For the ‘Van Riebeeck Society’. A.A. Balkema: Kaapstad/Amsterdam 1952.

Tijdschrift voor Neêrlands Indië. 8e Jaargang, Dl. 1, Batavia 1846. 1 R. Padtbrugge; De Badjorezen pp. 35-41. 2 Stuers, F.V.A. de. De Sago-boom der Molukko's. pp. 367-374.

Troostenburg de Bruijn, C.A.L. van. Biografisch Woordenboek van Oost-Indische Predikanten. P.J. Milborn: Nijmegen 1893.

Ullmann, E. Leningrader Aquarelle. [van Maria Sibylla Merian] Herausgegeben von Ernst Ullmann. Druck Grafischer Großbetrieb ‘Völkerfreundschaft’: Dresden, (DDR) 1974.

Valentijn, F. Oud en Nieuw Oost-Indiën, in vijf Delen. bij Joannes van Braam Dordrecht en bij Gerard Onder de Linden, Amsterdam (1724-1726).

Valentini, M.C. Museum museorum. Johann David Zunners: Frankfurt am Main, 1704.

Varthema, Ludovico di. Voyage de Ludovico di Varthema en Arabie & aux Indes orientales (1503-1508). Traduction de Paul Teyssier, notes Luís Filipe Thomaz. Collection Magellane, édition Chandeigne: Paris, novembre 2004.

Veldkamp. J.F. In: Flora Malesiana Bulletin. B(1) Febr. 2002. ‘15 june 2002, 300th anniversary of Rumphius' death’. 13 (1) 2002, pp. 7-13.

Veldkamp, J.F. In: Flora Malesiana Bulletin. 13 (2), 2002, pp. 143-152. ‘Mestica Calappa, The Coconut Pearl, Trick or True?’.

Voltaire. Candide. Librairie Générale Française: 1972.

Wall, van de, V.I. De Nederlandsche Oudheden in de Molukken. M. Nijhoff: Den Haag, 1928.

Wallace, A.R. The Malay Archipelago. Tynron Press Scotland: 1989.

Walraven, W. Brieven aan familie en vrienden. 1919-1942. Van Oorschot: Amsterdam, 1966.

[p. 354]

Werger-Klein, K.E. Barber-surgeons and the transfer of Botanical and Medical Knowledge between Europe and Japan in the second half of the Seventeenth Century. In: Journal of the Japanese-Netherlands Institute, Vol. III, Tokio. 1991.

Werken Historisch Genootschap Utrecht: De twee reizen van Cosimo de Medici, Prins van Toscane door de Nederlanden (1667-1669). Journalen en documenten uitgegeven door G.J. Hoogerwerff in de derde serie No. 41. Johannes Müller: Utrecht 1919.

Wessels, C. s.j. De geschiedenis van de RK-missie in Amboina vanaf haar stichting door den H. Franciscus Xaverius tot haar vernietiging door de O.I. Compagnie, 1546-1605. NV. Dekker & van Vegt en J.W. van Leeuwen. Nijmegen, 1926.

Wilson, Edmund. De Boekrollen van de Dode Zee. Uitgeverij de Bezige bij: Amsterdam, 1957.

Wit, H.C.D. de, (ed.) Rumphius Memorial Volume. Uitgeverij en Drukkerij Hollandia NV: Baarn, 1959.

Witsen, Nicolaes, Aeloude en Hedendaagsche Scheepsbouw en Bestier [&c] Doorgaens verciert met vele kopere platen. 2 delen in folio in 1 band. C. Commelijn: Amsterdam, 1671.

Witsen, Nicolaes. Noord en Oost Tartarije, ofte Bondig ontwerp van eenige dier Landen en Volken welke voormaals bekent zijn geweest [...] De Noorder en Oostelijkste gedeelten van Asia en Europa. Verdeelt in twee stukken. t'Amsterdam bij François Halma, Boekverkoper op de Nieuwendijk, 1705.

Wormser, C.W. Frans Junghuhn. Uitg. W. van Hoeve: Deventer, 1940.

Zandvliet, K. (ed.) De Nederlandse Ontmoeting met Azië, 1600-1950. Rijksmuseum, Amsterdam. Tentoonstellings-Catalogus. Waanders Uitgeverij: Zwolle, 2002.

Zedler, Johann Heinrich. Grosses volständiges Universal-Lexicon. Leipzig und Halle: 1732-1750. In 64 Banden en 4 supplementen. Er bestaat ook een ‘nachdruck, 1961-1964’, Graz, Österreich.