Rock 'n' roll

[p. 57]

III Hoe slecht waren de Dolly Dots?
Over meiden en meidengroepen toen en nu

Angela, Angéla (‘Sjeel’), Ria, Esther, Patty en de in 1985 reeds uitgetreden Anita bestaan niet meer als Dolly Dots. Ze hebben hun afscheidsconcert gegeven en ze zijn ieder hun eigen weg gegaan. Anita deed dat al een tijdje als solozangeres, maar ik geloof dat deze carrière helaas niet veelbelovend werd. De Dolly Dots zijn dood en ik mis ze, dat leuke stel frisse, vrolijke meiden!

Wat stond er over de Dots in Oor's eerste Nederlandse popencyclopedie (editie 1987)? Ik citeer een stukje: ‘Meidengroepen vormen het meest dubieuze segment uit de pophistorie. Ze worden doorgaans “bedacht” van achter de rekenmachine en “ingevuld” op basis van uiterlijke kenmerken, meer dan muzikale. Bij liveoptredens vallen deze veredelde modepoppen doorgaans dan ook stevig door de mand.’

Een krankzinnig en wel heel generaliserend citaat. Waarom zouden meidengroepen juist tot het ‘dubieuze segment’ uit de pophistorie behoren? Veel ‘jongensgroepen’, zoals bij voorbeeld The Monkees (actief tussen 1966 en 1968), komen ook van de tekentafel en die hebben dan nog het extra nadeel dat de leden er niet uit zien, dat wil zeggen: niet veel uiterlijke schoonheid kan worden toegedicht. Voorts ken ik honderden jongens- en herengroepen die er op de bühne ook niks van maken, terwijl ze op de plaat toch verdomd aardig klinken.

Ik citeer een stukje verder uit de genoemde encyclopedie en dat is iets meer troostrijk: ‘Begeleid door de beste Nederlandse sessiemuzikanten toeren de Dots in 1983 langs de Nederlandse schouwburgen en bewijzen zich daarmee als een heuse popgroep die het waard is serieus genomen te worden.’ Op dat mo-

[p. 58]

ment zijn de Dolly Dots al minstens vier jaar bezig en zijn ze dus al die vier jaren niet alleen door de encyclopedie, maar de gehele vaderlandse popkritiek niet serieus genomen. Het feit dat ze ‘meidengroep’ werden genoemd, was al veelzeggend. Ik gebruikte ‘jongensgroep’ ironisch om aan te tonen hoe denigrerend dat ‘meidengroep’ eigenlijk was en is. Ooit iemand over de Rolling Stones horen praten als ‘die jongensgroep’?

Ik weet nog toen Abba in 1974 met ‘Waterloo’ het Eurovisie Songfestival won. Iedereen riep: ‘Geile meiden, lelijke jongens, maar muzikaal stelt het in ieder geval niets voor.’ Dat heeft de wereld geweten! Er is een tijd geweest dat Abba meer platen dan wie dan ook - uitgezonderd de Beatles - verkocht. Weliswaar zijn de Beatles inmiddels verslagen door Michael Jackson en blijft de constante verkoop van Elvis Presley een bedreiging voor iedere groep, het succes van Abba blijft verbijsterend. Niet in de laatste plaats door enkele zeer interessante muzikale experimenten van Frida, Agnetha, Benny en Björn.

Ik wil niet beweren dat ik mijn koninkrijk voor de muziek van Abba en de Dots van de hand zou doen, maar het helaas beëindigde bestaan van deze twee groepen is, vooral extra-muzikaal, van groot belang geweest. Überhaupt zijn ‘meidengroepen’ in de geschreven popgeschiedenis er nogal bekaaid vanaf gekomen en is er veel lelijks en vooral seksistisch over het verschijnsel neergepend.

Alan Betrock publiceerde in 1982 Girls groups. The story of a sound (een gelijknamige videoband verscheen een jaar later op het mgm/ua Home Video-label) en hij bleek de eerste te zijn die het verschijnsel meidengroep intensief bestudeerd had. Meiden (vrouwen) zijn verkooptechnisch èn muzikaal vaak een groot, en soms te tijdelijk, succes, maar in de (geschreven) popgeschiedenis doen ze nauwelijks mee. Neem bijvoorbeeld Wanda Jackson en de Anita Kerr Singers.

De Anita Kerr Singers (twee meiden die de boventoon voerden en twee bijbehorende heren) waren razend populair in de late jaren zestig en maakten toen, eerlijk is eerlijk, geen interessante muziek. Het belang van deze Singers ligt dan ook niet in hun

[p. 59]

roem van toen, maar in hun prestaties van enkele jaren eerder. Ze vormden indertijd het achtergrondkoor bij de opnamen van Roy Orbison voor het Monument-label. Tussen 1959 en 1965 nam Orbison daar enige tientallen songs op die lang vergeten zijn, maar langzamerhand hun weg terug vinden naar de muziekliefhebber die het disco-, bamba- en salsageweld van de jaren tachtig een beetje zat is.

Roy Orbison is postuum, zoals bekend, in Amerika en Europa al helemaal terug. Jongens en meisjes hoor ik op de fiets al weer ‘Pretty woman’ en ‘It's over’ neuriën en het zal niet lang meer duren of Orbison's nu nog vergeten prachtliederen als ‘The actress’ en ‘Gigolette’ zullen alom en overal opklinken. Dat deze met violen opgevoerde songs zo schitterend en dramatisch zijn, komt vooral door Orbison's toenmalige platenproducer Fred Foster en het achtergrondkoor (dat bij Orbison veel méér was dan een achtergrondkoor: het bestond uit Anita Kerr, Dottie Dillard, Gil Wright en Louis Nunley) dat later dus tot het erkende, maar nogal middle-of-the-road zingend kwartet The Anita Kerr Singers uit zou groeien.

De twee voorbeelden bij uitstek, de vergeten meid Jackson en de teloorgegane halve meidengroep van Anita Kerr, behandelt Betrock niet eens in zijn boek, maar gelukkig besteedt hij wel aandacht aan 131 andere meidengroepen. En verreweg de meeste van die groepen zijn in elkaar gezet en op schoonheid (wat dat dan ook moge zijn) geselecteerd. Wie zal echter een make up group als The Supremes vandaag de dag gispen? De Supremes hebben zoveel onvergankelijks aan elkaar gezongen, en de rock and roll op zo'n nieuw spoor gezet, dat ik daarover nauwelijks genoeg zou kunnen juichen.

Phil Spector (geboren 1940) was zo'n baas die mooie meiden uitzocht en ze een beetje liet zingen. Dat hij daarmee een groot succes had en een geheel nieuw muziekgenre creëerde (‘The Wall of Sound’) dat hij op superieure wijze liet vertolken door groepen als The Ronettes (met één n, maar toch genoemd naar Ronnie, met twee n's, Bennett waarmee Spector van 1968 tot 1974 getrouwd zou zijn) en The Crystals staat buiten kijf.

[p. 60]

De eerste hit van The Ronettes, ‘Be my baby’ (1963), is een excellent voorbeeld van meidenpopsucces. In deze song klinkt een pracht door die de meest befaamde meidenrock-kerstelpee aller tijden zou kenmerken: A Christmas gift for you (1963) is een van de weinige kerstelpees die ik ook buiten het sneeuw- en dennenaaldseizoen draai. De superkraker van een van Spector's andere groepen, The Crystals, was ‘Da doo ron ron’ en dit liedje betekende een soort beginselverklaring voor de meidenrock. En dat niet alleen: Mick Jagger en zijn oer-Stones namen het als een van hun eerste nummers op; het zou veel later op een illegale elpee verschijnen, gezongen in ergerlijk en traag tempo.

Samengevat: verdienen de meid en de meidengroep de neerbuigende behandeling die ze meestal ten deel valt in de pophistorie? Ik meen héél stellig van niet! Ik zou zelfs willen betogen dat ‘de meid’ de pop- en rockmuziek vaak juist nieuwe wegen wees. Hebben de Dolly Dots en Luv' (actief tussen 1977 en 1981 en populair gemaakt door de vpro-serie van Wim T. Schippers Waldolala) een bijdrage geleverd aan de vernieuwing en de voortgang van de nederpop? Het zal velen vreemd en weinig serieus in de oren klinken, maar ik meen dat de Hollandse meidenpop belangrijker is geweest dan de successen van The Golden Earring(s). Ik ben voorts de overtuiging toegedaan dat ‘Venus’, voor het eerst gezongen door Shocking Blue's Mariska Veres (1969; een alleraangenaamste coverversie werd in 1986 gekweeld door de Britse groep Bananarama, een groep die de jaren tachtig aan een geheel nieuw meidengeluid hielp), muzikaal interessanter is dan heel het oeuvre van Doe Maar dat, wel beschouwd, uitsluitend heeft bestaan uit modieus engagement.

Een van de opvallendste kenmerken van de Dots was het feit dat ze de jonge tot heel jonge luisteraar aansprak, een groep die door popmusici nogal verwaarloosd wordt. Het semi-intellectualisme van Prince en Michael Jackson is voor beginnende tieners nauwelijks te bevatten, terwijl de vaak levensblije zang en mimiek van de Dots als een verademing werkte. Daarnaast hebben de Dot-meiden een belangrijke bijdrage geleverd aan een life style, vooral wat betreft hun kleding. Het fenomeen ‘popkleding’ is

[p. 61]

recent onderzocht door Mablen Jones in haar Getting it on. The clothing of rock 'n' roll (1987) en de schrijfster geeft in haar omvangrijke studie aan dat de kleding, en in groter verband de life style, een minstens even belangrijk aspect van de popcultuur is als de muziek.

De Dots hebben menige trend in de kledingcultuur gezet. Persoonlijk prefereerde ik de uitdossing in allerlei lappen en verafschuwde ik nogal de op het laatst vertoonde wielrennersbroekstijl. Maar niettegenstaande mijn voor- of afkeuren is het duidelijk dat de Dots een interessant totaalconcept boden: muziek, kleding, een vrolijke ambiance, kortom: een houvast en genoegen voor honderdduizenden vooral jonge muziekliefhebbers. Om het verschil aan te geven tussen een wereldact als Michael Jackson en de zo lang miskende Dots: Jackson geeft een vooral naar binnen, in zichzelf gekeerde cultuur waaraan de fans zich mogen vergapen. De liefhebbers van Jackson moeten vooral gebiologeerd worden door de fratsen van de meester die hem eigenaardig en excentriek doen overkomen, terwijl de Dots een naar buiten gerichte cultuur vertolkten. De fans van de Dots mochten deelnemen aan een universum van blije muziek, gezongen door vrolijke meiden. De identificatie met de Dots had uitsluitend positieve effecten. Het enige nare dat de Dots zelf mee moesten maken, was dat zij af en toe door een te verliefde en te opdringerige fan werden lastiggevallen.

Ik keer mij geenszins tegen enkele zeer pathologische kanten van Jackson, maar ik verdom het de gekte per definitie te huldigen en de ‘burgerlijke blijheid’ van de Dots te gispen. En daar komt nog een heel belangrijk ding bij: ondanks alle cynische opmerkingen van de hogepriesters van de popkritiek bleken de Dots werkelijk te kunnen zingen en een zaal vol toeschouwers bezig te kunnen houden. Ik heb wel eens tussen de menigte voor het podium van de Dots gestaan en ik moet zeggen: het was een reusachtig genoegen. Geen heren in lederen kleding die met bierblikken gooiden, geen afwezige junks en verdwaasde headbangers. De Dots zullen dan, nogmaals, de popmuziek artistiek niet mijlenver opgestoten hebben, ze brachten vaderlandse pop-

[p. 62]

liefhebbers vele jaren een dosis meidenrock annex jongerencultuur waarvoor ze zich niet hoefden te schamen. De Dots moeten zich slechts om één ding diep schamen: dat ze ermee opgehouden zijn. Ik zal ze missen. De schatten!