verbergt sijn lieffelick aengesicht, veroorsaeckende een gedurige bedroefde nacht, tot dat de selfde weder in den Horizont kan verschijnen, ’t welck is den 26. of 27. dagh van Ianuarius. Het is van geen ander inwoonders, als spier-witte Beeren, Vossen, en by wijlen eenighe gevogelte voorsien. De Koningen van Denemarcken hebben haer tot noch toe het gebiedt over de onbekende stranden, door pretensie van aenpalingh toe ge-eygent. Het Landt is meest door de Vanghst der Walvissen van de Engelsen, Fransen Biscayers, Denen, en insonderheyt van de Nederlanders genobiliteert.
Spitsbergen is langer van de Nederlanders bevaren als Groenlandt, en ten aensien des ontdeckers van ’t Landt, met dien naem; maer van wegen de spitsheyt des geberghten, welcke sich den genen die uyt Zee komen aenzeylen, vertoont Spitsberghen, en eenighe soo ’t schijnt het Nieuwelandt genoemt, gelegen op de Noorder breete van 80. graden 3. min. of het een Eylandt, of vast aen-een-palent landt sy, is tot noch toe onbekent. Men vinter Reenen, of om beter te seggen, Ree-kalven, seer heet van natuer, hebbende de gedaente, en groote van een Kalf, ende hoorens als herten, maer ruygh en teer, als sy die stooten bloense. Het vermoeyen is, datter wel eenige Bosch-achtige plaetsen dieper in ’t lant soude mogen wesen, daer van sy veerder om haer kost te soecken afdwalende, door de menichvuldighe Sneeuw belet zijnde, het spoor verliesen, en den oever naerderen. Het is mede voorsien met Vossen, eenigh gevogelte, en spier-witte Beeren, die daer ook teelen, haer in Zee en op’t land onthoudende. De Sonne verschijnt aldaer de leste reys in den zuyder Horizont den 21. of 22. October en het is gedurigh nacht tot den 20. of 21. February. Doch sy is als nu niet van ons boven ’t geberghte voor den 28. February, maer wel de schaduwe benevens de reflexie aen den oever van ’t gebergte in ’t N.W. gesien. De Koningen van Denemarcken schrijven hier insgelijcks als boven, haer selven de heerschappye toe. Het is mede meest door de Vangst der Walvisschen vermaert, die met groote menichte haer daer ontrent vertonen, als breeder in dit Iournael wert beschreven. De Zee ontrent dese Landen, en des gehelen Noordts, wert Oceanus Hyperboreus geheten; van ’t volck aen den uytersten oever van het Noorden woonachtigh. Insgelijcks Mare Gronium, om dat Saturnus een kout gesternte in dese plaetse wort geseyt te heerschen. Van wegen de selfde oorsaeck oock Concretum en Amalchim; het welck eertijts in de Tael van dit volck bevrosen, ende Morimarusa, dat een doode Zee beteeckende, om de langduyrige duysternisse, en ’t verbannen aspect van sachter gesternten. Tacitus noemt het een traegen by na onbeweeglijcke Zee, gelijck seer wel van anderen is aengemerckt. Dese streeck is ontwijfelick geensins so bekent geweest.
Gelijck van de eerste Schip-maekingh de Latijnsche Poeet Lucanus betuyght. En wanneer oock in oude tijden, op de pilaeren van Hercules geschreven is niet veerder. Waer mede te bekennen wiert gegeven, datter buyten die geen stranden; maer een by na oneyndelijcke Zee te vinden was. Het sy dan dat de selfde van koper twaelf voeten langh, ontrent de stadt Gadir, nu Caliz in Spangjen ofte bergen, die als pilaren van verre den aenkomenden schenen, den eenen in het uyterste gewest van Europa, aen de slincker-hant, den anderen aen den uytersten oort van Africa, aende rechter zijde zijn geweest. Ten tijde van onse voor-Ouders is de Werelt eerst wel omgezeylt van Americo, Draco, en Candischio. In onse leef-tijdt van Oliverio a Nord, Schoutenio, den voorgenoemden Spilbergen, en l’Heremite. Maer niemant ons wetens, heeft soo hoogh by Noorden, de natuer met balcken bestrijdende, konnen door-booren, al-hoe-wel. ’t verscheyde reysen so van Engelsen, als mede van de Nederlanders is versocht, de felle koude, en den stercken Ys-gangh haer te rugghe drijvende. Doch om uwer E. niet eenige streecken hooger te leyden als ’t van noode is, en met andere u genoegh-bekende omwegen langer op te houden, so wil ick Uw E E. hertelick gebeden hebben, dese onse Beschrijvingh, soodanigh sy is, nu yder geopenbaert, in danck aen te nemen.
Jacob Segersz. van der Brugge.
Auteursrechtvrij
