Wat is philosophie?
Vijlens
Philosophie!
Väör philosophie te sjtoedere mus me eegentlich ene sjwatte frak aa han en 'n ganse sjwatte montoer. Ezu wiej ze dat vreuger hauwe, ummesj de Philosophie is de hugste van alle wetensjappe nao de Theologie.
Der professor kumpt de klas i en geet durch de klas nao der katheder es wente gingen 'n zeug. Och wente de lits gift is dat ezu. En wente sjprikt, is 't es wente an get andesj deët. In wirkelichheed hatte ze allemoal gezieë, diej dao zitte en ene minnige hatte al getaxieëd väör 't lève. E sjprikt Latien. De jonge hent Latien gelèze i Vergilius en Tacitus. Dat waor rujig en laog sjtil in de beuk. Noe geet 't op en aaf uvver 'n heen en probeere ze get te versjtoà. Dat geet ezu daag in, daag oet: dat is de Introductio ad philosophiam. En went ze nao monde an de ouwere vraoge: wienieë vingt 't aa, wienieë kumpt de philosophie, da zage diej: ‘dat is ze, vèr zitte midde dri’.
Onder de vacans geet der Barthelomee mit pastoeër al ins gespatseere, 't Zondes nao de vesper. Pastoeër numt 'm mit en al de naobere va Lutterendal gunt op 'n ziej went ze kòame en zage: dag, Hèër pastoeër en companie.
Och de lieërere kalle ins gèèr mit der Hèër Barthelomee, nao de hoeëgmis en de jonge koàme naoder en loestere va wiejds wat ze zage. De lieërere gèven 'm de hand went ze van-ee gunt.
Dèr Mertens sjteet da gans aatenaa. E zow zich geneere, väör ezu mer, dat alle luuj 't zeuge, mit der Hèër Barthelomee te kalle.
Nee, Hèër, dat paast zich nit.
En went der Bartholemee 'm ziet en op 'm aageet en 'm de hand gift en mit 'm geet lants gene beuisj nao 't Mertenshuuske en mit i geet en aggen deuisj geet zitte, dan is dat, wiej me i ouw beuk lust va kunneke, diej zich op jacht hauwe verloope en urges i gonge väör te èète of väör water te drinke. Da wet 't wir good, went der Barthelomee dao zit en vertille ze va vreuger... mè andesj wiej vreuger. Nee Hèër, dèr waast baove mich oet, dèr waast nao ene andere sjtand in en me kan dao nit good aa gewenne... dao is nuuks aa te doà.
Noe zat mich ins Hèër, wat is eegentlich philosophie? Is dat get van de welt en van de sjtèëre?
Der Barthelomee winkt nee, dat is 't nit, wat zalle zage? zalle zage: dat 't aavingt mit de logica, dan de ontologie, de cosmologie, de ethica en nog väöl mieë? E zet: de philosophie sjtoedeere vèr allenui, och pastoeër...
Der Mertens vilt 'm in de rèè en zet: Pastoeër is gelieëd. Mè eegentlich, went me 'n 't good naogeet, da kinte nuuks. Ich ming prèdige en kristeliere, dat kan gidderinge. Ich ming, dao hoft me nit gelieëd väör te zieë. Ene sjoester makt sjoon, ene sjnieder 'n boks. Ene sjmid besjleët de pèèd. Dao kint pastoeër allemaol nuuks va. Ene sjmid kint mieë wiej pastoeër. Mè pastoeër kint mieë wiej al de sjoestere en sjrienere en sjmei va tien kirkdurpe bei-ee. E 'n is gelieëd, hilsj gelieëd. Ur groeëtvadder en och der pap van uch, dat zunt boere, diej ginge get väör deet... a fokvieë en ezoeë. Nèèm ins aa, dat pastoeër bei uch in der sjtal kumpt en zet: dat is ene hings!! Sjrikkelich wat e pèëd!... dan is dat good. Mer da motte och sjwiege. Wente mieë zet, lache z'm oet. E 'n is gelieëd hèër, mè... e kint nuuks...’
En went der Mertens sjwiet, dat zitte ze allebei dao en dinke. En der Barthelomee zet: ‘jao... mesjie hat dèr rèèt. Ich gleuf och, dat 't ezu is: Philosophie... dat is went inge gelieëd is... en nuuks kint’.
Frans Sehleiden
Auteursrechtelijk beschermd