De geschiedenis van het huis. Een verhaal van vele avonturen

[p. 50]

XI.
Opzicht en directie

Van de afwezigen niets dan goeds of: de mortuis nil nisi bene.

Robinson Crusoe, een schuilhoek zoekend voor zijn eenzaamheid, bouwde een directiekeet.

Ge kunt gerust binnen gaan, er is niemand.

De bewoner is er juist geweest en hij zal weleens weer komen, maar dat kunt ge nooit zeker weten.

Ge kunt alleen zeker weten dat hij er niet is. Thans niet, straks niet, morgen niet. nooit niet.

Ziet om u heen! Daar zijn de sporen zijner nijverheid. Aan de houten wanden hangen blauwdrukken, reglementen, werklijsten, op een groote, schuingestelde teekentafel ligt, met punaises vastgehecht, een voltooide schets.

Die schets blijft onvoltooid. Ge kunt met Sherlock Holmes-listigheid, met hengelaarsgeduld op de loer liggen, ge zult nimmer erin slagen iemand te attrapeeren, die de directiekeet binnen gaat om die teekening af te maken.

Wellicht dient zij alleen om de gedachte op te wek-

[p. 51]

ken, dat hier iets wezenlijks wordt tot stand gebracht. De schets van een voornemen.

Een kist in den hoek bevat de documenten eener chronische baloorigheid. Het zijn rollen teekeningen, contracten, losse vellen van bestekken, die hebben gediend en nog niet weg kunnen.

Niemand wil ze weg hebben, maar niemand kijkt ze meer in. Het is ineens te veel geworden. Men is ze zat, beu, heeft er een walging van, kan ze niet meer zien, denkt er liever niet meer aan.

Die kist is als een leege school in de vacantie, alleen de concierge woont er nog, hij kan niet anders, de hemel weze zijn arme ziel genadig.

Toen Heemskerk weder open water kreeg, voer hij van Nova-Zembla weg, hij had gelijk. De tocht was gedaan en de roem was gewonnen.

Nu moet ge niet denken dat ze de moeite namen, vóór ze weer scheep gingen, op te ruimen. Er was misschien nog wat berenvet in het potje, er lag een pakje uitgemergelde kaarsen, er hing een roestige klok.

Men liet ze liggen en hangen voor de kloeke expeditiegasten, die later zouden komen om dat alles af te halen en op te bergen in het Nederlandsch Museum.

De ware held is op den naroem bedacht: wie zou Willem Barentsz' heldendaden op juiste waarde stellen, zonder die roestige spijkers en die stukjes leer?

De trieste baloorigheid, de voorbedachtelijke verlatenheid, het achterlaten, met de bedoeling, dat eenmaal zal worden gevonden, alle arremoe van een ont-

[p. 52]

redderd poolkamp, ge vindt ze ook in de directiekeet.

Behalve papieren ontwaart ge er monsters steenen, muurtegels, ‘hang- en sluitwerk,’ (waaronder scharnieren, sloten, deurkrukken en dergelijke worden verstaan) plankjes met kleurproeven, geluidwerend materiaal, schroefbouten, en twee vuile koffiekoppen, waarin de gonzende wespen avonturen.

Keet is keet, geen Keetje zal hier redderen.

Wanneer Robinson Crusoe uitging, deed hij de vaat, ordende zijn hut, veegde den vloer, zorgde voor de beesten.

Dat was een heele geschiedenis, men kon nooit weten wie er kwam.

Van den goeden Robinson kon men, als van Gretchen, getuigen!

Nicht jedes Mädchen hält so rein!

Daarom is het niet heelemaal rechtvaardig, de directiekeet te vergelijken met zijn hut. De wereld op San-Juan Fernandez was eenvoudig en Robinson, voor zoover het menschelijke aangaat, haar schepper, kon haar volledig aan.

In de wereld van het bouwen is dat anders. Niemand is bij machte haar te stempelen tot ‘zijn’ wereld, er de schepper van te zijn als een spin van haar web, er kern aan te geven, als het wespje aan den galappel.

Men ontwerpt, men beschrijft, men becijfert en dan komt er iets heel anders. Dan komen er kalk en balken, steenen en draadnagels. Dan komen er jongens

[p. 53]

en halfwassen, onderaannemers, loongeschillen, ondeugdelijk houtwerk, vorst, grondwater, bouwpolitie, die sturen alles wat zoo mooi leek in de war.

Wanneer Robinson geen visch ving, at hij bananen, doch wat doet men, wanneer de steenen uit Kuilenburg niet komen? Zal men dan muren metselen met roggebrooden of sportbeschuit?

Al deze teleurstellingen, het gedurig niet doorgaan van dingen waarop was gerekend, het uitblijven van bestelde materialen, van werkploegen, die waren aangenomen, het optreden van stakingen, grensgeschillen, donderbuien, kwade droes onder de trekpaarden, zij veroorzaken een stemming tegelijk van nervositeit en gelatenheid.

Waarom spreekt men, een warrige bende bedoelend, van ‘een keet’? Het woord doet denken.

Denk echter niet te lang, daar is de waker om iedereen van het terrein te jagen, die er niet hoort.

De waker zet zich bij het potkacheltje, hij maft.

Zoo is de keet toch ergens goed voor.