Mosalect. Bloemlezing uit de Limburgse dialectliteratuur

[p. 297]

Kaatoavond
Schaesbergs

't Is sjtil i g'n dörp. Sjneivlokke vallen oppen eèd. Zoeë septiel en fien likt d'r sjnei dao te glinstere wie d'r sjunste kristal daeë oppene Sjeet en wied doa boete te vingen is. Va g'n Ingwie bis i g'n Sjtreeëp is gee miensj te zieë.

't Sanders Miecheelke ziene honk, dat klee piensjerke mit die sjwatte vlek oppen vot, en de kats van 't Lieën va pestoer lope moorzieëlig alling uuëver d'r weg va Sammet daeë noe gans vuur hun is.

De luuj hant uuëveral de sjleeëg vuur en de uuëvergerdieëne towgesjuufd. In de mieëtste hoezer is 't ruiïg, 't is graad of de luuj mit 't weeër mitleeëve.

Zoeë is 't sjtil op d'r ganse Sjeet en sjtil in alle hoezer. D'r pap uuëveral aan 't sjwame i g'n kuuëke an de ferneus, de mam nog sjtillekes hei en dao get an 't hoddele, de kinger i ge bed.

De sjtilte weeëd alling ongerbroake durch de tuut van de koel, 't sjloa van de toeëreklok, 't joenke va inne hónk en 't rammele van de hoddelsbus die va Heeële uuëver Palemig en d'r Kaket d'r wölle umdriën makt.

Alling bie de kaatmoore is radauw.

Bij d'r Sjeng a gen kirk klinke dof en sjwoar mansluujsjtumme en vuuës die oppen dusj neerkomme. Hij is d'r kaatverein ‘Foetele bevingt zich’ um gang.

I gene winkterdaag weeëd ummer gekaat van 'n oer of veeër bis 'saoves ing, hoaf twieë. Deutste de duuër op, dan zuuste ieësj nieks van d'r ieëvige pieëpesjwaam. Ze hant 't nieëmesjieng van 't Marie voetgesjuufd bis an de ferneus en d'r dusj midden i g'n kuuëke gezat onger de lamp.

Ze zint mit zes man an 't pandoere. Op d'r kop van d'r dusj zit d'r Sjeng. Daeë hat 't mieëtste 't woad. Dat is ummer went bij hum heem gekaat weeëd. Ma went urges angesj kaate is, huuët men 'm nit. Haeë hat 't zondes kammezoal aa en de sjtriepkesboksj die e'n-hat krieëge wie e vief en twintig joar bij de sjötterij woar. Haeë loert uuëver e klee brilke, wat e eegelig gaar nit nuuëdig hat, bij d'r Kuuëb in de kaat. Dat brilke sjteet zoeë deftig. E zondes holt e-n-et onger g'n hoeëmes oet de sjij, graad wie pesjtoer en d'r burgemeester. Da kieke de luuj mit groeëte ooge noa 'm.

Links van d'r Sjeng zitte d'r Kuuëb en d'r Frens.

D'r Kuuëb hat inne grellige sjnauts en kiekt graad wie d'r Baron va Sjtriethage zieëliger. E verluust kieër op kieër. Haeë wit mar nit wie dat kunt mit zoe'n sjtaatse kaat. Dat de oeërzaak achter 't brilke van d'r Sjeng zit, hat e nit in de sjmieze. Oppins kriet d'r Kuuëb de woed te pakke, sjpujt de proem oet, vaust mit 'n voes oppen dusj en wurpt de kaat doa, dat 't sjildje woa opsjteet ‘Andenken an die Erste H. Kommunion von Johann Reumkens’ an de moer begint te sjokkele. Neeëve d'r Kuuëb zit d'r Frens. Haeë hat d'r linkse sjloep onger g'n dusj ligke en is mit d'r angere oppen tieëne an 't wiebele. Haeë zaeët alling mar pas of vieëtig. Van dat gehoddel van een en dattig, twieë en dattig en wieër, mot haeë nieks han. Went e get va kaat i g'n heng hat, holt e ins deep oam en rupt ‘vieëtig’ dat de angere de oeëre tuuëte. ‘Alles of nieks’, brult e. E zet inne cent of vieëf en hilt da vuuërleupig d'r monk.

An d'r angere kop van d'r dusj, teeëgenuuëver d'r Sjeng, zit d'r Tien, e klee menke mit roeë bakke en ee buuksjke wie e kappes. 't Is e sjtuk broeëd van inne keeël, ma foetele kan e vuuër d'r duivel nit oetsjtoa. Ins how d'r Frens, dae foetelenteeëre op de welt is koame, ging troef bekank en woar op 't oetkieëre van d'r maat mit troeve nuuëge noa d'r dusj op koame. D'r

[p. 298]

Tien woar doe zoë wus woeëde, dat e woar opgesjpronge en achteree noa heem gegange. 't How doe zes weeëke gedoerd vuurdat e wer woar koame.

D'r Frens hool zeleeëve ging troef mieë achter, daeë how lieërgeld betald. Achter d'r dusj op de bank, woa de kinger van d'r Sjeng zitte went geeëte weeëd, zitte noe de sjunste van de gantse kluuër: d'r Joeëhan en d'r Joep. Die helle ummer sam sam.

's Angerdaags weeëd da bij d'r Joeëhan heem d'r gewin gedild. Ginne sjterveling daë 'n doa oets achter kunt. Alling de vrouw van d'r Joeëhan wit 't, ma die sjwiegt wie inne dup.

D'r Joeëhan hat wuste gow kaat. E zit op d'r sjtoel te drieëne, kiekt sjrèg noa d'r Joep en kratst zich an 'n oeër. D'r Joep wit besjeed: de moel hoate. Ze loate 't d'r Joeëhan aa zes en dattig. Daeë sjnapt zich d'r sjtok en rupt: ‘a g'n hat!’ D'r Joep hat wal in de sjmieëze dat daeë Joeëhan nog mit oas-ins zit te sjweete. E deed offe ins deep noadinkt en wurpt kreftig sjuppe kuuëning oppen dusj. E hat 'm verworpe. D'r Joeëhan hat d'r pot mit de bient. D'r Joep beweert bij hoeëg en lieëg dat dat 't reg van 't sjpel woar dat e sjuppe kuuënig mos werpe en klieë oas hoate.

Zoeë zitte ze zes, zieëve sjtond te kaate. En ze kaate! Allenuj kieke ze gesjpanne noa de kaat en van de kaat noa 'n dusj. De mieëtste mit de pieëp vas tussje g'n teng. Aaf en tow dujt d'r Kuuëb mit d'r klinge vinger d'r toebak aa en klent de esj, die 'm dra bliet hange, langs de linkse boksjepieëp.

Zoeë geet de ing sjtond noa de anger um. Wie 't bow hoaf twieë is, sjteet d'r Tien op. Haeë is ummer pünklich. ‘Hoaf twieë en ging menuut later’, zeeët e. D'r hooft nit bang te zieë dat e nog bliet bare binge wie de Sjeter* nog al ins geer dont.

Vieëdel vuuër twieë beginne de anger zich och veeëdig te make vuur op heem aa te goa. De kas weeëd opgemak, alle klee geld bijjeegesjrapt en d'r rok weeëd zich aagedoa. 't Is noe waade op de volgende kieër.

Wie ze boeëte komme, sjneit 't nog ummer. I gene duuster zient ze d'r sjnei glinsterend oet g'n loch valle. 't Ganse dörp ligkt in ing deepe row. Gans huisj* es of ze ginne wakker wille maake, lope ze fluusterend op heem aa, de heng deep i g'n tesj, de kraag bis uuëver g'n oere, de pieëp nog ummer feste in der monk.

Hub Bour