|
| |
Gheduerigheyd, volherdinghe, ghewoonte, wijze.
| VEel honden is der hazen dood. |
| Den boom valt niet met d'eerste slagh. |
| De eyck, die vast ghewortelt staet, / De eerste slagh niet neer en slaet. |
| Blijft in de staet, Daer in ghy staet. |
| Dat niet en blijft, Dat niet beklijft. |
| Een steen ghewentelt en ghezolt, / Wert noyt bemost, zoo langh hy rolt. |
| Elck op zijn wijs', Of mal, of wijs. |
| |
| |
| Elck zijn manier, Dat heeft zijn swier. |
| Die niet en zijn ghewoon te rijden, / Van achter pijn en smerte lijden. |
| 'T is een oud' en ware reden, / Onghewoonte breect de leden. |
| Onghewoonte die verveelt, / Maer ghewoonte die vereelt. |
| Ter wijl ghy gaen en kommen zult, / Zoo blijft de wegh met u vervult. |
| Gaen en kommen altijds aen, / Maeckt een glad' en effen baen. |
| Over 't Kerck-hof veel te gaen, / Maect dat 't gras niet groen can staen. |
| Die hard op 't lijf ghestooten wert, / Die drilt en voelt noch langh de smert. |
| Een packjen dat-men langhe draeght, / Hoe cleen, op 't laetst, den rugghe plaeght. |
| Die eens den duyvel bevaert doet, / Zal 't meer wel doen, al is 't niet goed. |
| Gheduerzaemheyd, Gheeft mack'lijckheyd. |
| Een bijlken, aen den boom ghestelt, / Een Eyck op 't laetste neder-velt. |
| Een dingh dat anders is van weerd, / Zijn prijs wert door ghebruyck gheweert. |
| Beleeftheyd maer van eene zijd, / En kan niet dueren langhen tijd. |
| 't Reghent licht een groote plas, / Daer het nat te vooren was. |
| . . . . een kleyn ghewicht / Weegt swaer opt laetst, al schijnt het licht |
| |
| |
| . . . . Door cleynen reghen, / Is dickvvils groote vvind gheleghen. |
| Volherdingh maeckt den man bequaem, / Al is hy bot en zot te zaem. |
| Dat tusschen bey' gheen poos en maect, / En duert niet langh, of 't eynde raect. |
| Een zaeck ghewent, en veel ghezien, / Verliest haer weerde by de lien. |
| Volhert, zoo ghy de vrucht begheert, / Volherden in ghebruyck verkeert. |
| Volherdingh maeckt bequaem den man, / Al ist dat hy gans niet en kan. |
| Die onderwijl en heeft gheen rust, / Zijn jeughd en cracht vvert uytgheblust. |
| Een reys ghethoont, / Is gheen ghewoont. |
| Indien ghy zijt ter zee ghevvent, / Om 't land daer van u niet en vvent. |
| Zoo ghy altijds een zee-man waert, / En wert gheen boer, die bouwt de aerd. |
| . . . . een zaeck ghevvent, / Wert voor byzonders niet ghekent. |
| Die van een weygh'ringh is vervaert, / Het is een bloed van blooten aerd'. |
| Een staeghe jagher vanght het vvild, / Die staegh aen-houd, crijght wat hy wilt. |
| De man altijds daer henen went, / Daer toe zijn kindsheyd was ghewent. |
| Ploeght, zonder omzien, zijt ghy wijs, / Want die volhert, die crijght den prijs. |
| |
| |
| Hy lieft de zijde van de tas, / En niet den man, maer wel zijn kas. |
| Schencken, heet met d'anghel vissen, / Zelden, dat het oock zal missen. |
| Hy werpt, ghelijck een groote gheck, / Een braed-worst, naer een zijde speck. |
| Quaem 't, Ick naem 't. |
| Smeeren maeckt de huyden zacht. |
| De vreckaerd daer op niet en ziet, / Wie dat hem vriend is, ofte niet. |
| De vreckaerd een goe' vriend wilt zijn, / Ick min', zeght hy, het uw als mijn. |
| Men nam de Kolf aen Hercules / Eer, als een deutjen uyt zijn tes. |
| Die overdadigh is van aerd, / Die is met een een ghierighaerd. |
| De gierigaerd verblint de lien, / Dat zy noch eer, noch schand' en zien. |
| De ghierighaerd is niemant goed, / Maer 't meeste quaed hem zelf hy doet. |
| De ghierighaerd noyt vvel en doet, / Dan als hy sterft, en laet zijn goet. |
| De vreckheyt is een groote straf, / Die steeds ons pijnt, tot in het graf. |
| De ghiericheyd den mensche stelt / Tot smaed, en dat elck een hem schelt. |
| Als alle zonden zijn veroudt, / De vreckheyd jeughd en groente houdt. |
| De aermoed die heeft veel ghebreck, / Maer alles manghelt aen een vreck. |
| |
| |
| De ghierigheyd groeyt altijds aen, / Daer ander feylen steeds vergaen. |
| De heb-lust die vvert noyt ghestilt; / Te meer men heeft, te meer men vvilt. |
| Te meer men drinckt in water-zucht, / Te meer men dorst, en daer naer zucht. |
| Gheen maeltijd beter, noch zoo groot, / Dan als een ghierigh mensche noodt. |
| Gheen maeltijd heefter min ghebreck, / Als die daer maect een rijcke vreck. |
| De vreckaerd alzoo veel verdoet, / Als vvel de ghild' en milde doet. |
| Op mijn huys niet eens en denckt, / Als ghy daer niet in en brenght. |
| Bidden dat is vvel onvveerd, / Maer 't en is gheen dingh dat deert. |
| Het gheen men gheeft, dat blijnckt, / Het gheen men eet, dat stijnckt. |
| Gheen dingh by ons zoo vast en cleeft, / Als datmen aen een ander gheeft. |
| Men leght gheen banden, / Met leghe handen. |
| 't Is een oud en waere reden; / Ydel' handen, ydel' beden. |
| Te meer de duyvel van ons heeft, / Te meer hy wilt noch, datmen gheeft. |
| Een man die leent, gheen keur en heeft, / Maer nemen moet het gheen men gheeft. |
| Die altijds neemt, en niet betaelt, / Veel haets, en weynigh dancks behaelt. |
| |
| |
| Die maer een cleyntje yemand gheeft, / Begheert noch, dat die mensche leeft. |
| Op zijn gunst niet eens en denckt, / Als ghy hem niet 't huys en brenght. |
| By de groote van het land, / Met de beenen in de hand. (by beenen werden verstaen, Kappoenen, hazen, of ander dieren, diemen vereert.) |
| Dat met anghst de vrecke spaert, / Door de quisters kele gaet. |
| Gheven u veel eere weert, / Voor die niet weerom begheert. |
| Die met gulde netten vissen, / Die en zullen nimmers missen. |
| Gheven heeft een wijden aers. / Maer het maect den ghever schaers. |
| Een oprecht man niet nemen zal. / Noch al, van al, noch over al. |
| Die meest met rijckdom zijn versien, / Zijn veeltijds d'alder vreckste lien. |
| Een gierigh mensch veel meer verdoet, / Als een die mild is van zijn goed. |
| Die erghens van beghiftight vvert, / En kiest niet, dat hem staet in 't hert. |
| Eyscht niemant yet, hoe zeer ghy 't wout, / Het geen ghy zelve weyg'ren zoudt. |
| Het gheven is zeer quaet om leeren, / Die niet gheleert heeft als begheeren. |
| Geen winst men doet, zoo zoet aen 't hert. / Als dat aen ons ghegheven wert. |
| |
| |
| Die gheeft, en moet niet langh dat weten; / Maer die ontfanght, moet 't noyt vergheten. |
| d'Heer schenck is dood, en leen is zieck. |
| Schenck is over-langhe dood, / Leen is zieck, en in de nood. |
| Die gheeft, verkoopt zijn gift wel dier, / Zoo nemer is een reed'lijck dier. |
| Die 't al begheert, Licht al ont-beert. |
| Een slechte kock mach zijn begeckt, / Die niet zijn eygen vinghers leckt. |
| Een ghierigh man, Een vierigh man. |
| Een ghierigh man is nimmers rijck: / Hy slaeft, tot dat hy is een lijck. |
| Hy is in 't meel, zoo 't schijnt, heel mild, / En klaeght, zoo hy maer gruys verspilt. |
| 't Is beter zegghen, neemt van 't mijn, / Als zegghen, gheeft my wat van 't dijn. |
| Hy slacht de spieghel wel ter keur, / Hy neemt al wat hem komt te veur. |
| Gheen zulcken maeltijd of banket, / Als dat een vreck gheeft al te met. |
| Te meer dat is een voghel oud, / Te vaster hy zijn pluymen houdt. |
| Als alle zonden zijn verout, / De ghierigheyt haer jonckheyd houdt. |
| Door oudheyd alle dingh vergaet: / Maer ghierigheyd en wijsheyt staet. |
| Daer 't al verkleent, verout, verstijft, / De ghierigheyd en wijsheyd blijft. |
| Men gheeft, Die heeft. |
| |
| |
| Van uw koeck' hem vry'lick gheeft, / Die oock brood in d'oven heeft. |
| Die met zilver spiessen vechten, / Konnen 't alles neder-slechten. |
| De hinn' van eyghen drift gheleyt, / Het eene ey op d'ander leyt. |
| Die niet en heeft, / Men niet en gheeft. |
| Men gheeft het water aen de puyt, / Hoe wel het niet met al en sluyt. |
| De arm man, die den rijcken gheeft, / Die eyscht daer mede zeer beleeft. |
| Die gheeft, die swijgh 't, / Die spreeckt, die krijght. |
| Hy gaf zijn billen, zonder sparen, / Zoo die aen 't lijf niet vast en waren. |
| Die aen een vriend wilt gheven wat, / En moet niet segghen, wilt ghy dat? |
| Wilt ghy eyschen groote dinghen, / Ghy moet eerst de cleyne bringhen. |
| Wanneer men u de bigghen brenght, / Hout op de zack, neemt datmen schenct. |
| De goude sleutel is seer goed, / Gheen poort, dien hy niet open-doet. |
| Hy slacht de Switsers, zoo hy leeft; / Hy is voor hem, die meest hem gheeft. |
| Wat stroomen zijnder, of rivieren, / Die naer de zee niet henen swieren. |
| Wat stroom, of water erghens vloeyt, / Dat naer de zee niet altijds spoeyt? |
| |
| |
| Hy werpt een boon, of graentjen uyt, / Op dat hy kreegh een duyf te buyt. |
| De goude sleutel heeft gheweld, / Die alle poorten open-stelt. |
| Men moet niet nemen van zijn vriend, / Al wat men kan, of wat ons dient. |
| Zoo langh de hinne eyers gheeft, / Zoo gheeft men haer, waer van zy leeft. |
| Zoo langh de hinne eyers leght, / Zoo krijght zy oock haer gheersten recht. |
| De rijcke man is zelden mild, / Te meer hy heeft, te meer hy wilt. |
| 't Is lichter nemen, datmen gheeft, / Als weder-gheven, datmen heeft. |
| Die altijds neemt, en niet en gheeft, / De liefde daer niet langh en leeft. |
| Zy zijn ghevanghen, en ghewonnen, / Indien zy 't niet ont-vlieghen connen. |
| Hy hoopt, en doet-er toe zijn best, / De moer te nemen op de nest. |
| Die van een ander neemt een gaef, / Vercoopt zijn zelven tot een slaef. |
| Die niet en neemt, wanneer hy kan, / En heeft daer, als hy wilt, niet van. |
| Het hoen gheen eytjen legghen magh, / Als daer te voor een ander lagh. |
| . . . . de kuyl of put, / Van een goe' beurs heeft hem beschut. |
| Begheert en had noyt grond, / Hoe vol oock datse stond. |
| |
| |
| Die al te veel begheert, / Den zeghen van hem weert. |
| Die 't al om-vaemt, / Niet veel verzaemt. |
| Die 't al begheert, / Krijght hooft noch steert. |
| De aermoed heeft ghebreck van brood, / Maer vreckheyd heeft van als van nood. |
| Veel lieden hebben wel te veel, / Maer niemant heeft ghenoech zijn deel. |
| Het lot heeft veel te veel ghegheven, / Maer niemant is vernoeght ghebleven. |
| Een ghierighaert doet niemant goed; / Maer weynighst noch zijn zelven doet. |
| Hy zoude zelfs, van Gods autaer, / Yet naer hem nemen, kond' hy maer. |
| Hy treckt het al, en naer hem reckt, / Ghelijck de zeyl-steen 't yzer treckt. |
| De wolf die snact oock naer het lam, / Wanneer zijn ziel ten lijv' uyt-quam. |
| Lam, lam, is wolvens vesper-klock. |
| Hy zou, wanneer het wilde lucken, / 't Ghebraet zelfs van het spit wel rucken. |
| Een monster van een ghierigh man, / Die licht het vlees nam uyt de pan. |
| Een man die 't heyligh vlees wel nam, / Eer 't gaer zelfs uyt de ketel quam. |
| Wegh schand en schaemt, / Waer 't winst, ick naemt. |
|
|
Auteursrechtelijk beschermd