Mosalect. Bloemlezing uit de Limburgse dialectliteratuur

[p. 147]

De verleefde kapelmeister
Maastrichts

Et kriegsgeweld waos tot 'n ind gekómme:
De Zonnekeuning* had Mastreech genómme
En heel, wie dat destijds gebruuk'lik waos,
Z'nen intoch in de stad van Sintervaos.
E veurval, boe heer ziech neet op verwagde,
En boe heer later hartelik um lagde,
Verrazde häöm bij die gelegenheid,
Zoe-es et bij Havard* besjreve steit.

Dumont, 'ne Luikeneer, aon 't Hof verbonde
Veur et meziek, had in Mastreech gevonde
E keend wie mèlk en blood, en jónk en leef,
Boe dat heer dadelik aon plakke bleef.
Tot in z'n sjeun verleef en vol verlange
Nao 't poeleke häör lekker zachte wange,
Smeet heer aon 't Hof opins te boel deneer,
En heurde in de Staat ziech e kerteer.
Mer, onderwijl heer benkelik* drök vrijde
En väöl Mastreechter jonges em benijde
Gebäörde get, boe geine mins aon dach:
De Franse hadde ziech um Treech gelag!
‘Dao höbste noe de póppe aon et danse’,
Bedach Dumont en euverwoog z'n kanse:
‘Blijf iech in de vijandelike stad,
‘Dan hèlt te keuning altied op miech vat,
‘En, gaon iech tröG, dan krijg iech later spiet,
‘Want zeker bin iech taan m'n leefste kwiet’.
En, wijl heer veur gei geld häör wou verleere,
Besloot heer, liever alles te reskeere.

't BelèG woort aongepak mèt volle krach:
Et bombardeere doorde daag en nach;
Mèt honderde zaog me de kerels valle,
Die deende bij de stökke op te walle.

[p. 148]

 

De bomme veele midde-n-in de stad,

 

En mennig hoes woort zoe in brand gezat.

 

De noed begós gestiedig-aon te wasse,

 

Den eelend drong tot in de hoegste klasse;

 

Toch heele de Mastreechteneers ziech good,

 

De Fariaux* ze veurbeeld gaof hun mood.

 

Ze weerde ziech nog dapperder es liewe,

 

Zoedat te Franse veele wie de spriewe,

 

En, woort Mastreech door honger ouch geplaog,

 

Dao-euver woort door geine mins geklaog.

 

 

 

Dumont dee heel ziech stiekem oet te riezer;

 

Dee had et gaar neet op mèt staol en iezer,

 

En boetendien had heer gedurig las

 

Van zene sjat, die ziech aon zene jas

 

Hóng es 'n klet en neet waos te kalmeere,

 

Zoe dèks es kwestie waos van bombardeere.

 

 

 

En nochtans waor et leid pas in 't begin.

 

De vijand sloot te stad nog inger in:

 

Dao woorte sappe* nao de waal gegraove,

 

Boe-in de sjötters ziech verdèk begaove

 

Tot bij de werke en de vestinggrach,

 

En dao-op waor Mastreech nog neet bedach.

 

Dat et noe spanne góng, waos vas en zeker;

 

Veural van Abramslook tot aon den Eker

 

Had waal en poorte 't mieste te doorstoon,

 

Dao zou ouch te beslissing valle goon.

 

 

 

Versjeije daog nog heel me dapper tege,

 

Mer 't Frans kanon gaof zoene bommerege,

 

Dat in Sint-Pieter-en-Sint-Paulus-nach

 

Mastreech mós bókke veur de euvermach.

 

Toen kwaom drei daog nao de kapitulatie

 

De keuning mèt gevolg in groete statie,

 

En trok te vesting in door de Boschpoort,

 

Boe heer ontvóng et ierste welkomswoord.

 

In buim, op taker waos et volk gezete,

 

Op lèdders woort geroemeld* en gerete*,

 

Mer ouch op straot waor vreiselike foel*,

 

En mennig keend veel koelik in 't gewoel.

 

 

[p. 149]

 

Dumont, dee liever binne hej gebleve,

 

Mer aon ze meitske tou had moote geve,

 

Stónt mèt häör oppe Merret in 't gedrang

 

En waos natuurlik gei klei bitsje bang;

 

Want es te keuning em dèks tröG zou kinne,

 

Dan góng ze bitter lije iers beginne.

 

Er dach ziech suf, wat heer wel zèGGe zou

 

Es oetvlöch veur et sjende van z'n trouw.

 

 

 

Dao kwaom Louis Quatorze in volle glorie!

 

De maan, dee in de hand had te historie

 

Van hiel Europa en mèt groete krach

 

Aon vrund en vijand veule deeg z'n mach.

 

Wat waos heer op ze peerd 'n sjoen versjijning!

 

Et jónk en fris geziech in 'n umlijning

 

Van glanzend haor in krolle, abbendant,

 

Van golvend witte pluime en van kant.

 

Wie glinsterde de zèlverwitte maone

 

Van zene sjummel, es satijne baone,

 

Ziech ploejend en weer vallend eeder kier,

 

Es 't bajke trippelde mèt eed'le zwier.

 

Zoe zaog Dumont em stäötig avvenseere,

 

En wie dee dach, dat heer em zou passeere,

 

Dao woort te keuning euze vrund gewaar!

 

Dumont begreep sebiet et groet gevaar,

 

Mer onderdröGde gaw z'n alteratie

 

En voolt ziech meister van de situatie.

 

Dao spraok te keuning koed: ‘Dumont, wastat?

 

‘Zaots tiech heij ondertösse-n-in dees stad?

 

‘Wat hadstiech bij m'n vijande te make,

 

‘In plaots van in me kamp bij Montenake?’

 

- ‘Aoch, Sire’, zag Dumont mèt hendigheid,

 

‘Iech vraog vergeving aon eur Majesteit,

 

‘Iech spreef alvas heij, zeker van eur glorie,

 

‘Enen Tedeijom* t'riere de viktorie’.

 

De keuning vónt tat antwoord zoe gevat,

 

Dat heer ze vraakplan neet heet doorgezat.

 

Er lande-n-ins, gaof toen ze peerd te spaore...

 

Mer 't veurval bleef em bij nog lange jaore.

 

 

 

Edm. Jaspar