Reizen van Cornelis de Bruyn door de vermaardste deelen van Klein Asia, de eylanden Scio, Rhodus, Cyprus, Metelino, Stanchio, &c., mitsgaders de voornaamste steden van Aegypten, Syrien en Palestina

LXVIe Hoofdstuk.
Vertrek van een karavane na Mecha. Nederstorting van een huys t’Aleppo, met sneuveling van eenige Armeniers. Subtylheid der lucht, en zeer van Aleppo. Kinderryke Jood, enz.

Eenige afgezonderde dingen welke, elk op zichzelven, geen hoofdstuk konnen uitmaaken, zullen het onderwerp van het tegenwoordige wezen, waarin, gelyk ik geen order kan houden, zal de lezer dezelve believen te neemen zoals ze hem voorkoomen.

Vertrek van een karavane na Mecha

Den 4^den october vertrok van hier een karavane na Mecha, welke optogt byzonder fraay en vermaakelyk is om te zien, ter oorzaak van de toevloeying der ingezetenen. Want niemand, om zo te spreeken, blyft alsdan in huys, en zowel de vrouwen als de mannen begeven zich ter stad uit. ’t Vertrek van deze karavane na de gemelde plaats geschied maar eenmaal in ’t jaar, by welke gelegentheid de kemelen en muylen zeer geestig werden opgetooyd, zo met pluymagien op het hoofd als andere cieraaden. Want de meesten onderneemen deze reys alleenlyk of om vermaak of uit godvruchtigheid om het graf van hunnen propheet Mahomet te gaan bezichtigen.

Nederstorting van een huys

Zo vrolyk als het bovenstaande, zo beschreyelyk was het volgende geval. Den 26^sten february van het volgend jaar 1683 kwam by ongeluk een zeeker huys neder te storten, waaronder zes Armeniers dood bleven en een gekwetst wierd, zynde aldaar gekomen om met malkander lustig te weezen.

Subtylheid der lucht, en zeer van Aleppo

Men heeft te Aleppo een uitstekende subtile lucht ⁺ waardoor de meeste vreemdelingen hier een zeekere rudigheid ⁺ krygen, il mal d’Aleppo of ‘het zeer van Aleppo’ geheeten. Het neemd zyn begin met een kleyn puystje, even alsof het vuurigheid was, en blyfd aldus eenige weeken, waarna het dagelyks aangroeyd totdat het een half lid van een vinger groot is geworden, vertoonende zich als een schurfde ⁺ puyst. En in deze gedaante blyfd het een geheel jaar lang, met een gestadige zypeling van materie. ⁺

Maar dit ongemak is met een soort van geluk vermengd, want wie dit zeer komt te krygen, heeft geen nood van ziek te worden, ontlastende zich (na het schynd) de vuyle en schadelyke humeuren ⁺ door de gemelde uitvloejing der materie. Het zet zich op alle partyen des lighaams, doch meestentyd op

+ Hier: een bijzonder onmerkbaar-gemene lucht.

+ huidaandoening

+ schurftige

+ voortdurend etterend

+ lichaamsvochten

[p. 330]

eene der handen. ‘k Heb gezien dat het ymand op de neus had, en een ander op de lip, zulks dat men er bywylen ⁺ hinder door lyd en wel voornamentlyk als het zich op zulke plaatzen zet.

Ik had al verscheydene maanden t’Aleppo geweest, eer het gemelde zeer zich aan my openbaarde, maar – gelyk ik er mede myn deel af moest hebben – kreeg ik het eyndelyk aan de kin, en hoewel ik voor den tyd van daar vertrok, bleef het my echter by totdat het jaar volkomen verstreeken was. Men moet derhalven oordeelen, als het zich eens gezet heeft, dat er het gift, te diep ingevreeten, door geen andere lucht kan uitgehaald worden.

Aan de zelve subtylheid moet ook toegeschreven worden, dat ymand die een soort van een teering of eenige andere diergelyke ziekte heeft, alhier komende gemeenlyk binnen korten tyd daaraan komt te sterven.

+ soms

Kinderryke Jood

Terwyl ik my tot Aleppo onthield, ging ik in gezelschap van eenige kooplieden een Jood begroeten, de voornaamste van die natie aldaar. Deze woonde met zyn gantsche geslacht in een groot aanzienlyk huys by malkander, voorzien in het inkomen met twee fonteynen en verdeeld in verscheyde vertrekken, byna op de wys van een klooster. Hy was een persoon van omtrent tachtig jaaren, genaamd Jacob Syton, en had kinderen en kindskinderen, tot in het vierde lid, bestaande het getal van deze zyne familie in ’t geheel uit in de zeventig zielen, waarvan zyn jongste een jaar oud was, ‘tgeen hy zelve my in handen gaf. Hy onthaalde ons heel beleefd en liet een deftig collation ⁺ op tafel zetten.

+ een goed voorziene maaltijd