| |
Zot. Gheck.
HEt is een kas van schoon beslagh, / Zoo daer maer heylighdom in lagh. |
't Is niet te spotten, Met quade zotten. |
Beveelt den zot u vingher niet, / Als hy zijn mond u open biet. |
't Is al met ghecken dicht behanghen. |
Hy is een zot, en dient begheckt, / Die met een natte zack hem deckt. |
Hy is noch gheeluw om den beck. |
Twee natte zacken, als men ziet, / De een en drooght den ander niet. |
Hy heeft de kinder schoen noch aen. |
Den meesten zot, De kolf tot lot. |
Aen 't kind, of die gheen wijsheyd heeft, / Gheen mes of stock in d'hand en gheeft. |
De schoonheyd, en de zotternie, / Gaen dickwils 't saem in compagnie. |
Tot bestieren van de zotheyd, / Is van noode vry gheen botheyd. |
| |
| |
Aen dertelheyd en veel gelagh, / Den zot of narr' men kennen magh. |
Hy is een zot, die vverpt in 't zand, / Het gheen hy vast heeft in de hand. |
De zot die snijt hem met zijn mes, / En maeckt zich droncken van zijn fles, |
Het is een zot, die niet en weet, / Die daer zijn eyghen zelf vergheet. |
Den zot men zagh, Uyt zijn ghelagh. |
Hy is ghewis wel dwaes en bot, / Die vvijsheyd vvilt van eenen zot. |
God gheeft de zotten 't meest gheluck, / De wijze laet hy veel in druck. |
Een gheck en acht niet, noch en merct. / Wat dat het koren ghelt ter merct. |
De grootste zot hy wezen moet, / Die meynt, dat hy is wijs en vroet. |
By faute van een vvijzer man, / Een zot op 't kussen raecken can. |
Men zet den zot wel, in gewoel, / By faut van wijzer, op de stoel. |
Op straet, in huys, of aen den dis, / Een zot thoont altijds, vvaer hy is. |
Bewijst de zot zijn zottigheyd, / Waer in, waer heen, en waer zy leyt. |
Daer is maer eene zot van doen, / Om veel meer ander' uyt te broen. |
Een zot die meynt, en blijfter by, / Dat elck is zot, ghelijck als hy. |
Een yder zot, Heeft zijn marot |
| |
| |
Het is een zot, die zotheyd mint, / En zotter noch die zotten bindt; |
Maer in de meeste zotheyd leeft, / Die aen een zot, zijn dochter gheeft. |
Hy is de zot noch veel te naer, / Die hondert mijlen is van daer. |
Hy is een zot, en al te stout, / Die op stil water zich betrout. |
De zot en heeft gheen bel van doen, / Men kent ghenoegh hem aen 't fatsoen. |
Hy is daer op veel meer verzot, / Als is de zot op zijn marot. |
Voor zottten raed, een houte klock, / En doet-er by een goede stock. |
Hy is niet wel met 't hooft bewaert, / Die 't zuyver laet, en 't vuyl vergaert. |
Men trect van ander' licht ghebreck; / By ghecken wertmen veeltijds gheck. |
Men moet niet altijds met een touw, / Den gheck behouden in de mou. |
Gheen mensch van aerd of deughd zoo goed, / Die steeds is wijs, en even vroed. |
Een nar spreect dickwils wel een woord, / Daer in oock wijsheyd wert ghespoort. |
't Is dickwils (wijsheyd, watmen krijt) / Te veynzen zotheyd op zijn tijd. |
De ghecken zijn altijds voor aen: / Het spel zou anders qualick gaen. |
Hy is niet wijs, die met een dwaes, / Niet zomtijds malt, en maect gheraes. |
| |
| |
Hy is een zot, of wel verkeert, / Die wijsheyd van een zot begheert. |
Wacht u van zotten, en van kinders, / Zy strecken zomtijds tot veel hinders. |
Een zot, al is hy wel en bly, / Hy kan daer niet wel blyven by. |
Tot zotten raed een klock van hout, / Op datmen niet te verr' en kout. |
Hy is een zot, en on-bedacht, / Die op ghenae' van stocken wacht. |
Een zot, al zit hy aen den dis, / En durft niet eten watter is. |
Hy is een zot, en weynigh weet, / Die met voor-dacht, zijn zelf vergheet. |
Het is een zot, die niet durft eten, / Als hy aen tafel is ghezeten. |
Het is een zot, en zotter gheen, / Die 't vlees verliest, en laet om 't been. |
Het is een zot, met recht ghelaect, / Die van zijn vuyst een beytel maect. |
Het is een zot, maer niet de quaedst, / Die wel ghezeten, zich verplaetst. |
Hy is een zot, die is ghespoort, / En zeght, tot 't peerd, hay, hay, gae-voort. |
Die zot verdient een scherpe les, / Die zich snijt met zijn eyghen mes. |
Een zot gheluckigh in zijn doen, / En heeft gheen wijsheyd oyt van doen. |
Hy is in zotheyd diep ghezoncken. / Die van zijn eyghen fles wert droncken. |
| |
| |
. . . . de zot, die praet, / Van zotheyd, waer hy staet, of gaet. |
Het is de grootste zot ghewis, / Die voor zijn zelf niet wijs en is. |
Hy wert, met recht, voor zot gheacht, / Die zijnen vyand niet en acht. |
Hy is een zot die veel begheert, / En kiest het quaedst, en 't best ont-beert. |
Die zot of dwaes, naer Roomen gaet, / Keer zot weerom, en zonder baet. |
Het is een zot, die meer verdoet, / Als dat zijn rent' uyt-gheven moet. |
't Is zotheyd, buyten alle schreef, / Te putten water in een zeef. |
Die man besteet zeer wel zijn tijd, / Die van een zot zijn zelven vrijdt. |
Een zot, naer anders dinghen ziet, / En dat hem aen-gaet, acht hy niet. |
Een zot, eens anders splinter ziet, / Zijn eyghen balck en ziet hy niet. |
Een zot weet beter wat hem raect, / Als wijze, wat een ander maect. |
Die onder zotten is gheraeckt, / Al is hy wijs, den zot oock maeckt. |
Een zot en 't vier zijn haest ghescheen, / Zy dueren nimmers langh by een. |
Een zot, of narr' veel vraghen maeckt, / Daer uyt een wijs man noyt en raeckt. |
Zy zijn wel zot, en on-bezint, / Die pluymen wannen in de wind. |
| |
| |
De kortste zotheyd is de best, / Die niet en duert tot op het lest. |
't Is zotheyd met de groote heeren, / Te eten kriecken, ofte peeren. |
Het is een zot, zeyd' d'oude les, / Die van zijn tanden maeckt een mes. |
Het is een zot, die 't hooft om-draeyt, / Die roozen voor de verckens zaeyt. |
Hy is wel zot, en onbequaem, / Die een Doctoor maeckt erfghenaem. |
't Is zotheyd van een dwaze klerck, / Te willen vlieghen zonder vlerck. |
Hy is in zotheyd wel vereelt, / Die met zijn meester jockt of speelt. |
Het is een zot, in d'hooghste graed, / Die 't zeker, om 't on-zeker laet. |
Hy is een zot van gheen bescheyt, / Die teghen zijnen meester pleyt. |
't Is zotheyd van een vremde kop, / Den hond, die slaept, te wecken op. |
't Is zotheyd, en het kost oock dier, / Het vlas te brenghen by het vier. |
't Is zotheyd, wel te willen winnen, / En op het sparen niet verzinnen. |
Zijn leven on-gheluckigh rolt, / Die 't hapert, daer-men d'ossen bolt. |
't Is zotheyd die zijn zelf ont-cleedt, / Eer hy tot slapen is ghereedt. |
Hy is een zot die aen zijn pijnck, / Steeckt al te kleyn' en nauwen rijnck. |
| |
| |
Gheen meerder zieckt', of ergher quaed, /Als zotheyd, die in boosheyd slaet. |
Gheen mensch doet quaed, / Diens hooft wel staet. |
Men malt in 't eerste, of in 't lest: / Maer korte zotheyd is de best. |
Een zot die wel is in der daet, / Kan zich niet houden in die staet. |
Niet zoo hoovaerdigh, als een zot, / Tot staet verheven op een bot. |
Der zotten hert light in haer mond, / Der wijzen mond, in 's herten gront. |
. . . . witte mueren, / Zijn 't papier van zotte kueren. |
Een ezel noyt wel draghen zal, / Twee ghecken beyde even mal. |
Twee narren moeten zijn ghescheen, / Zy dienen niet in huys by een. |
Gheen stad en isser wel voor-zien, / Daer niet zijn wijz' en dwaze lien. |
'T doet maer schaed en groot belet, / Datm' een narr' op d'eyers zet. |
En steeckt, wanneer ghy immers kont, / Gheen vingher in eens dwazen mond. |
Men vanght den haze met de hond, / De zot, met lof en prijs van mond. |
Hy is een ghecks-kolf zelve weerd, / Die wijsheyd van een zot begheert. |
't Is 'twerck van een ghewisse gheck, / Te vechten met een vuylen dreck. |
| |
| |
Een zot, al is hy neer-gheslaghen, / Hy wilt altijds van nieuws uyt-daghen. |
Veel ramps gheschieter over al, / Maer dwaze crijghen 't meest van al. |
Een yder die op aerden leeft, / Een gheckjen in zijn mouwe heeft. |
Zelfs de wijste van verstand / Springhen zomtyds uyt den band. |
De minste zotheyd heeft de man, / Die best zijn zotheyd decken kan. |
Gheen man zoo wys, of cloeck van gheest, / Die zomtyds niet is zot gheweest. |
Gheen mensch en isser op-ghevoedt, / Die niet een weynigh zotheyds broedt: |
Maer houdt hem voor de wijste man, / Die best zijn zotheyd decken kan. |
Die met een narre is ghepaert, / 't is goed, zoo hy zijn hooft bewaert. |
Die man en is noyt wijs gheweest, / Die van een zot niet heeft ghevreest. |
Men lijdt altijds, met min ghebreck, / Een heelen, als een halven gheck. |
Hij mach zijn wijsheyd wel deurwannen, / Die met een gheck is in-ghespannen. |
Elck heeft zijn pop, daer mé hy speelt, / Een beeld, waer voor hy buyght en queelt. |
Een goed woord, van een zot ghezeyt, / Verliest zijn kracht en weerdigheyd: |
Om dat het uyt zijn mond ont-glijdt, / Niet op zijn plaets, niet op zijn tijd. (Syr. 20.21.) |
|
|