Fontana Marina

VI

Voorlopig gebeurde niemendal wat stoorde. Het leven vloeide vanzelf. Ook van Pedrini hadden zij geen last, hij scheen in eigen afzondering begraven.

Arend Hobbe had de medebewoner uit zijn bewustzijn weggewerkt, tot hij daar niet meer plaats innam dan een vluchtende ringslang of een wegglippende hagedis. Aan bezit hechtte hij weinig, tevreden met de ongehinderde beschikking over al wat hij verkoos te nemen. Was hij hier gekomen met de gretigheid van een veroveraar, de hebbe-

[p. 45]

righeid van een kolonist? Hij wist: de oude wereld behoorde anderen en nieuwe werelden waren schaars, indien zij al, en de moeite van het bezitten waard, bestonden.

Wat wilden zij meer dan als gast verblijven bij onzelieveheer zelf, die vruchten gaf en water, zonneschijn en wijn? Zelfs bracht Arend het zover, voldoening te vinden in het bestaan van die onzichtbare medebewoner, wienst gastheer hij, de rollen verwisselend, zich voelde. ‘Par droit de conquête’ behoorde Fontana Marina toch hèm.

Toet diende als immer de geliefde, zorgde ervoor dat hij eten en drinken kreeg, maakte zijn bed, garneerde het naar zijn welbehagen, luisterde met stille aandacht naar zijn praat, zoals men luistert naar een bron. Zij gaf zijn handel en wandel, die min of meer in leegte verliepen, het doel, dat zij toch moeilijk konden missen.

Vaak zaten zij zonnend of schemerend op het terras van ‘All' America’, voormalig kroegje met zijn hunkerende naam, dat zij getrokken hadden bij hun huis. Zij genoten het uitzicht in de langzaam aangerijpte zon of het plechtig zinken van de avond. Zij zwegen elk voor zich. Tot Arend zich als een drachtige druppel voelde zwellen en begon, haast zonder het te weten, overluid.

Het meisje breide wollen dingen voor de winter of maakte van een lange broek een korte. Wanneer zij ried dat het ging komen, lichtte haar blond gezicht vol blijde verwachting op.

Beneden lag de lichtplas van het meer tussen de zilverbewasemde coulissen der gebergten. Langs de lange, rustige lijnen hunner toppen was de strakgespannen hemel uitgeknipt.

‘Het is maar schijn,’ mijmerde Arend, ‘dat dit water geen grenzen hebben zou. Wij kennen ze, zien ze zelfs wanneer we van deze oever naar de overoever kijken, en zouden vandaar hetzelfde kunnen doen. Als je oplet, zie je het bootje over en over steken als een weefspoel. Wij

[p. 46]

merken nauwelijks zijn vaart omdat de afstand oneindig groter is dan hij ons schijnt. Als wij geduldig wachten zullen wij het zien meren aan het witte steigertje ginds. Daar staan al twee of drie passagiers, die verder willen... Zie je ze?’

‘Je ogen zijn nog scherp, Arend!’ prees zij.

Dat ‘nog’ prikkelde hem een beetje en zij wist het. Maar hij ging verder:

‘Nu ligt het bootje vast, nu stappen een paar reizigers, die aan hun doel zijn, af. Die op de steiger stonden zijn verdwenen. Over een paar seconden hoor je de fluit, daar is hij al. De boot is afgevaren... Wat ik wou zeggen: door de zigzag die dat strijkijzer beschrijft van punt naar punt, aan deze zijde en aan gene, staat de begrenzing van het water vast. Wij weten ook dat het van links komt aangestroomd, daar monden de twee rivieren die het voeden; naar rechts, het zuiden, zinkt het gebergte langzaam af. Achter de kaap daar is het laagland, met een groene sapkleur op de kaart getekend, herinner je. Maar vóór het zover is, stijgt de bodem langzaam tot een dorpel, de stroom vermindert, het water zoekt met nerveuse haast de doorgang. Die grauwe troebeling aan de einder duidt waar stroom en stuw op elkander stuiten. Ons meer is niet meer dan een waterzak, van 't hooggebergte uit gevuld, een maag die leegloopt...’

‘Hou nu eens even op,’ vroeg Toet, terwijl zij met smekende ogen opzag van haar werk. ‘Hoe kan je van een waterzak spreken bij die heerlijkheid! Van een maag die leegloopt... bah!’

‘Het zijn van de dingen is anders dan hun schijn,’ merkte Arend Hobbe eigenzinnig op. ‘Meen niet dat ik deze schoonheid minder geniet dan jij, al tracht ik iets te verklaren van haar wezen. Het willen weten zit ons mannen in het bloed, zelfs dat wat wij niet grijpen kunnen, begeren we te begrijpen. Let op zo'n woord.’

[p. 47]

‘Wat bedoel je?’

Hij maakte zich gereed het woord be-grijpen, dat hij in de vlucht gevangen had als een vlieg, tot beter inzicht te ontleden, meteen wel voelend dat Toet niet dààrom vroeg.

‘Ik luister, Arend,’ zei ze zacht. ‘Ik luister.’

Maar hij dreef verder op zijn dwalende gedachten, beginnend met een zinledig woord: ‘Heelal.’ Een onoverzienbaar al, zowel atomen als zonnestelsels omvattend, en dat om ‘heel’ te zijn begrenzing miste en dat om ‘al’ te zijn te vele leegten liet. Menselijk vernuft ontlook daarin als walmend kaarslicht, betastend met zijn schijn de naaste omtrek en welkte als een kaars weer uit. Bij duizend van zulke kaarsen was het mogelijk meer te onderscheiden dan bij een, maar ook de kleinste vonk boorde zich een wereld ver. Nu goed, wie toekeek zag: zijn boek, zijn kamer, zijn woning, zijn vrouw, zijn stad, zijn land, zijn werelddeel. Misschien, al meer verbeelding, het oppervlak van zijn planeet. Buiten dat alles vermoedde hij broedersterren, de zon, andere zonnen onder hun wentelend kindertal, lichtnevels, waarin weer werelden geboren werden, bevrucht door wie weet welk dwalend toeval, verder het duizelingwekkend avontuur van ruimte en kracht. En als om alle weetzucht te verwarren de aanvangloze stroming van de Tijd, waarin de Mens niet meer dan een verdrinkende glimmerschilfer was.’

Zijn ogen scherpten zich op Toet, die voor hem zat. Wat ging er in haar om?

Zij breide met aandachtig neergeslagen ogen aan dat naamloos kledingstuk. De kluwen liep aan zijn draadzonder-einde af. Uit het geknutsel der fluisterende metalen pennen groeide een eigenzinnig spinsel als een rupscocon. Nu had zij een steek laten vallen, met nijdige rukjes haalde zij de hele breitoer uit. De draad, weer

[p. 48]

draad, gleed over de glimmende lichtstaafjes van de pennen.

Bemerkend dat hij op haar lette, keek zij op. De kluw was ten einde. Zij graaide in haar linnen buidel naar een nieuwe knot. Zij lachte. Zij liet hem beide handen opsteken in een blij-blij-gebaar, als kinderen doen. Zij wierp de wol over zijn omhoog geheven polsen, zocht het begin, wond voor haar breiwereld haastig een nieuwe zon.

Geduldig liet Arend zich in dit kinderwerk betrekken, gespannen lettend op het aflopen van de draad.

‘Toet,’ zei hij opeens, ‘is er nog brood?’

Zij lachte.

‘Hoe zou dat, jongen?’

‘Ik heb trek. Bedoel je dat er geen brood meer is?’

‘En gister’ - al windend - ‘heb je alles opgegeten.’

Gister... het woord zweefde als een zeepbel weg. Toen vond hij, zijn polsen bevrijdend uit de laatste draden:

‘Je moet bij de bakker beneden nieuw gaan halen.’

Zij lachte, het kluwen ballend in haar blauwlinnen schoot.

‘Ik?’ keek ze verwonderd, ‘hoe weet je dat?’

‘Anders zal ik het moeten doen,’ zei hij verbaasd.

Zij lachte.

‘Een klautertje naar het dorp zal je goed bekomen.’

Zij zette nieuwe pennen op, het kluwen begon te springen.

Zwaarwichtig kraakte hij uit zijn stoel, en keek eens om, en ging.